تاریخ انقلاب | نقش عاشورا در پیروزی انقلاب اسلامی

به گزارش خبرگزاری رسا، تاریخ معاصر شاهد نقش تعیین کننده محرم در جنبش‌های اصیل مردمی است که جلوه کامل بروز و ظهور این تاثیر را در انقلاب اسلامی مشاهده می‌کنیم؛ مردم نیز با شعار‌های خود (مانند نهضت ما حسینی است و رهبر ما خمینی است) به طور شفاف بر این امر تکیه و تاکید داشتند. مقاله حاضر می‌کوشد تا الهام گیری انقلاب اسلامی از قیام کربلا را به برررسی بنشیند.

 

قیام حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام در روز ۱۰ محرم سال ۶۱ هجری ماهیتی ضدظلم و استکبار ستیز داشت و بر همین نمط، شیعه و شیعیان نیز در گذر زمان همواره در برابر ظالمان قرار داشته و حکومت‌های جور را برنتابیده اند. تاریخ معاصر نیز شاهد نقش تعیین کننده محرم در جنبش‌های اصیل مردمی است که جلوه کامل بروز و ظهور این تاثیر را در انقلاب اسلامی مشاهده می‌کنیم؛ مردم نیز با شعار‌های خود (همچون نهضت ما حسینی است و رهبر ما خمینی است) به طور شفاف بر این امر تکیه و تاکید داشتند.

 

مقاله زیر می‌کوشد تا در حدود مقدورات، الهام گیری انقلاب اسلامی از قیام کربلا را به بررسی بنشیند:
انقلاب اسلامی پدیده‌ای بی نظیر میان انقلاب‌های بزرگ دنیا به شمار می‌آید. عظمت آن و شکوه حضور یکپارچه مردم برای پی ریزی نظامی الهی، پیش بینی تمامی استراتژیست‌ها و گزارشگران جهانی و منطقه‌ای را بر هم زد و آنان را مجبور به کرنش در مقابل انقلاب نمود. قطعا یکی از ویژگی‌های اصلی انقلاب، رنگ و بوی عاشورایی آن بود که در به هم زدن معادلات به نفع نیرو‌های انقلابی تاثیری بسزا داشت.

 

ملت ایران در تمامی تحرکات سیاسی فرهنگی خود به نحوی تحت تاثیر پیام عاشورا است و این طبیعی‌ترین بستر تحولات انقلابی در ایران اسلامی به شمار می‌آید. نگاهی به تحولات ایران در دوره رضاخان و محمدرضا پهلوی که هر دو به ستیز با اسلام و اقامه شعائر دینی در ایران برخاسته بودند و سرنوشت آن پدر و پسر از یک طرف و پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری یک زعیم دینی از سوی دیگر تاثیر مذهب و مولفه‌های دینی را در تحولات سیاسی اجتماعی ایران آشکار می‌سازد.

 

در آغاز نهضت اسلامی، امام خمینی به عنوان یک رهبر دینی با آگاهی از ظرفیت‌ها و قابلیت‌های تشکل‌های دینی که توسط خود مردم اداره می‌شد بر بحث سازماندهی هیات‌های مذهبی، استفاده بجا و مناسب از فرصت‌های وعظ و سخنرانی و آگاه سازی مردم از طریق منابر در مناسبت‌های مذهبی توجه ویژه‌ای مبذول داشتند. عزیمت روسای هیئات مذهبی به قم و ملاقات با امام خمینی در آستانه رفراندوم فرمایشی ششم بهمن ۱۳۴۱، تحولات بی نظیری را در نحوه و مضمون سخنرانی‌ها و مداحی‌ها در هیئات مذهبی ایجاد کرد. تکیه بر قیام و انقلاب بر ضد ظالمین، مضمون اصلی اشعار مذهبی آن دوره شد و انقلابیون با تکیه بر حماسه عاشورای حسینی موفق به جذب جوانان و آحاد مردم در نهضت امام خمینی شدند. چند ماه قبل از محرم (۱۳۸۳ خرداد ۴۲) طرح انقلاب سفید در رفراندومی نمایشی به تصویب رسید. نوروز سال ۱۳۴۲ امام خمینی عزای عمومی اعلام کرد. در ۲ فروردین ۱۳۴۲ عوامل رژیم با هجومی وحشیانه به مدرسه فیضیه در قم و مدرسه طالبیه در تبریز تعدادی از طلاب را مورد ضرب و جرح قرار داده، مدارس دینی را به ویرانه تبدیل کردند.

