مصاحبه منتشر نشده از مرحوم حجت الاسلام مهدی مطلبی:
دولت یازدهم سود و اصل سرمایه را با هم بخشید/ آبی برای اقتصاد ما از مذاکرات گرم نمی شود
خبرگزاری رسا ـ مرحوم مهدی مطلبی معتقد بود: توافق ژنو و لوزان در این دو سال برای ما این درس را داشته است که اگر بر دشمنان تکیه کردیم، اگر بر اعتماد افزایی و تعامل با کشور هایی که به هیچ چیز جز نابودی ما راضی نمی شوند تکیه کردیم نه تنها آبی برای اقتصاد کشور گرم نمی شود که حتی همان چیز هایی که داریم نیز از دست می دهیم.
مرحوم مهدی مطلبی، طلبه سطح خارج حوزه علمیه قم، چند روز پیش از آنکه اجل امانش ندهد با ما درباره پرونده هسته ای ایران و عملکرد دولت یازدهم در توافق ژنو و لوزان هم کلام شد. وی طی دو سال اخیر تمام تمرکزش را بر پرونده هسته ای ایران گذاشت که ما حصل تلاشش انتشار کتاب «راز آنچه مرقوم داشته اند» در نقد توافق ژنو و لوزان و کتاب «عقب نشینی ممنوع» با موضوع بازخوانی فرمایشات مقام معظم رهبری در رابطه با مذاکرات هسته ای دولت یازدهم بود. مرحوم مطلبی طی دو سال اخیر برای روشنگری اقشار مختلف در شهرهای مختلف کشورمان حاضر شد.
به گزارش خبرگزاری رسا، شاید کمترین مزد مجاهدتش در مسیر ولایت و دفاع از حقوق هسته ای کشور جایی بود که پیکرش در کنار پیکر شهدای غواص قرار گرفت. متن کامل این مصاحبه که به طرز عجیبی با غم عجین شده است در ادامه می آید:
آقای مطلبی اگر موافقید در ابتدا پیش زمینه ای از چالش هسته ای ایران و غرب بیان کنید.
چالش هسته ای جمهوری اسلامی و 5+1 از سال 82 شروع شد. در سال 83 ما به چرخه کامل سوخت هسته ای در سطح آزمایشگاهی دست پیدا کردیم. کشورهای اروپایی با فشار آمریکا وقتی متوجه شدند که ایران این انحصار را شکسته است خواستند که در قالب مذاکره ما را متوقف کنند. ثمره آن دو سال مذاکره در دولت اصلاحات و در زمان دبیری آقای روحانی بر شورای عالی امنیت ملی، تعلیق بود. ما تقریبا تعلیق همه مراحل را داشتیم. تا اینکه در سال 84 با روی کار آمدن دولت آقای احمدی نژاد، سیاست هسته ای کشور تغییر کرد. در واقع رای مردم، رای مفهوم داری بود و فعالیت های هسته ای ما از سر گرفته شد و در طول 8 سال دولت ایشان ما که تقریبا از 200 الی 300 سانتریفیوژ به 19 هزار سانتریفیوژ رسیدیم. فردو بازگشایی شد، آب سنگین اراک 85% تکمیل شد، به سوخت 20% دست پیدا کردیم و پیشرفت های مختلف دیگر.
در طول مذاکرات پیشرفت ها هم ادامه داشت که ابتدا به ریاست آقای لاریجانی بود و بعد هم آقای جلیلی مذاکره کننده ارشد بودند. تقریبا می توان گفت در هشت سال دولت نهم و دهم ما در عین مذاکره، صنعت هسته ای را نیز رشد می دادیم. نتیجه اش هم این بود که ما پیشرفت داشتیم و عرصه های علم هسته ای را طی کردیم، البته تحریم ها نیز در این هشت سال افزایش پیدا کرد. تصویب شش قطعنامه شورای امنیت، تحریم های یک جانبه آمریکا علیه ایران، تحریم بانک مرکزی، تحریم نفتی و ... هزینه ای بود که ملت ایران بابت پیشرفت خود می پرداخت.
اما با انتخاب آقای روحانی، روند پیشرفت هسته ای و مذاکرات تغییر می کند؟
در سال 92 با انتخابات یازدهم ریاست جمهوری دکتر روحانی شعار دیگری را مطرح کردند و این شعار رأی آورد. شعار ایشان تعامل با دنیا و حل چالش هسته ای در ظرف یک سال بود. شعارشان تعامل و اعتماد افزایی بود. ایشان معتقد بودند که اگر ما تعامل کنیم و اعتماد طرف مقابل را جلب کنیم مسئله حل می شود. همان شعاری که در سال 82 هم توسط ایشان داده شد. نتیجه این شعار این بود که هنوز پنج، شش ماه از دولت یازدهم نگذشته بود یعنی در سوم آذر ماه 92، شاهد توافقی بودیم به نام توافق ژنو.
