ضرورت بازشناسی جایگاه طلاب در ترسیم آینده فرهنگی جامعه

حجت‌الاسلام والمسلمین حمیدرضا بصیری، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و از استادان حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا با اشاره به آغاز سال تحصیلی حوزه‌های علمیه، از طلاب خواست برای انجام تکالیف سنگینی که بر عهده خواهند داشت با جدیت درس بخوانند.

 وی در ادامه وظایف و تکالیف امروز حوزه را به سبب فراهم شدن زمینه‌های اجتماعی و جهانی با چند سال پیش متفاوت دانست و عمده مسؤولیت طلاب را در این شرایط انتخاب بهترین استاد، شرکت مستمر در کلاس‌های درس و استفاده بهینه از فرصت‌ها عنوان کرد.

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه به برکت انقلاب اسلامی ایران و حرکت امام راحل، شرایط مناسبی در کشور فراهم شده است، از طلاب علوم دینی خواست که تنها به درس خواندن برای رسیدن به درجات بالاتر تحصیلی اکتفا نکنند و شرایط امروز جهان را هم مدنظر قرار دهند.

وظیفه سنگین طلاب در دوران کنونی

وی گفت: تفکرات انحرافی به صورت تحقیقی در بدنه جامعه اسلامی رسوخ کرده و هجمه‌های تکفیری، وهابی و داعشی و تندروی‌ برخی از شیعه و اهل سنت، تکلیف طلاب،‌ محققان و اساتید علوم اسلامی را سنگین‌تر کرده است.

حجت‌الاسلام بصیری افزود: امروز فضای فکری دنیای اسلامی به جایی رسیده که به تعبیر رهبر انقلاب اسلامی برخی به گونه‌ای شیطنت می‌کنند که حتی مشترکات فرقه‌ها و مذاهب اسلامی را مورد تردید و تشکیک قرار می‌دهند.

عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان این که دشمنان اعتقاد به توحید، نبوت و بسیاری از ارزش‌های دینی را که بین همه مسلمانان مشترک است نشانه گرفته‌اند، اظهار داشت: طلاب نسبت به تحصیلات توجه جدی و عمیق داشته باشند، اما از تکالیف ملی و بین‌المللی غافل نشوند.

دو تحول مطلوب در حوزه

وی با اشاره به شرایط مطلوب پیش آمده درحوزه‌های علمیه، رشته‌های تخصصی و اعطای مدرک را دو تحول مناسب در حوزه دانست و افزود: هرچند این دو تحول در برخی مواقع آفات محسوس و مختصری دارد، اما یکی از مواردی است که می‌تواند انگیزه طلاب را در تحصیل علوم انسانی بیشتر کند.

حجت‌الاسلام بصیری ابراز کرد: تنوع در رشته‌های تخصصی لازم و کار شایسته‌ای بود که در حوزه‌های علمیه صورت گرفت؛ مناسب است طلاب از این فرصت به دست آمده استفاده کنند و رفته رفته ذوق و علایق شخصی خود را تشخیص داده و در این رشته‌ها ادامه تحصیل دهند.

وی با بیان این که مشکلات قانونی اعطای مدرک تحصیلی به طلاب مرتفع و زمینه لازم برای رقابت و جدیت بیشتر فراهم شده است، از طلابی که جدید وارد حوزه شده‌اند خواست از شرایط به وجود آمده به بهترین شکل استفاده کنند و برای انجام تکالیف سنگینی که بر عهده خواهند داشت با جدیت درس بخوانند.

حوزه ترسیم کننده راهبردهای فرهنگی

این استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: سهم حوزه با بخش‌ها و نهادهای دیگر قابل مقایسه نیست، این به معنای آن نیست که همه بار را به دوش حوزه بگذاریم؛ حوزه، مادر فرهنگ برای نهادها و بخش‌های فرهنگی دولتی و غیردولتی است.

وی افزود: تا به مسائل فرهنگی می‌رسیم بار مسؤولیت را به دوش حوزه نیندازیم حوزه باید راهبردها و سیاست‌های کلی را ترسیم کند؛ حوزه باید چشم‌اندازی از اوضاع فرهنگی داشته باشد و به مراکز و نهادهای دیگر هشدار دهد.

حجت‌الاسلام بصیری با اشاره به نقش بی‌بدیل حوزه در مسائل فرهنگی، قدمت حوزه و روحانیت را در این زمینه یادآور شد و گفت:‌ حوزه و مساجد هستند که شرایط فرهنگی را ‌مدیریت می‌کنند و سامان می‌دهند.

حوزه تربیت کننده نخبگان فرهنگی

وی بیان کرد: با همه مراکز و تکنولوژی‌هایی که به وجود آمده حوزه مادر بودن و اصل بودن و سرچشمه بودن مسائل فرهنگی را دارد و طبیعتا برای هدایت‌های فرهنگی و تربیت نخبگان فرهنگی حوزه‌های علمیه حرف اول را می‌زنند.

عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: شخصیت‌هایی مانند امام خمینی‌(ره)، مقام معظم رهبری، شهید مطهری، شهید مفتح و دیگر بزرگان توانستند ملت و جمعیتی را همراه خود کنند، این امر نشان می‌دهد که شرایط حوزه به مراتب از گذشته بیشتر و مؤثرتر شده است.

وی اظهار داشت: اساتید، بزرگان، فضلا و مجتهدان برای اینکه بتوانند حوزه را به خوبی مدیریت کنند و سر و سامان دهند، باید امکانات فکری جهان تشیع و اسلام را داشته باشند، باید دائما صرفصل‌های دروس را تغییر دهند، هرچند با تغییر این سرفصل‌ها، کتاب‌ها تغییر کند و رشته‌های تخصصی جدید فراهم شود.

رصد دائم شرایط ملی و بین‌المللی

حجت‌الاسلام بصیری تصریح کرد: شرایط جغرافیایی کشور و شرایط بین‌المللی باید دائما از سوی بزرگان حوزه رصد شود و ببینند در چه نقاطی از کشور لازم است حوزه نفوذ بیشتری داشته باشد، نخبگان بیشتری را در آنجا سامان دهد و یا به آنجا اعزام کند.

وی گفت: در حوزه نیروهای نخبه، مدیر و ارزشی کم نیستند که می‌توان از دیدگاه آنان استفاده کرد؛ حتی می‌توان برای به دست آوردن اطلاعات از مراکز فرهنگی دیگر مانند آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درخواست کمک کرده، پیشنهادها را از آنها بگیرد و بررسی کند.

وی نخستین گام برای تأمین نیازهای مراکز فرهنگی را تشکیل اتاق فکر مرتبط در حوزه دانست و تصریح کرد: این اتاق فکر به توجه و مدیریت ویژه نیاز دارد، همان گونه که معتقدیم دانشگاه و صنعت در رشته‌های فنی و مهندسی باید مرتبط باشند، بین حوزه و مراکز فرهنگی نیز باید ارتباط برقرار شود.

حلقه مفقوده بین حوزه و مراکز فرهنگی

عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: حلقه مفقوده‌ای بین حوزه و مراکز فرهنگی است که باید به دست بزرگان و اندیشمندان با مطالعه، گرفتن آمار و پیشنهادات در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت بررسی شود.

وی در پایان رشد کرسی‌های اخلاق و تفسیر را در حوزه مطلوب ارزیابی کرد و افزود: هدف اصلی حوزه تربیت انسان‌های شایسته و عالم است، برای رسیدن به این هدف نیازمند افزایش زمان و کیفیت بخشی بهتر به این دروس هستیم./920/ت302/س