 

پس از فاجعه فیضیه طرح سربازگیری از طلاب نیز به شدت اجرا شد. حوزه علمیه قم پس از فاجعه فیضیه به مدت چهل روز تعطیل شد و پس از اربعین شهدای فیضیه و با مراجعه تدریجی طلاب کار خود را آغاز کرد. امام خمینی ره طی سخنانی به مناسبت شروع دروس حوزوی، شاه، عوامل رژیم پهلوی، اسرائیل و آمریکا را مورد حمله قرار داد و از علما و مردم خواست که در مقابل مظالم رژیم پهلوی ساکت ننشینند.

 

امام خمینی سپس در نامه‌ای به علمای تهران اعلام کردند: "حضرات آقایان توجه دارند اصل اسلام در معرض خطر است، قرآن و مذهب در مخاطره است. با این حال تقیه حرام است و اظهار حقایق، واجب. "ولو بلغ ما بلغ " رژیم پهلوی نیز گستاخانه در مطبوعات و رادیو به مراجع و علما توهین می‌کرد. در چنین شرایطی محرم ۱۳۸۳ فرا رسید. امام خمینی پیش از آغاز محرم از وعاظ خواست سیاست‌های ضد اسلامی شاه و همدستی آن را با اسرائیل مورد انتقاد قرار دهند. ایشان همچنان مقرر کردند که تا روز هفتم محرم مجالس وعظ و عزاداری به طور عادی منعقد گردد و در صورت عدم تسلیم رژیم به خواسته‌های علما و مراجع، به شدت از رژیم انتقاد کرده و با خواندن نوحه‌ها و مرثیه‌ها خاطره فاجعه مسجد گوهرشاد و مدرسه فیضیه را در اذهان مردم زنده نمایند.

 

متقابلا ساواک نیز با احضار وعاظ از آنان خواست که در مجالس عزاداری: ۱- علیه شخص اول مملکت سخن نگویند ۲- علیه اسرائیل مطلبی گفته نشود ۳- مرتب به مردم نگویند که اسلام در خطر است.

 

امام خمینی طی اعلامیه‌ای از وعاظ خواستند که بی توجه به این تهدیدات، وظایف خود را انجام دهند. ایشان با آگاهی از تاثیر شگرف عاشورا در مبارزه با ظلم و ستم، در نامه‌ای به واعظ شهیر حجت الاسلام فلسفی اظهار داشتند: "امروز روزی است که حضرات مبلغین محترم و خطبا معظم، دین خود را به دین اثبات فرمایند... امروز روزی است که نظر مبارک امام زمان صلوات الله علیه به حضرات مبلغین دوخته شده است و ملاحظه می‌فرمایند که آقایان به چه نحو خدمت خود را به شرع مقدس ابراز و دین خود را ادا می‌فرمایند. "

 