راه حل توافق ژنو برای حل مسئله هسته ای چه بود؟
توافق ژنو اولین سند رسمی و مکتوب بین ما و 5+1 است که بعد از قریب به ده سال راه حلی را ارائه می کند که مبتنی بر چهار گام اساسی است. گام اول توافق نامه که مبتنی بر یک زمان شش ماهه قابل تمدید است و خب ما هنوز در گام اول هستیم. می دانید که این گام تاکنون دو بار تمدید شده است. یک بار شش ماه و یک بار هفت ماه تمدید شده است. که ما الان در آخر هفت ماه هستیم. دهم تیر هفت ماه نیز به پایان می رسد. البته قید renewable که در گام اول آمده می تواند این گام را تا ده ها بار نیز تمدید کند.
گام دوم توافق ژنو شامل پرداختن به قطعنامه های شورای امنیت با هدف حل رضایت آمیز آن هاست. البته این گام دوم زمان ندارد و می تواند در هر زمانی انجام شود و همین الان هم به قطعنامه ها پرداخته می شود. گام سوم که همان گام نهایی است که در توافق ژنو با عبارت long term مشخص شده است. یعنی بلند مدت است. این مذاکراتی که الان در حال انجام است درباره ترسیم ابعاد گام نهایی است. و توافق اصلی همین توافق گام نهایی است. در متن توافق ژنو آمده است long term یعنی زمان طولانی و نگفته چند سال اما حرف هایی که در توافق لوزان در 13 فروردین 94 مطرح شده از یک زمان ده ساله بعلاوه یک زمان 15 ساله خبر می دهد. یعنی این طور که مشخص است بحث هایی در سطح 25 سال هم درباره گام نهایی مطرح شده است.
گام چهارم توافق ژنو آن چیزی است که با عنوان following مطرح می شود. این گام درباره مسائل بعد از طی شدن موفقیت آمیز این سه گام صحبت می کند. پس توافق ژنو یک توافق با چهار گام است که ما الان در گام اول هستیم و می خواهیم گام سوم را ترسیم کنیم.
در توافق ژنو چه گذشت؟ چه تعهداتی دادیم و نحوه عملکردمان نسبت به تعهدات چگونه بود؟
توافق ژنو در گام اول خود یک سری تعهداتی را برای ما ایجاد کرد و یک سری امتیازاتی نیز برای ما داشت. تعهداتی که جمهوری اسلامی پذیرفت سه بخش عمده داشت: 1- مواد هسته ای، 2- پیشرفت صنعت هسته ای و 3- نظارت ها.
ما در این سه عرصه به 5+1 تعهد دادیم. در تعهد اول که در رابطه با مواد هسته ای است، ما پذیرفتیم که تولید مواد 20% را متوقف کنیم و این کار انجام شد یعنی ما الان 20% تولید نمی کنیم. هر چقدر مواد 20% داشتیم که در آن زمان حول و حوش 200 کیلوگرم بود نصفش را به اکسید و نصفش را به زیر 5% تبدیل کردیم. این اتفاق نیز افتاد و دیگر ما سوخت 20% هم موجود نداریم. در رابطه با مواد هسته ای تعهد دادیم دیگر مواد بالای 5% تولید نکنیم. هر چقدر هم مواد 5% که در این شش ماه تولید می شود، اضافه را اکسید می کنیم.
تعهد دیگر ما در رابطه با پیشرفت صنعت هسته ای بود. ما پذیرفتیم که هیچ پیشرفت بیشتری در نطنز، فردو و آب سنگین اراک صورت نمی دهیم. به این معنی که آب سنگین اراک با 85% پیشرفت فریز شد. یعنی قلبش را کار نمی گذاریم، سوخت به آن نمی رسانیم، در مورد فردو و نطنز پذیرفتیم که هیچ سانتریفیوژ جدیدی به آن اضافه نمی کنیم. حتی گفتیم آن سانتریفیوژ هایی که تا الان به آن ها گاز نزده ایم دیگر به آن ها گاز نمی زنیم. به IR2 ها گاز نمی زنیم.
