رییس شورای عالی حوزه در بستر بیماری
درد و دلهای تبلیغی یک مسؤول
پای صحبت کسانی که مدتها کار فرهنگی کردهاند مینشینی حرف برای گفتن زیاد دارند، تجربههای گرانبها و پیشنهادهایی که برخاسته از نیازهای اجتماعی است در کلامشان موج میزند. چون با مردم و در متن اجتماع بودهاند درد مردم را بهتر میشناسند و نسخههایی که ارائه میدهند بیش از آن که آرمانگرایانه باشد کاربردی است. حجت الاسلام محمدحسن نبوی از جمله مدیران باسابقه حوزه علمیه است که با توجه به مسؤولیتش در معاونت تبلیغ حرفهای جالبی برای گفتن دارد. وی در کار فرهنگی به فعالیتهای پیشگیرانه، اعتقادی فراتر از برخوردهای منفعلانه دارد از این رو میگوید دولت بجای هزینه در ساخت و تجهیز زندانها به بخش تبلیغ دینی کمک کند و در همین راستا بزرگترین دلیل نابسامانیهای فرهنگی در کشور را مشکل ازدواج جوانان میداند و پیشنهاد میدهد کارگروهی برای سر و سامان دادن این امر تشکیل شود تا این مساله به یک بحران تبدیل نشود. معاون تبلیغ و آموزشهای کاربردی حوزههای علمیه به ضرورت تبلیغ دانش آموزی هم اذعان دارد و بزرگترین چالش این بخش را عدم حمایت از سوی کسانی میداند که به اهمیت آن اعتراف دارند.
کتابخانههای حوزوی؛ سنتی یا دیجیتال
یکی از عرصههای رشد نهضت نرمافزاری و تولید علم، بالا رفتن کیفیت و کمیت مطالعه و پژوهش است و این مساله، ارتباط مستقیمی با تعداد کتابخانهها و منابع موجود در آنها دارد، لیکن امروزه با گسترش شبکه های مجازی و نرمافزارهای تحقیقاتی، پژوهش هم از شیوههای سنتی خود فاصله گرفته و به کارگیری ابزار روز سرعت تحقیقات را بالا برده است. استفاده از نرمافزارهای شبکهای و اتصال کتابخانهها به هم از این طریق کار منبع یابی و حتی فهرست خوانی کتب را برای محققان آسان کرده است. این ضرورتها، معاونت پژوهش حوزههای علمیه را بر آن داشت تا از سه سال پیش، اداره امور کتابخانههای حوزههای علمیه را راهاندازی کند و این اداره ضمن شناسایی و تجهیز کتابخانههای حوزوی، نرمافزاری را برای اجرای سیستم یکپارچهسازی کتابخانههای حوزههای علمیه سراسر کشور تهیه کرده تا در هفته پژوهش این امر را محقق سازد.
توشه خالی یک همایش ملی
برگزاری همایش های تخصصی در بین نهادهای گوناگون فرهنگی کشور امروزه در زمره اقدامات زیرساختی فرهنگ و دانش قرار گرفته است که بخش مهمی از این همایشها صرفا با هدف گرامیداشت یک شخصیت علمی و یا یادآوری یک مسأله علمی برگزار میشود و بدون این که دردی از جامعه علمی دوا کند عنوان «ملی» را یدک میکشد؛ البته نمیتوان آثار برخی رویدادهای واقعا ملی را در اینباره انکار کرد. در هفته ای که گذشته شاهد برگزاری همایش قرآن پژوهی و طب بودیم آن هم با عنوان ملی؛ بی شک ارسال 134 مقاله به دبیرخانه این همایش و صندلیهای خالی محل برگزاری مراسم نشان میدهد که این همایشی نبود که در شأن پژوهش قرآنی و همچنین طب پیشرفته دیارمان باشد. در هر صورت مسأله تولید علم و نظریه پردازی نیازمند اقداماتی معقول و پیوستن جامع نخبگان حوزه و دانشگاه است و گرنه برگزاری این نوع محافل چیزی نیست جز هزینههای میلیونی با توشههای خالی!