با آغاز ماه محرم، امام خمینی ضمن انعقاد روضه خوانی در منزل خود در طول دهه، هر شب به یکی از مجالس عزاداری محلات قم می‌رفتند و در هر جلسه یکی از همراهان ایشان سخنرانی می‌کرد و مردم را نسبت به اوضاع کشور مطلع می‌ساخت. در عصر روز عاشورا امام خمینی شخصا در مدرسه فیضیه که مملو از جمعیت عزادار بود حضور یافته و به رغم تهدیدات رژیم سخنان مبسوطی علیه شاه، اسرائیل و آمریکا ایراد کردند. امام در بخشی از سخنان خود که در جمع بیش از دویست هزار نفر مردم عزادار ایراد می‌شد، خطاب به شاه گفتند: من به شما نصیحت می‌کنم‌ای آقای شاه!‌ای جناب شاه! من به تو نصیحت می‌کنم. دست از این اعمال و رویه بردار. من میل ندارم که اگر روزی ارباب‌ها بخواهند که تو بروی، مردم شکرگزاری کنند. من نمی‌خواهم تو مثل پدرت شوی... نصیحت مرا بشنو، از روحانیت بشنو... از اسرائیل نشنو، اسرائیل به درد تو نمی‌خورد، بدبخت، بیچاره!
استیضاح مردمی سخنان کوبنده امام، شاه را نزد مردم تحقیر کرد. در تهران مراسم عزاداری به تظاهرات سیاسی گسترده علیه شاه و رژیم پهلوی تبدیل شد، روز عاشورا در مسجد ترک‌ها حجت الاسلام فلسفی طی سخنرانی مهمی دولت علم را استیضاح کرد و آن را غیرقانونی دانست.

 

در روز عاشورا و فردای آن، خیابان‌های تهران مملو از جمعیت عزاداری بود که با در دست داشتن تصاویر امام خمینی فریاد می‌زدند: "خمینی، خمینی خدا نگهدار تو بمیرد، بمیرد، دشمن خونخوار تو " هنگام عبور عزاداران از مقابل کاخ مرمر نیز شعار "مرگ بر این دیکتاتور " از سوی مردمی که اشاره به کاخ شاه داشتند تکرار می‌شد. محرم آن سال، محرم عجیبی بود دسته‌های عزادار یاری امام خمینی را همچون یاری سیدالشهدا (ع) در روز عاشورا می‌دانستند و ایران و قم را کربلا: قم دشت کربلا، هر روزش عاشورا، فیضیه قتل گاه، خون جگر علما، شد موسم یاری مولانا الخمینی شهید حاج مهدی عراقی در خصوص محرم و عاشورای ۱۳۴۲ در کتاب ناگفته‌ها شرح مفصلی دارد ازجمله اینکه با مداح‌های معروف تهران که بقیه از آن‌ها حرف شنوی داشتند نظیر حاج عباس زریباف و حاج ناظم ملاقات کردند و از همه شان قول گرفتند که شعر‌هایی که می‌سازند، نوحه‌هایی که می‌گویند، همه اش در رابطه با مدرسه فیضیه باشد.

 

دم‌های عاشورایی محسن رفیق دوست نیز خاطرات خود را از تظاهرات سیاسی مذهبی این ایام چنین بازگو می‌کند: نزدیک محرم که شد باز دستور حضرت امام آن موقع این بود که در مراسم عاشورا از آن سال موضوعات روز مطرح بشود که دم روز بعد داده شود، یکی از چیز‌هایی که من یادم است یک دمی ساخته بود مرحوم خوشدل که حتما معروف است "قم گشته کربلا، هر روزش عاشورا، فیضیه قتل گاه، خون جگر علما، شد موسم یاری مولانا الخمینی، یا صاحب الامر " آن موقع ما با یک عده از دوستانمان توی بنی فاطمه بودیم، حالا یادم است که روز قبل از تاسوعا یعنی شب تاسوعا، توی خیابان هفده شهریور فعلی و شهباز آن موقع ظاهرا یا خانه حاج کاظم خوشگره بود یا خانه حاج تقی وهاب آقایی یکی از این دو تا هر دوی آن‌ها خدا رحمتشان کند از مومنین تهران بودند ما جوان‌ها جمع شدیم توی یک اتاق و این دم را به اصطلاح تمرین کردیم...، آن موقع حالا توی آن هیئت‌ها یواش یواش این جسارت پیدا می‌شد که شعار انقلابی بدهند فردای آن روز که رفتیم بازار با هم قرار گذاشتیم سر یک ساعت معینی شروع کردیم و این دم را توی هیئت بنی فاطمه که یکی از بزرگ‌ترین هیئت‌ها و دسته جات تهران بود دادیم، روز عاشورا هم دادیم و خوب همان وقت که توی بازار داشتیم می‌آمدیم، یک دسته دیگر هم می‌آمد به نام دسته قنات آباد که باز به هم خوردیم؛ آن‌ها یادم است که این دم را می‌دادند که "یحلل عالم یحلل عالم، یحلل خمینی زعیم الاعظم " - "ای اهل عالم، یا اهل عالم، خمینی زعیم اعظم است " باز آن‌ها هم این دم را می‌دادند که دیدیم نه، این کار عمومیت دارد و دسته جات مختلف دارند این دم را می‌دهند.