سومین تعهدی که پذیرفتیم در رابطه با نظارت هاست. ما پذیرفتیم در گام اول توافق ژنو اجازه بدهیم که بازرسان بیایند و جاهایی را که در مورد آن ها شبهه ای وجود دارد ببینند. خودشان فرم های نظر سنجی و اطلاعات را پر کنند و دوربین هایی را نصب کنند. ما پذیرفتیم که اطلاعات سایت ها را با ریز نقشه اش را به آنها می دهیم. این ها تعهداتی بود که ما در ژنو پذیرفتیم. بنابراین ما سه امتیاز کلی به 5+1 دادیم.
چه چیزهایی از توافق ژنو دشت کریم؟ پایبندی طرف مقابل به تعهداتش چگونه بود؟
جمهوری اسلامی ایران در توافق ژنو تعهداتی ملموس، شفاف، مشخص و قابل اندازه گیری را پذیرفت. اما تعهداتی که 5+1پذیرفت همه قابل تفسیر، کلی و در عین حال الان بعد 17 ماه هنوز محقق نشده اند. 5+1 در گام اول پذیرفت که در افزایش تحریم ها و فشارها برای فروش نفت ایران وقفه ایجاد کند. این چه امتیازی است؟ این امتیاز نیست بلکه یک امتیاز را در قالب تحریم داده اند. این در حالی است که آقای زنگه در فروردین امسال تصریح می کنند که تعهدات 5+1 در حوزه نفتی به دلایل غیر قابل ذکر محقق نشده است.
یکی دیگر از تعهداتی که پذیرفتند بازگرداندن مبالغ مشخصی به ایران بود. که رقم آن چهار میلیارد و دویست میلیون دلار بوده است. اما رئیس بانک مرکزی در مصاحبه ای گفت که این پول ها اصلا قابلیت ورود به کشور را ندارند. این پول ها به صورت اسکناسی قابل ورود به کشور نیست. اما هنوز حتی یک دلار از این پول ها نیز وارد کشور نشده است. بعدها مشخص شد این پول اصلا قرار نیست وارد کشور شود. این پول آزاد شده از بانک کشور هایی که از ما خرید داشته اند به بانکی در سوئیس منتقل شود اما بانک مرکزی ما چون تحریم است نمی تواند آن را برداشت کند. شما تنها می توانید با این پول کالاهای اساسی از چند شرکت مشخص شده آمریکایی بخرید در عین اینکه شما حق دسترسی به پول خود را ندارید و واریز و نقل و انتقال پول توسط 5+1 صورت می گیرد.
یکسری تعهدات دیگر هم بود مثل لغو تحریم های پتروشیمی در این شش ماه. رئیس پتروشیمی در مصاحبه ای اعلام کرد که تحریم های پتروشیمی هیچ فشار و محدودیت خاصی برای ایران ایجاد نکرده است. چون کشور های اروپایی ما را تحریم کرده بودند در حالیکه محصولات پتروشیمی ما را کشور های آسیایی می خرند.
قرار شد در این شش ماه تحریم های طلا برداشته شود. جالب اینکه ما در طلا هم به دلیل قابلیت حمل چمدانی طلا مشکلی نداشتیم. بنابراین تحریم طلا بی معنا بود. مورد دیگر آزاد کردن تحریم های خودرو سازی بود. هنوز بعد از 17 ماه هیچ شرکت اروپایی و آمریکایی در زمینه خودرو و قطعات آن با ما توافقی امضا نکرده است. چون هنوز بانک مرکزی ما تحریم است. آخرین مورد درباره تحریم های هواپیمایی بود. مشکل تحریم بانک مرکزی در مورد تحریم های هواپیمایی هم صادق است.
نکته بعدی این بود که آمریکا متعهد می شد قطعات هواپیماهایی که قبل از 1357 به ایران داده تأمین کند و نه بعد از آن. در حالیکه با بررسی ها مشخص شد هواپیماهای 36 سال پیش در ناوگان هوایی استفاده نمی شوند. آن ها یا اسقاط شده اند یا معدوم و عملا این مورد هم تأثیری نداشته است.
آنها که باید تحریم ها را بر می داشتند مصرانه می گفتند که رژیم تحریم ها باقی است و اتفاقی نیفتاده، اما مسئولین در داخل کشور چیز دیگری می گفتند.
