رشد عرفان‌های کاذب نتیجه قانونی‌کردن دین و غفلت حوزه از فعالیت‌های تربیتی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام حمیدرضا مظاهری سیف، امروز هفتم دی در نخستین نشست علمی علل پیدایش و گسترش عرفان‌واره‌ها و راهکارهای مقابله با آن به بیان علل و زمینه‌های اجتماعی پیدایش و گرایش به عرفان‌ها یا جنبش‌های معنوی نوظهور پرداخت.
وی ظرفیت‌ها و شکل‌گیری روندهای اجتماعی جامعه را در فاصله زمانی چهل سال پیش مورد توجه قرار داد و با اشاره به ضعف دینداری مردم در آن زمان گفت: برطرف شدن ضعف بنیان‌های دینی مردم با پیروزی انقلاب جهش سریعی داشت، اما برای حفظ و تثبیت آن هیچ کار تربیتی صورت نگرفت و این معنویت رنگ باخت.
رییس موسسه علمی فرهنگی بهداشت معنوی یکی از زمینه‌های پیدایش عرفان‌های کاذب را ضعف بنیان‌ها و معرفت دینی مردم دانست و گفت: ارزش‌های دینی جامعه را با قوانین پیش بردیم اما با فعالیت‌های تربیتی تثبیت نکردیم این شد که در بستری از ضعف ایمان و معرفت دینی، کم کم به زمان قبل از انقلاب نزدیک شدیم.
وی با بیان این‌که هر جا بحث نقد عرفان‌های کاذب مطرح می‌شود برخی می‌گویند پس حوزه‌های علمیه تا به حال چه کار کرده‌اند، به مقایسه نقش حوزه پیش از انقلاب و پس از آن پرداخت و گفت: بی‌اعتنایی مردم به حوزه‌های علمیه در دوره‌ای از انقلاب تغییر کرد اما برای تثبیت این تغییر، برنامه‌ای وجود نداشت.
حجت‌الاسلام مظاهری سیف افزود: شرایط کنونی جامعه با پیش از انقلاب تفاوت کرده است و حوزویان باید در برابر عرفان‌های کاذب بایستند، اما متأسفانه با محدودیت‌ها و تنگ‌نظری‌هایی که امروز در حوزه حاکم است و دست نیروی مقابله کننده با عرفان‌های کاذب را می‌بندد این امکان وجود ندارد.
وی با بیان این‌که بدون داشتن دیدگاه، مبانی، عقبه و تکیه‌گاه مناسب نمی‌توان با عرفان‌های کاذب مقابله کرد، اظهار داشت: استادانی که که در حوزه عرفان تدریس می‌کنند و در این حوزه حرف‌های بسیاری دارند،با وجود واکنش‌های ضد عرفانی تنها اهتمامشان به حفظ عرفان سنتی است.
این پژوهشگر حوزوی وضعیت روشنفکری دوران پیش از انقلاب را یادآور شد و با بیان این‌که انحرافات فکری در جامعه تثبیت شده است، گفت: برخی دین را با علم تأیید می‌کردند و این نگاه به شدت فاسدی بود که به جا مانده است و اکنون جریان‌های عرفانی و یا شبه معنوی نوظهور با تکیه بر نظریه‌های فیزیک کوانتوم و روان‌شناسی و با پشتوانه‌های علمی شکل گرفته‌اند.
وی با اشاره به این‌که مخاطب امروز علم را بیشتر قبول دارد، خواستار بررسی دقیق ساختارهای ذهنی مردم شد و اظهار داشت: اگرچه با پیروزی انقلاب اسلامی نگاه مردم به دین و کارکرد آن در جامعه متحول شد، اما مرجعیت جریان روشنفکری به اندازه‌ای محکم است که حتی برخی طلاب فاضل که به بیان مباحث دین می‌پردازند، ملبس نمی‌شوند.
حجت‌الاسلام مظاهری سیف گفت: نهاد دین پس از انقلاب با قوت در جامعه متحول شد و نهاد حکومت را تحت تأثیر قرار داد، اما نهاد اقتصاد و آموزش را متحول نکرد؛ پس از دوران جنگ کارکرد نهاد دین سیر قهقرایی را در جامعه به وجود آورد و در دوران سازندگی ارزش‌های جامعه به سمت مصرف‌گرایی، تجمل‌گرایی و اعتبار و پول تغییر یافت و یک وضعیت بی‌هنجاری را در جامعه به وجود آورد.
وی با بیان این‌که از دل این بی‌هنجاری، بی‌اعتمادی به دین و روحانیت شکل گرفت و زمینه برای روگردانی از ظواهر دینی به وجود آمد، افزود: رفتن به سمت جنبش‌های معنوی نوظهور یک کنش نمادی است تا بگویند نسبت به آنچه به اسم دین ترویج می‌شود، اعتراض داریم.
رییس موسسه علمی فرهنگی بهداشت معنوی تصریح کرد: وقتی نهادهای اجتماعی در راستای این امر به خوبی کار نکنند، با فعالیت نهادهای غیرهمسو با دین، پیام سبک زندگی ناهماهنگ با ارزش‌های اسلامی به وجود می‌آید و به جای معنویت تقوا‌محور اسلامی، تئوری سکس مدیتیشن اوشو این خلأ را پر می‌کند.
وی با بیان این‌که پس از دوران سازندگی فضای زندگی از پندارهای دروغ و ارزش‌های کاذب پر شد، اظهار داشت: دوره اصلاحات قدم بعدی را برای سازگاری بیشتر فضای اجتماعی با هنجارمداری‌های نوظهور برداشت، قرائت از دین تغییر کرد تا این‌که در دوره‌های بعد به مراحلی رسیدیم که فضای مدیریت جامعه آبستن ایجاد یک فرقه و عرفان کاذب شد. /920/پ201/ع