 

شب که آمدیم هیئت بنی فاطمه هم با بزرگانی مثل شهید عراقی و این‌ها در ارتباط بودیم از دو روز قبلش بحث یک دسته سیاسی مطرح شده بود که بعد تصمیم گرفتیم که یک دسته‌ای را راه بیندازیم از مسجد حاج ابوالفتح تهران به طرف دانشگاه و این از روز تاسوعا اعلام شد توی جا‌های مختلف، دسته جات مختلف که یک چنین دسته‌ای حرکت می‌کند.

 

در یازدهم محرم نیز دانشجویان دانشگاه تهران به جمع تظاهرکنندگان پیوستند. رژیم پهلوی که وحشت زده شده بود تصمیم گرفت برای خاتمه دادن به قیام مردمی، رهبر نهضت و روحانیون انقلابی را دستگیر نماید. در نیمه شب دوازدهم محرم ماموران ساواک با هجوم به منزل امام خمینی، ایشان را دستگیر و به تهران منتقل کردند. در روز ۱۵ خرداد (۱۲ محرم)، مردم پس از اطلاع از دستگیری امام خمینی به خیابان‌ها ریخته و علیه شاه دست به تظاهرات زدند. شعار‌های مرگ بر شاه، درود بر خمینی فضای شهر‌های ایران را پر کرده بود.

 

در قم تظاهرات مردم به خاک و خون کشیده شد. تهران، شیراز، مشهد، ورامین و... نیز به صحنه درگیری گسترده مردم با عوامل رژیم تبدیل شد. در تهران همزمان با کشتار مردم در میدان ارگ، رادیوی تهران عوامفریبانه نوحه‌های مذهبی پخش می‌کرد! اما مردم حاضر در خیابان‌های تهران در اعتراض به دستگیری رهبرشان با اشاره به کاخ شاه، مرگ را برای دشمن امام خمینی آرزو می‌کردند. دکتر باستانی پاریزی با اشاره به اینکه صحنه گردان کشتار مردم در پانزده خرداد یعنی اسدالله علم فرزند کسی بود که خود در عزاداری سیدالشهدا (ع) شرکت کرده و در رثای آن امام همام شعر نیز سروده است به تفاوت روش پدر و پسر به این شکل اشاره می‌نماید: بعد از شوخی تقدیر، یکی از شوخی‌های تاریخ هم این است، که فرزند گوینده شعر "حسین آن سرور خوبان و شمع جمع محفل‌ها "، کارش به آنجا برسد که روز عاشورا، شمع محفل و رئیس دولتی باشد که مامور بود عاشورای خونین ۱۵ (۱۳۸۳ خرداد ۱۳۴۲ ش / ۴ ژوئن ۱۹۶۳) را به وجود آورد، و عجیب آنکه درست در همان لحظاتی که آن رئیس دولت، از شمال، فرمان حمله به تظاهرکنندگان میدان ارگ کنار اداره رادیو می‌داد، رادیو تهران، یکی از مهیج‌ترین نوحه‌های یغمای جندقی شاعر کویر را، به تکرار، با امواج خود پخش می‌کرد. در تاریخ ایران بعد از اسلام، فرمانروایانی که عاشورا را نشناخته اند اغلب صدمه آن را خورده اند. در بازی‌های سیاسی روزگار ما نیز، امیر شوکت الملک عاشورا را شناخته بود که با آن همه نزدیکی به دستگاه رضاشاهی، باز سر سالم به گور برد، در حالی که جانشین او، چنان می‌نماید که عاشورا را نشناخته بود، و یا اینکه شناخته بود، ولی آن را به بازی و شوخی گرفته بود. امیر شوکت الملک، روز عاشورا، به محل مدرسه شوکتیه که محل تشکیل دسته‌های مذهبی بود می‌رفت، و در آنجا در چادر‌هایی که برای همین منظور نصب شده بود توقف می‌کرد تا مراسم عزاداری به پایان می‌رسید. ۸ تلاش‌های ساواک در ۱۶ خرداد ۱۳۴۲ ش یعنی یک روز پس از کشتار مردمی که با تاسی به سرور آزادگان به میدان مبارزه با ظلم و ستم و یزید زمان آمده بودند، رژیم که از تمامی وسایل برای از بین بردن شعائر حسینی استفاده می‌کرد با هماهنگی ساواک از طریق مجله روشنفکر مصاحبه‌ای با محمدحسن شریعت سنگلجی برادر شریعت سنگلجی معروف که دارای گرایش‌های وهابی بود و در دوره اختناق رضاخانی آزادانه به تبلیغات ضد شیعی می‌پرداخت، ترتیب داد.