بله. آقای اوباما پس از توافق ژنو در کنگره سخنرانی کرد و گفت ما فقط 5% تحریم ها را برداشته ایم و 95% تحریم ها همچنان باقی است. پس دستاورد توافق ژنو در زمینه تحریم ها تعلیق 5% تحریم ها بود. البته با توضیحاتی که داده شد همین 5% هم وضعیتش مشخص نیست. از آن طرف 95% تحریم ها مثل یک چماقی بالای سر ایران نگه داشته شده است. اوباما در ادامه می گوید اما در همان گام اول توافق هسته ای پیشرفت صنعت هسته ای ایران را متوقف کردیم. در همان گام اول مواد هسته ای و نظارت هایی که به دنبالش بودیم از ایران گرفتیم.
یعنی ما همه امتیازات را در قبال 5درصد تخفیف تحریم دادیم. پس داشته ما برای مذاکرات در گام نهایی چیست؟
هم اکنون ایران مواجه شده با توافقی که در همان مرحله اول با تدبیری که آقایان مذاکره کننده ما داشتند ما را از امتیازات و ابزار های چانه زنی و قدرت خالی کرده است. حالا که می خواهیم برای گام نهایی مذاکره کنیم که در آن می خواهیم 95% تحریم ها را لغو کنیم. ما با دارایی که در آذر 93 داشتیم اعم از غنی سازی20%، اراک، فردو و... تنها توانستیم 5% تحریم ها را کاهش دهیم. آن هم 5% که در مورد آن هزار و یک شک و شبهه وجود دارد. حالا در ادامه مذاکرات و برای ترسیم گام نهایی می خواهیم 95% تحریم ها را بگیریم، سوال این جاست که با چه دارایی می خواهیم آن را بگیریم؟
آقای روحانی گفت مذاکرات هسته ای برد- برد است یعنی هم باید آن ها ببرند و هم ما ببریم. الان در این مذاکره برد- برد تو چه می خواهی بدهی تا او حاضر شود 95% تحریم ها را بردارد. اتفاقی که افتاده این است که آن قدر در صنعت هسته ای عقب آمده ای که به مرز های آن رسیده ای. به پنج درصد، به اصل آب سنگین، اصل غنی سازی رسیده ای اما طرف مقابل همچنان 95% تحریم ها را برای مذاکره در اختیار دارد و تو را دارد به دنبال خودش می کشد.
پس در لوزان باید از اصل سرمایه هزینه می کردیم؟
بله. اتفاقی که در 13 فروردین 94 افتاد که به توافق لوزان مشهور شد، این بود که ما از اصل سرمایه مان بخشیدیم. اصل سرمایه ما 5 درصد بود که در توافق لوزان آن را بخشیدیم. ما در لوزان پذیرفتیم که دیگر 5% برای 10 یا 15 سال تولید نکنیم و در این مدت فقط 3.67% تولید کنیم. در حالی که رآکتور بوشهر 5% نیاز دارد. یعنی شما تا 15 سال نمی توانی سوخت بوشهر را تولید کنید.
در رابطه با فردو مشخص شد که فقط نطنز در ایران غنی سازی انجام می دهد. یعنی فردو دیگر غنی سازی نمی کند. فردو را حتی به عنوان یک سایت غنی سازی تحقیقاتی نپذیرفتند. گفتند فردو فیزیک پیشرفته می شود و در آن رادیو دارو و رادیو ایزوتوپ پایدار تولید می کنیم. در حالی که نیاز نیست در فردو ای که ده ها متر زیر کوه است این کارها انجام شود. مکان استراتژیک فردو برای کار استراتژیکی چون غنی سازی است. فردو را در لوزان از دست دادیم.
در مورد سانتریفیوژ های فردو می گویند 13 هزار سانتریفیوژ را باید کم کرد. در ژنو نصب سانتریفیوژ جدید را ممنوع کرد و در لوزان 13 هزار آن ها را جمع کرد. فقط پنج هزار سانتریفیوژ حق دارد غنی سازی کند. البته وجود 1000 سانتریفیوژ در فردو بلامانع است اما نباید غنی سازی توسط آن ها انجام گیرد. توجه کنید که ما این ها همه را داریم از اصل سرمایه می دهیم. در لوزان از اصل سرمایه هسته ای می رود.
