۱۸ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۵:۱۵
کد خبر: ۶۰۵۸۴۹
گزارشی از نخستین جلسه فقه ارتباطات با ارائه حجت الاسلام اسلامی تنها؛

واژه ارتباطات در قلمرو اسلامی هنوز به «مفهوم» تبدیل نشده است

واژه ارتباطات در قلمرو اسلامی هنوز به «مفهوم» تبدیل نشده است
نشست علمی فقه ارتباطات از سلسله درس گفتارهای رمضانی به همت پایگاه فقه حکومتی وسائل با سخنرانی حجت الاسلام اسلامی تنها برگزار شد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، اولین نشست از درس گفتارهای رمضانی با عنوان «فقه ارتباطات» پیش از ظهر امروز در سالن نشست های خبرگزاری رسا برگزار شد.

حجت الاسلام اصغر اسلامی تنها عضو هیأت علمی گروه فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم(ع) در این نشست اظهار داشت: در حقیقت بحث ارتباطات بحثی است که بیرون از تمدن اسلامی ایجاد شده و وارد آن شده است و نظریه پردازی و صحبت آن بیرون از فضای فکری ما بوده است.

وی خاطرنشان کرد: رادیو و تلویزیون، موبایل و امثال آن ارتباطات نیستتند بلکه ابزار ارتباطی هستند و گاهی اوقات مشکل در عدم فهم واژه ارتباطات است، به عبارت دیگر این واژه عربی است ولی هرگز در زبان عربی مورد استفاده قرار نمی گیرد بلکه در زبان عربی بیشتر از «الاتصال یا التواصل» استفاده می‌ شود که ترجمه communication در زبان انگلیسی است.

عضو هیأت علمی گروه فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم(ع) افزود: در زبان انگلیسی هم معنای اسمی دارد و هم معنای فعلی، معنای فعلی فرایند انتقال اطلاعات است ولی در معنای اسلامی ناظر به شیء خاص است و ریشه کلمه نیز بیشتر به معنای فعلی نزدیک است چراکه ریشه آن «شریک شدن» است.

واژه ارتباطات در قلمرو اسلامی هنوز به «مفهوم» تبدیل نشده است

وی افزود: اگر دیدگاه های غربی اطلاعات را مطالعه کنید سیر تطور اجتماعی بشر مورد توجه قرار می‌ گیرد که در آن انسان موجودی ارتباط گر نامیده شده است که دلیل آن تنوع بی پایان اشکال ارتباطی، تنوع تفسیر یک کنش ارتباطی در موقعیت های مختلف و استفاده از رسانه ها برای برقراری ارتباط در مقیاس محلی، ملی و جهانی است.

حجت الاسلام اسلامی تنها یادآور شد: البته غیر انسان ها نیز با پدیده ارتباطات در ارتباط است ولی انسان به همان دلایل سه گانه ای که بیان کردیم ارتباطات برای انسان معاصر هم مسأله است و مشکل و هم راه حل؛ یعنی هم درد است و هم درمان؛ هرچند بیشتر نظریه پردازان غربی بیشتر روایتگر درد هستند تا جستجو گر درمان.

وی بیان داشت: تقریبا بیش از 30 نظریه ارتباطی در غرب وجود دارد که جمع برخی از آنها را می‌ طور بیان کرد که «در قرون اخیر انسان غربی با تکیه بر دستاوردهای روشنگری و کالبد شکافی روح و کشف دوباره خود به مثابه حیوان اندیشنده، عقلانیت ابزاری، اراده حسابگرایانه را جایگزین اراده فطری و ذاتی خود کرده و با کمک سوگیری ابزارهای مدرن ارتباطی وارد مدرنیته و جامعه صوری شد» که این جمله جمع نظرات دکارت، کانت، داروین، فروید، وپر، تونیس و اینیس است.

واژه ارتباطات در قلمرو اسلامی هنوز به «مفهوم» تبدیل نشده است

عضو هیأت علمی گروه فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم(ع) در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این که چنین انسانی همچنان گرفتار است، گفت: نظریه پردازان به دنبال این هستند که انسان را از اسارت گاه جامعه اطلاعاتی رهایی ببخشند؛ از جمله هابر ماس در کتاب «نظریه ارتباطی» تلاش می‌ کند که ارتباطات تحریف نشده یعنی پرسش های آزادانه از پیش فرض های ضمنی پنهان در گفتار را ارائه بدهد.

وی تأکید کرد: از نگاه بنده اگر نقطه بدیل فقه خودمان را در ادبیات غرب ارائه بدهیم همان جامعه شناسی غربی است که می‌ گوید انسان چه است و چگونه باید زندگی کند، البته منظور از فقه به معنای اعم است که شامل فقه اکبر هم می‌ شود و صرفا به معنای علم متداول در حوزه علمیه نیست و به نظر من در حوزه نظریه پردازی علوم اسلامی باید از این تعبیر استفاده کنیم.

حجت الاسلام اسلامی تنها ابراز داشت: منظور از فقه ارتباطات در معنای کلان این است که متن و کلام الهی را آن گونه که دارد عالم و آدم را تفسیر می‌ کند و چگونه زیست انسان را تفسیر می‌ کند مورد کنکاش قرار بدهیم؛ از این رو فقه ارتباطات طرف گفتگوی نظریه پردازان جامعه شناس غربی است که به نوعی همان فقه سکولار است که می‌ خواهند برای انسان معاصر نسخه پیچی کند و ما نیز به دنبال این هستیم که نسخه بدیل ارائه بدهیم.