 

وی طی آن مصاحبه شعائر حسینی را خرافات قلمداد کرد. شریعت سنگلجی در دوره رضاخان نیز با حمایت او علیه تشیع فعالیت می‌کرد. با فرا رسیدن محرم ۱۳۸۴ قمری و اولین سالگرد کشتار پانزده خرداد، رژیم شاه با تهدید و ارعاب از وعاظ خواست که پیرامون مسائل سیاسی گفتگو و وعظ ننمایند. امام خمینی و جمعی از علما طی اعلامیه‌ای ضمن اعلام انزجار از رژیم و اسرائیل، ۱۵ خرداد را عزای ملی اعلام کردند. در تهران در روز عاشورا مردم دست به تظاهرات زدند که منجر به درگیری با مامورین و دستگیری عده‌ای شد. در سال‌های بعد به ویژه سال‌هایی که محمدرضا پهلوی قدرت بیشتری پیدا کرده بود با وجود تضییقاتی که رژیم برای عزاداران حسینی ایجاد می‌کرد هیچ گاه نتوانست از برگزاری مراسم عزاداری جلوگیری کند. سیزده سال پس از تبعید امام، محرم ۱۳۹۸ که مصادف با آذر و دی ماه ۱۳۵۶ بود فرا رسید. رژیم در فاصله زمانی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۶ با تکیه بر حمایت بیگانگان و درآمد‌های نفتی، انواع و اقسام سیاست‌های ضد ملی و ضد فرهنگی را برای بسط سلطه بیگانگان و ارزش‌های ضددینی به کار بست، برپایی مراسم گوناگون ضددینی نظیر جشن هنر شیراز، تغییر تقویم، پخش برنامه‌های مبتذل از تلویزیون و ترویج فحشا و منکرات در روزنامه‌ها و مجلات و سینما‌ها و... از یک سو و وابستگی سیاسی و اقتصادی به بیگانگان و سرکوب و خفقان حاکم بر کشور از سوی دیگر، جامعه را آماده انفجار ساخته بود. شهادت آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی در آستانه محرم ۱۳۹۸ موجب شد در جلسات ماه محرم مجددا نام امام خمینی بر زبان‌ها جاری گردد.

 

رژیم شاه در اقدامی عجولانه در ۲۷ محرم ۱۷ / ۱۳۹۸ دی ماه ۱۳۵۶ با درج مقاله‌ای در روزنامه اطلاعات، امام خمینی و قیام کنندگان پانزده خرداد را مورد اهانت قرار داد.