در رابطه با آب سنگین اراک در ژنو آمده است که هیچ پیشرفت جدیدی صورت نگیرد در لوزان راکتور آب سنگین اراک باز طراحی می شود به گونه ای که دیگر پلوتونیوم سطح تسلیحاتی تولید نکند. ما اثبات کرده ایم اگر رآکتوری پلوتونیوم تولید نکند دیگر آب سنگین نیست. رآکتوری آب سبک است که پلوتونیوم تولید نمی کند. هر رآکتور آب سنگینی از سوخت باز فرآوری شده اش مقادیر بسیار زیادی پلوتونیوم می تواند استخراج کند. پس شما در لوزان باز هم از اصل سرمایه دادید آن هم اصل آب سنگین بودن را دادید. غربی ها نسبت به آب سنگین دغدغه دارند و می گویند نباید آب سنگین داشته باشید چون این بمب است. ما گفتیم که خیر، ما زیر نظر آژانس هستیم و بمب هم نمی خواهیم بسازیم. اما در لوزان خود آب سنگین را از ما گرفتند. فردو را هم از ما گرفتند. در نطنز هم سانتریفیوژها را به 5000 عدد رساندند. بعد در مواد هم ما را از 5% به 3.67% رساندند.
در بیانیه لوزان در بحث نظارت طرف مقابل چه خواسته هایی داشته است؟
در نظارت ها چهار نظارت اساسی را بر ما تحمیل کردند که این ها در متن توافق لوزان یا به قول آن ها بیانیه سوییس آمده است. اول اینکه ایران باید پروتکل الحاقی را امضا کند. دوم ایران باید کد 3.1 را اجرا کند، که توضیحات این ها مفصل است. سوم در ایران باید تجهیزات مدرن نظارتی نصب شود. منظور از این واژه مدرن چیست، مشخص نیست. این یکی از همان قید های کلی است که می تواند همه چیز را در بر بگیرد. الان دوربین هایی که در سایت های ما نصب است، دوربین های آفلاین است. یعنی دوربین هایی که فیلم را ضبط می کند، بازرس آژانس می آید و با دور تند این ها را می بیند. تجهیزات مدرن نظارتی، شاید، ما این را محکم نمی گوییم، شاید منظور دوربین های آنلاین باشد. دوربین هایی که اصلا نیاز ندارد بازرس به داخل سایت بیاید از همان جا و از طریق اینترنت آن ها را چک می کند. چهارمین نظارتی که ما در توافق لوزان پذیرفتیم این است که ایران باید دسترسی هایی را به این ها بدهد که تنها در مورد شیوه ی آن توافق می شود.
البته آقای ظریف چیزی غیر از این اعلام کرده اند. حقیقت ماجرا چیست؟
سایت آقای ظریف و سایت وزارت خارجه این بخش توافق لوزان را اشتباه ترجمه کرده اند. یعنی این را به گونه ای ترجمه کرده اند که معنی اش این بود که ایران در رابطه با مکانش هم می تواند توافق کند. در حالی که عبارت انگلیسی می گوید agreed production یعنی ما یک دسترسی هایی می دهیم که فقط درباره شیوه اش توافق می شود. معنی این جمله این است که اگر آن ها گفتند ما می خواهیم پارچین را ببینیم، یا سایت نظامی ما، یا جاهای مختلفی که برای ما از نظر نظامی مهم است ما نمی توانیم بگوییم نه، اینجا را اجازه نمی دهیم. ما تنها می توانیم بگوییم شما چطوری می توانید اینجا را ببینید. بازرس را با چشم باز ببریم یا با چشم بسته ببریم، با هواپیما ببریم یا با ماشین ببریم. این را آقای ظریف در ترجمه فروردین این طور خواندند: "دسترسی های توافق شده". در "دسترسی های توافق شده" می توان در مورد مکان هم توافق کرد، اما اینگونه نیست. متن انگلیسی ملاک است و در متن انگلیسی این نیامده است. متن انگلیسی می گوید فقط production و شیوه اجرایی را توافق می کنیم و نه بیش از این.
در ادامه دلیلش را هم آورده است و گفته "برای حل موضوعات گذشته و حال". این موضوعات گذشته و حال چه هستند. فقط یک چیز در موضوعات گذشته و حال بین ما و آژانس مانده است و آن قصه PMD یعنی انحرافات احتمالی هسته ای نظامی ما است. فقط این موضوع مانده است. ما این دسترسی ها را می دهیم که این موضوع حل بشود و این به معنای خروج از مذاکرات هسته ای است و داریم مذاکرات نظامی می کنیم. رهبر انقلاب در جمع پاسداران فرمودند: من اجازه نمی دهم که به بهانه بازرسی ها از سایت های نظامی ما دیدن کنند. اجازه نمی دهم از دانشمندان ما مصاحبه یا همان بازجویی کنند.