وی با با اشاره به این که هابر ماس با تکیه بر تغییر هویت جامعه راه حل و مشکل را در ارتباطات می‌ داند، گفت: او می‌ گوید جریان حاضر در جامعه ارتباطی تحریف شده دارد و به همین جهت باید مکانیزم رها سازی جامعه معاصر ارائه شود.

این پژوهشگر فقه ارتباطات در ادامه یادآور شد: واژه ارتباطات در قلمرو اسلامی هنوز به مفهوم تبدیل نشده است ولی معادل این واژه در قلمرو غربی به مفهوم، تحول یافته است.

استاد جامعه شناسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت: ما هنوز چیزی به نام نظریه ارتباطات اسلامی نداریم که نقطه بدیلی برای نظریه های غربی باشد و لذا ناچاریم ابتدا مسیر غربی را بازخوانی کنیم.

واژه ارتباطات در قلمرو اسلامی هنوز به «مفهوم» تبدیل نشده است

وی افزود: ما  دانش «امت شناسی» یا همان «علم الامه» نداریم، علم الامه باید در حوزه ایجاد شود، این کار را دانشگاه نمی کند.

حجت الاسلام اسلامی تنها در ادامه این نشست به تبیین 2 مکتب نظریه پردازی کلان در حوزه ارتباطات «فرآیند انتقال و معاوضه پیام و فراگرد تولید و تسهیم معانی» پرداخت و نظریات اندیشمندان غربی در این حوزه را مورد بازخوانی قرار داد.

دومین جلسه درس فقه ارتباطات پنجشنبه 19 اردیبهشت ماه ساعت یازده و 30 دقیقه در سالن جلسات خبرگزاری رسا به نشانی: 45 متری شهید صدوقی، میدان مفید، خیابان بهشت، بعد از ساختمان شهرداری برگزار می شود.

یادآور می‌ شود، سلسله نشست های درس گفتار رمضانی به همت پایگاه فقه حکومتی وسائل برگزار می شود و گزارش کامل این نشست نیز از همین پایگاه منتشر می‌ شود.

نشست های دیگری نیز با موضوعات فقه اجتماعی، خوانش تمدنی اسلام، زن و خانواده با حضور اساتید برجسته ای از جمله حجج اسلام والمسلمین ارسطا، بهمنی، زیبایی نژاد و پیروزمند از سوی پایگاه فقه حکومتی وسائل در ماه مبارک رمضان برگزار می‌ شود.

شرکت در این نشست ها برای عموم علاقه مندان، محققان و پژوهشگران علوم اسلامی آزاد است./1330/ج

گزیده ای از خبر را می توانید در کلیپ صوتی زیر بشنوید

تعداد بازدید : 6
ارسال نظرات
نظرات بینندگان
محمد
Iran, Islamic Republic of
۱۸ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۸:۱۰
فقه ارتباطات در حوزه مغفول بوده است. این اقدام شما در احیای فعالیت های علمی حوزه در مباحث نوپیدا را ادامه دهید و به سایر دانش ها مانند مدیریت و تربیت نیز تسری دهید.
2
0
طلبه
Iran, Islamic Republic of
۱۹ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۲:۵۵
فقدان دانش فقه ارتباطات در حوزه لزوم تلاش دوچندان مجموعه های علمی حوزوی را الزام می نماید.
از برگزاری دوره های مذکور تقدیر و تشکر دارم.
2
0
حسن خیرآبادی
Iran, Islamic Republic of
۱۹ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۲:۵۹
از مطالب علمی استاد معظم استفاده کردیم.
اطلاع رسانی از ادامه دروس باعث تقویت فقه ارتباطات می شود.
2
0
عبادیان
Iran, Islamic Republic of
۱۹ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۳:۰۵
با توجه به فقدان ادبیات علمی و فقهی در این حوزه تخصصی، ورود فضلا و اساتید حوزوی متخصص در علم ارتباطات به این مبحث و تولید گزاره‌های علمی و فقهی به تولید منظومه دقیق و علمی از علوم انسانی اسلامی در حوزه فقه ارتباطات منتهی می شود.
از پوشش اخبار این کلاس ارزشمند متشکرم.
2
0
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۹ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۳:۰۶
احسنت
2
0
رحمت خدا بر جویندگان علوم اسلامی
Iran, Islamic Republic of
۱۹ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۴:۲۱
این درس را می توان از چند زاویه مورد بررسی قرار داد. نگاه سیستماتیک به دانش ارتباطات از نقاط برجسته این درس می باشد.
استفاده از نوآوری های علمی استاد محترم و منابع فقهی و متون اسلامی و آرای اندیشمندان مسلمان را در این درس منعکس نمایید.
همکاری اساتید حوزه و دانشگاه در برگزاری دوره های فقه ارتباطات باعث شکوفایی این دانش نوپا می شود.
2
0
فرهاد مطلبی
Iran, Islamic Republic of
۱۹ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۴:۳۱
این درس های رمضانی در فقه مضاف نشانه عمق فکری و سطح بالای نظریه پردازی اسلامی در حوزه علمیه قم است.
رهبر معظم انقلاب نیز به تازگی در دیدار با طلاب فرمودند: فقه استخوان بندی و ستون فقرات زندگی اجتماعی و سیاسی است و تخصص گرایی در این زمینه نتایج خوبی خواهد داشت.
2
0
طلبه قرن ۲۱
Iran, Islamic Republic of
۲۵ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۰:۵۰
ادامه دروس بعد از رمضان چه روزهایی است؟
1
0
پارسایی
Iran, Islamic Republic of
۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۲:۵۸
الگوی فقه ارتباطات ائتمانی با الگوی ارتباطات توسعه آن هم به قرائت غربی چطور قابل جمع است؟
ملاکات مصالح و مفاسد در این فقه را تبیین نمایید.
0
0