 

عکس العمل مردم و طلاب نسبت به این اقدام رژیم بلافاصله در قالب تظاهرات در قم بروز پیدا کرد. محرم؛ گسترش انقلاب دو روز بعد در ۱۹ دی ماه در حالی که ماه محرم هنوز به پایان نرسیده بود، تظاهرات طلاب و مردم در قم به خاک و خون کشیده شد. رژیم شاه با توجه به تجربه ۱۵ خرداد تصور می‌کرد این بار نیز با سرکوب مردم می‌تواند موج اعتراضات مردمی را فرو بنشاند. غافل از آنکه ملت عاشورایی ایران با استفاده از فرهنگ عاشورا، دست از مبارزه برنداشته و با تکیه بر تجربیات قبل، حرکت جدیدی را برای سرنگونی رژیم وابسته به بیگانگان آغاز کرده بودند. امام خمینی طی پیامی، قیام ۲۹ محرم ۱۳۹۸ را ادامه قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ دانست و اقدام رژیم را محکوم کرد.

 

مردم مبارز ایران با استفاده از سنت دینی برپایی اربعین که خود بخشی از شعائر حسینی است قیام مردم قم را به تبریز، یزد، کرمان و سراسر ایران گسترش دادند و بدین ترتیب سال سرنوشت ساز ۱۳۵۷ فرا رسید. عید نوروز ۱۳۵۷ مصادف با چهلم شهدای تبریز شد و عزای عمومی اعلام گردید.

 

ماه رمضان ۱۳۵۷ و نماز عید فطر آن سال نشان داد که رژیم شاه فاقد هر نوع مقبولیتی نزد مردم بوده است. رژیم شاه که دچار درماندگی شده بود، یک بار دیگر سعی کرد با آزمایش روش‌های خشونت آمیز به قیام مردم ایران خاتمه بدهد. در ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ میدان ژاله که از آن پس میدان شهدا نامیده شد به کربلای دیگری تبدیل گردید و زن و مرد و کودک حاضر در میدان به جرم اسلام خواهی و عدالت طلبی به گلوله بسته شدند. از ۱۷ شهریور تا ۱۰ آذر که مصادف با اول محرم الحرام ۱۳۹۹ بود اتفاقات مهمی در ارتباط با انقلاب اسلامی رخ داد. اعلام حکومت نظامی و تشدید برخورد با مردم مسلمان ایران، هجرت امام خمینی از نجف به پاریس، اعتصاب کارگران و کارمندان دولت، فاجعه مسجد جامع کرمان، کشتار دانش آموزان و دانشجویان در سیزدهم آبان و تشکیل دولت نظامی ارتشبد ازهاری اتفاقاتی بود که در خلال این ماه‌ها رخ داده بود.

 

ارتشبد ازهاری که برای قلع و قمع مردم با دولتی نظامی به صحنه آمده بود به سانسور گسترده مطبوعات و رادیو و تلویزیون مبادرت ورزید. گسترش اعتصابات در دوره ۶۱ روز نخست وزیری او دولت را مستاصل ساخت. ۲۵ روز پس از آغاز به کار دولت نظامی ازهاری، محرم ۱۳۹۹ فرا رسید. در شب اول محرم طی تظاهراتی بی سابقه و منحصر به فرد مردم ایران با سر دادن شعار "الله اکبر " و "لا اله الا الله " بر روی بام‌های منازل خود دولت نظامی و ماموران آن را مات و مبهوت کردند. از همان شب علاوه بر تظاهرات بر روی بام‌های منازل، تظاهرات خیابانی نیز به شکل گسترده‌ای آغاز شد که به شهادت عده‌ای از عزاداران حسینی منجر شد.