در قبال دادن آنچه که شما اصل سرمایه می نامید، ما چه چیزی به دست آوردیم. آیا لغو تحریم ها را بدست آوردیم؟
ببینید ما در لوزان از اصل سرمایه دادیم، شاید شما بگویید این ها را دادند بالاخره 95% تحریم ها را گرفتند. باید بگویم خیر، متأسفانه قصه تحریم ها یک تراژدی خیلی دردآوری در توافق لوزان است. در توافق ژنو که توافق مادر مذاکرات محسوب می شد در رابطه با تحریم ها فقط این عبارت آمده بود که در گام نهایی به طور جامع تحریم های مرتبط با هسته ای چند جانبه، ملی و شورای امنیت برداشته می شود. یعنی فقط یک قید داشت آن هم مرتبط با هسته ای بود. اما یک عقب نشینی فاحشی در توافق لوزان صورت گرفت و در توافق لوزان چهار قید اضافه تر درباره اتحادیه اروپایی آمد و پنج قید برای امریکا اضافه شد. در توافق ژنو که مادر مذاکرات بود و هیچ مذاکره کننده ای نباید از آن عقب نشینی می کرد و آن هم شامل یک قید بود. توافقی که ما آن همه نقد به آن داشتیم حتی از آن توافق هم عقب رفتند. برای اتحادیه اروپا چهار قید مطرح می شود:
1- لفظ اتحادیه اروپا، یعنی فقط آن 28 کشور و نیازی نیست که تحریم های ملی کشورهای عضو آن مثل انگلیس و فرانسه برداشته شود. در حالیکه در ژنو قید ملی آمده بود یعنی حتی انگلیس هم حق تحریم ندارد.
2- فقط تحریم های مالی و اقتصادی برداشته می شود. در صورتیکه در ژنو آمده بود تحریم های مرتبط با هسته ای به طور جامع برداشته می شود. یعنی در لوزان غیر مالی اقتصادی مثل انرژی برداشته نمی شود.
3- در توافق ژنو آمده بود که lift می شود یعنی برداشته می شود اما در توافق لوزان آمده اعمال تحریم ها را terminate می کنیم. شاید کسی بگویدterminate نیز به معنای لغو است اما باید دقت داشت که توقف در اجرا به معنی تعلیق است. یعنی ما حتی از لغو تحریم ها که در توافق ژنو آمده بود عقب نشستیم و به تعلیق تحریم ها رسیده ایم.
4- وقتی که آزانس از تعهدات ایران راستی آزمایی کرد. اگر آژانس راستی آزمایی کرد که ما درست به همه ی کارها مثل سانتریفیوژها، اراک، آب سنگین و... را درست انجام دادیم، آن وقت تحریم ها برداشته می شود. در حالی که در توافق ژنو نیامده بود که باید آژانس راستی آزمایی کند. پس در تحریم ها در توافق لوزان ما چهار عقب نشینی از توافق ژنو می بینیم. اتحادیه اروپا به تحریم های خودش چهار قید زده است. معلوم هم نیست در نهایت چقدر از این تحریم ها برداشته شود.
پنج قید مرتبط با تحریم های امریکا چیست؟
اولا نگفته lift همانطور که در ژنو آمده است، حتی terminate هم نگفته است. آمریکا گفته cease می کنم. Cease را در هر لغت نامه ای بزنید به معنای تعلیق است. حتی terminate که برای اروپا آماده است برای آمریکا نیامده است. یعنی آمریکا تازه می گوید من اجرای تحریم ها را تعلیق می کنم. حتی نگفته implementation گفته application یعنی اجرایش را تحریم می کنم. این اولین عقب نشینی از توافق ژنو است.
ثانیا از تحریم های ثانویه مرتبط با هسته ای سخن می گوید. این قید ثانویه از کجا آمده است. در ژنو که ثانویه ای وجود نداشت. می آید و به شما می گوید که ثانویه یعنی فقط تحریم هایی که من برای خارج از کشور خودم آمریکا گذاشتم مثل چین، روسیه و... لغو می شود. تحریم هایی که برای داخل خودم مثل شرکت بوئینگ یا خودروسازهای داخل آمریکا یا... را بر نمی دارم این ها اسمش تحریم های اولیه است. ببینید چه عقب نشینی اینجا رخ می دهد. در توافق ژنو که صحبت از تحریم های ثانویه و اولیه نبود، تنها گفته بود که تحریم ها را بر می دارم یعنی هم اولیه و هم ثانویه را بر می دارم. اما اینجا گفته فقط ثانویه را بر می دارم.