اسلام در روسیه
جدا از مناسبات سیاسی که ایران با روسیه دارد، از آنجا که اسلام پس از مسیحیت ارتدوکس دومین دین این کشور است، فرصت مناسبی را برای حوزههای علمیه و علما فراهم میکند تا ضمن تقویت گفتگوی ادیان و مذاهب، به بسترهای نشر اسلام در آن سرزمین هم توجه ویژهای کنند. این فرصت به گونهای است که آیت الله تسخیری معتقد است روسیه میتواند عمق پشتیبانی جهان اسلام باشد لکن رسیدن به این مرحله نیازمند برنامهریزی دقیق و ارتباط وسیع علما و حوزههای علمیه با مراکز دینی و علمیه آن سامان است و این امر توجه ویژه مسؤولان حوزه خصوصا معاونت بینالملل حوزه را میطلبد. این مساله نه تنها در روسیه بلکه در کشورهای استقلال یافته جنوب آن هم صادق است. سفر هفته گذشته جضرت آیت الله نوری همدانی به این کشور و دیدار هیئتی بلند پایه از کشور روسیه با این مرجع تقلید را نیز می توان در همین زمینه ارزیابی کرد. حضرت آیت الله نوری همدانی در دیدار این هیئت مذهبی - سیاسی، با ذکر برخی مشاهدات خود از سفر به روسیه نسبت به گسترش وهابیت در این کشور اعلام خطر کرد. مفتی اعظم روسیه نیز با تایید این سخن از توجه این مرجع تقلید تشکر کرد. نکته جالب این دیدار اظهار نظر مشاور رییس جمهور روسیه در امور مسلمانان در مورد بمب هسته ای ایران بود. وی در این زمینه گفت: بمب اتم ایران روحیه قوی و شجاع مردم این کشور است. به نظر می رسد گسترش مناسبات مذهبی و غیر دولتی خصوصا در میان همسایگان می تواند نقشی موثر در رساندن سخنان حوزه های علمیه به و گسترش اسلام در منطقه خواهد داشت.
ارتحال عالمی دیگر
در هفته ای که گذشت حوزه علمیه شاهد از دست دادن ذخیره ای دیگر از قافله عالمان و پارسایان خود بود، آیت الله سید نورالدین میر مهدی(ره) هفتم آذر به علت کهولت سن و بیماری دار فانی را وداع گفت. وی از مبرزین شاگردان حضرات آیات سلطان العلمای اراکی(ره)، حاج آقا حسن فرید محسنی(ره) و امامی رضوان الله تعالی علیهم بوده و حضور معنوی و نورانی این عالم بزرگوار غنیمتی برای مومنین و مردم شهر اراک به شمار میرفت. این عالم فقید با وجود کهولت سن در بیت خود برای برخی علما، درس اخلاق و دروس دیگر علمی را بیان می فرمود و تا واپسین روزهای حیات خود نیز علمآموزی و علم اندوزی را فراموش نکرد. پیکر پاک این روحانی وارسته سه شنبه هشتم آذر پس از تشییع باشکوه در بهشت زهرای اراک به خاک سپرده شد. یادش گرامی.
افزایش رایزنیهای یک وزیر با مراجع تقلید
همزمان با روی کارآمدن دولت نهم و دهم و تغییرات رخ داده در وزارت آموزش و پرورش، در سالهای اخیر بیشترین رفتوآمدها در قم از سوی وزرای آموزش و پرورش صورت گرفته است به گونهای که با تغییر هر وزیر شاهد حضور وی در بیوت مراجع تقلید بودیم، خوشبختانه همگی دغدغه تحول بنیادین در این وزارتخانه را داشتهاند تا اینکه حمیدرضا حاجی بابایی به عنوان آخرین وزیر در این وزارتخانه منصوب شد با روی کار آمدن وی در این وزارتخانه بسیار مهم، تحولات اساسی صورت گرفت که افزایش سطح همکاری های حوزه های علمیه و وزارت آموزش و پرورش از جمله آنها بود. با وجود اینکه وزیر جدید مدت زیادی نیست در این وزارتخانه خدمت میکند، اما در همین مدت چندین مرتبه با مراجع تقلید، علما و مدیر حوزههای علمیه کشور دیدار و گفتوگو داشته است و در سفر اخیر خود از رونمایی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در آینده نزدیک خبر داده که نشان می دهد وی اهتمام جدی در این تحول بنیادین داشته است و با رونمایی این سند مهر تاییدی به مطالبات مقام معظم رهبری، مراجع تقلید و علما صورت خواهد گرفت.
رییس شورای عالی حوزه در بستر بیماری
آیت الله محمد یزدی بیش از همه، با خطبه های نمازجمعه تند و تیزش در دانشگاه تهران در سالهای نه چندان دور به ذهنها میآید. در همان سالها وی در قامت رییس قوه قضاییه خط مبارزه با انحرافات جریان موسوم به اصلاحات را به عهده داشت. اما اکنون مدتی است که رییس سابق قوه قضاییه و رییس کنونی شورای عالی حوزه های علمیه و رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم کسالت پیدا کرده است و این کسالت فعالیت های جاری وی را نیز با اختلال مواجه کرده است تا جایی که در آخرین اجلاس خبرگان رهبری نیز جای وی خالی بود. در هفته گذشته آیت الله یزدی به دلیل مشکلات گوارشی در بیمارستانی در تهران بستری شده بود. ما نیز برای این شخصیت فعال سیاسی آرزوی بهبودی داریم. /ع