 

امام خمینی طی پیامی کشتار مردم در اول محرم ۱۳۵۷ را محکوم و ارتباط قیام ملت ایران با حماسه عاشورا را این گونه ترسیم نمود: این ملت، شیعه بزرگ‌ترین مرد تاریخ است که با تنی چند، نهضت عظیم عاشورا را بر پا نمود و سلسله اموی را برای ابد در گورستان تاریخ دفن فرمود و به خواست خدای تعالی، ملت عزیز و پیرو بحق امام علیه السلام، با خون خود سلسله ابلیسی پهلوی را در قبرستان تاریخ دفن می‌نماید و پرچم اسلام را در پهنه کشور بلکه کشورها، به اهتزاز درمی آورد. امام خمینی طی مصاحبه‌ای با روزنامه فاینشنال تایمز به تاریخ ۱۳۵۷. ۹. ۸ در خصوص مبارزه با رژیم در ماه محرم برنامه مبارزه را ترسیم می‌نماید: سوال: برنامه شما، نظر و رهنمودتان برای طرفدارانتان در ماه محرم چیست؟ جواب: من در مورد محرم به دوستانم دستور داده ام و به آنان گفته ام که مجالس را هر چه بیشتر باید برپا نمایند و مراسم این ماه را بدون اجازه از دولت انجام دهند و اگر دولت جلوگیری کرد در خیابان‌ها و کوچه‌ها و خارج تکایا مسائل روز را بگویند و نهضت را ادامه دهند.

 

مصاحبه‌ای برای محرم ایشان همچنین در ۱۳۵۷. ۹. ۱۴ در مصاحبه با رادیو لوکزامبورگ جایگاه محرم را در مبارزات ضد استبدادی این گونه ترسیم می‌کنند: سوال: حضرت آیت الله! چرا محرم از نظر این مبارزات این قدر مهم است؟ و آیا تصور می‌فرمایید که در طی محرم، این مبارزه علیه شاه به نهایت خودش برسد؟ جواب: محرم ماهی است که عدالت در مقابل ظلم و حق در مقابل باطل قیام کرده و به اثبات رسانده است که در طول تاریخ همیشه حق بر باطل پیروز شده است. امسال در ماه محرم، نهضت حق در مقابل باطل تقویت می‌شود. من امیدوارم که نهضت اسلامی ایران در این ماه محرم مراحل آخر خود را طی کند. آرزو و پیش بینی امام خمینی دائر بر اینکه رژیم پهلوی در ماه محرم ۱۳۹۹ مراحل آخر حیات خود را طی کند تحقق پیدا کرد. حضور میلیونی مردم در تظاهرات تاسوعا و عاشورای سال ۱۳۵۷ که در حکم رفراندومی علیه نظام شاهنشاهی بود پایه‌های رژیم شاه را کاملا_ متزلزل کرد. به علاوه در روز عاشورا عده‌ای از نظامیان شاغل در گارد جاویدان که تکیه گاه رژیم در سرکوب نیرو‌های مردمی بود، تعدادی از افسران گارد را در نهارخوری پادگان لویزان به گلوله بستند. بدین ترتیب رژیم شاه دیگر از درون ارتش نیز احساس امنیت نمی‌کرد. سیل خروشان مردم در روز تاسوعا و عاشورای ۱۳۵۷ ضربه سختی بر پیکر رژیم شاهنشاهی وارد آورد و آن‌ها را از فکر مقابله با این حرکت عظیم در روز‌های مقدس تاسوعا و عاشورا خارج ساخت. برخورد خونین رژیم با مردم پس از عاشورا همچنان ادامه پیدا کرد. سی و شش روز پس از تظاهرات عظیم عاشورا شاه از کشور گریخت و بیست و شش روز بعد در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ رژیم شاهنشاهی در میان ناباوری ناظران به کلی مضمحل شد؛ و یک بار دیگر ملت ایران و جهانیان تاثیر شگرف تعظیم شعائر دینی را در مبارزه با ظلم و ستم به عینه مشاهده کردند. /۹۹۹/د101/س

 

موسی فقیه حقانی

گذرستان؛ نشریه الکترونیکی تاریخ سیاسی معاصر ایران