ثالثا آمریکا نیز گفته من فقط تحریم های مالی و اقتصادی را بر می دارم.
رابعا زمانی تحریم ها را بر می دارد که آژانس راستی آزمایی کند.
خامسا اتحادیه اروپا گفته implementation اما آمریکا گفته application که توضیح داده شد.
پس پنج قید هم برای آمریکا خورد. سوال بنده اینجا این است که نهایتا برای ما چه ماند؟ قرار بود 95% تحریم ها برداشته شود، اما وقتی دقیق نگاه می کنیم می بینیم که در ایده آل ترین شرایط نهایتا 20% تحریم ها برداشته می شود. پس توافق لوزان حتی در برداشتن تحریم ها نیز بسیار تا بسیار ناکام بود. تاجاییکه کارشناسان گفتند اساسا تحریم هایی که گفتند مرتبط با هسته ای است در کشور آمریکا تنها دو تحریم است. تنها دو تحریم از تحریم هایی که مرتبط با دستورهای اجرایی رئیس جمهور اوباما وضع کرده، مرتبط با هسته ای است. یعنی از 18 فرمان اجرایی که هست فقط دو تا مرتبط با هسته ای است. در بقیه فرمان ها موضوعات دیگری مثل تروریسم و حقوق بشر نیز هست و اگر مرتبط با هسته ای اش را بردارند، باز تروریسم به قوت خود باقی است و آن تحریم برداشته نمی شود.
در تحریم های کنگره آمریکا نیز که ده تحریم است اصلا هیچ کدام موضوع بحث نیست. چون ما داریم با دولت آمریکا مذاکره می کنیم و با کنگره آمریکا مذاکره نمی کنیم. پس اساسا تحریم های کنگره آمریکا برداشته نمی شود. فقط ما داریم در رابطه با آن دو تا تحریمی که دولت آمریکا وضع کرده است، بحث می کنیم. نهایتا بگوییم در پایان مذاکران این دو تحریم را برداند، چه فایده ای دارد وقتی هنوز 16 تحریم دولت آمریکا و 10 تحریم کنگره هنوز سر جایش است. خب از این 95% تحریم ها چیزی برداشته نمی شود. سوال ایتجا این است که مذاکره کننده های ما با چه مابه ازایی دارند مذاکره می کنند؟ این امتیازاتی که دارند می دهند کجایش با امتیازاتی که می دهند برابری می کند؟
پس از به نتیجه رسیدن توافقات، چه چیزی عاید کشور خواهد شد؟
آقای روحانی در جمع کارگران صحبت می کند و حتی در روز سه خرداد آزاد سازی خرمشهر می گوید: ما می خواهیم اقتصاد ایران را آزاد کنیم. سرداران سیاسی ما می خواهند مذاکرات را آزاد کنند.
سوال این است که چند دلار می خواهد در آخر مذاکرات عاید کشور شود که شما اینقدر دارید برایش خودتان را به آب و آتش می زنید و کشور را برای آن تعطیل کرده اید. حقیقت این است که آبی برای اقتصاد ما از مذاکرات گرم نمی شود. چون آن ها نمی خواهند گرم شود. آن ها جمهوری اسلامی ایران را به عنوان تهدیدی محسوب می کنند که نباید قدرتمند شود. از طرفی، برای اینکه قوی نشود نباید تحریم ها برداشته شود. یک چیز پیش پا افتاده ای را باید بدهیم که دلخوش باشند با اینکه تحریم ها برداشته شده است. نتیجه توافق ژنو و توافق لوزان مؤید همین مسئله است که چیز دندان گیری از این دو توافق نصیب ما نشده است.
مقام معظم رهبری فرمودند که مذاکره با آمریکا هیچ نفعی برای هیچ کشوری نداشته است. کدام عاقلی یک کار بی نفع پر ضرر می کند؟ عاقل به درون و توان داخلی خودش تکیه می کند. چار چوب های اقتصاد مقاومتی که ایشان مطرح می کنند در بلند مدت ما را از خیلی چالش ها و مذاکرات بی نیاز می کند. آمریکا الان نفت را تحریم کرده و شما را پای میز مذاکره کشانده است، شما بیایید نیاز کشور را به پول نفت با تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی بر طرف کن. آن وقت دشمن می¬خواهد چه چیزی را تحریم کند؟ هوا را می خواهد تحریم کند یا آب را؟ آن چه را می خواهد تحریم کند تو خودت را نسبت به آن واکسینه نموده ای. این معنای اقتصاد مقاومتی است که رهبر انقلاب مطرح می کنند.
جمع بندی نهایی شما از دو توافق ژنو و لوزان چیست؟
توافق ژنو و لوزان هیچ نفع قابل لمس، مشهود و قابل توجهی را در زمینه اقتصاد برای کشور ما نداشته است. علاوه بر اینکه ضررهای بسیار زیادی را در صتعت هسته ای ما، در شخصیت و هویت انقلابی امید بخش ما در منطقه وارد کرده و آن را به خطر انداخته است.
در رابطه با اقتصاد مقاومتی اگر نکته ای دارید بفرمایید؟
اقتصاد مقاومتی یعنی تکیه بر درون. اقتصاد مقاومتی یعنی تکیه بر ظرفیت هایی که مال خود ماست. آن چیزی که تو خودت می توانی از درون خودت به دست بیاوری و در به دست آوردن آن نیازمند کس دیگری نیستی. الان خیلی از کشور های دنیا به سیاست های اقتصاد مقاومتی رو آورده اند. حرفشان هم این است که نمی شود به دلار اعتماد کرد. به آمریکا نمی شود اعتماد کرد. اتحادیه اروپا قابل اعتماد نیست.
اقتصاد مقاومتی یعنی اینکه تو کشور را بر خودش متکی کنی نه اینکه بر سیاست خارجی متکی کنی. آن هم سیاست خارجی که مبتنی بر تعامل با دشمنان و کشورهای مستبد و زورگو است. اگر شما برای شکوفایی اقتصاد خودت به کشورهای مستکبر مثل آمریکا تکیه کردی، یکدفعه با کاهش قیمت نفت مواجه می شوی. شما خاطرتان هست سوم آذر ماه 93، تا توافق ژنو برای مدت هفت ماه تمدید شد، سه چهار روز بعد ما با یک بمب خبری در دنیا مواجه شدیم، آن هم این بود که عربستان نفت را بی حساب و کتاب وارد بازار کرده است. نتیجه اش این شد که قیمت نفت از صد دلار به زیر پنجاه دلار کاهش پیدا کرد. کسی هست در دنیا که نداند عربستان با دستور آمریکا دست به این اقدام زده است. همه تحلیل گران و کارشناسان به این امر واقفند. چرا چنین اتفاقی افتاد؟
یعنی آمریکا در اوج مذاکرات و کوتاه آمدن ما، باز هم به ما لطمه جدیدی زد؟
شما که به عنوان دولت جمهوری اسلامی وارد مذاکرات شدید، به آمریکا لبخند زدید، تعامل کردید و دست به اعتماد افزایی زده اید، پس چرا باید بلافاصله پس از این تعامل شما، آمریکا بیاید و یک دشمن منطقه ای شما را تحریک کند تا در زمینه نفتی شما را زمین بزند؟ نتیجه اقتصادی که مقاومتی نباشد و متکی بر کشور های زورگو و ستمگر باشد این است که حتی در حد همان اقتصاد داخلی خودت هم به تو وفا نمی کند. آن ها نمی خواهند تو هیچ چیزی داشته باشی. حالا نه اینکه فقط هسته ای نداشته باشی، می خواهند تو نفتت را هم نتوانی سر سفره مردم بگذاری.
رهبری در جایی فرمودند که این مذاکرات یک تجربه تاریخی برای ماست. به نظر شما چه درسی از این دوسال آموخته ایم؟
توافق ژنو و لوزان در این دو سال برای ما این درس را داشته است که اگر بر دشمنان تکیه کردیم، اگر بر اعتماد افزایی و تعامل با کشور هایی که به هیچ چیز جز نابودی ما راضی نمی شوند تکیه کردیم نه تنها آبی برای اقتصاد کشور گرم نمی شود که حتی همان چیز هایی که داریم نیز از دست می دهیم. پایان بخش صحبت من این جمله از مقام معظم رهبری باشد که فرمودند: هسته ای بهانه است، اگر کسی فکر کرده است این ها به خاطر هسته ای دارند با ما مذاکره می کنند این ها در خواب خرگوشی هستند. هسته ای بهانه است این ها به دنبال بر اندازی اصل جمهوری اسلامی ایران هستند. والا خودتان می دانید رژیمی مانند اسرائیل تقریبا 200 کلاهک هسته ای دارد ولی هیچ کشوری در دنیا نمی رود با آن ها مذاکره کند چون در مسیر آن ها قدم بر می دارند. هند و پاکستان هم همینطور کلاهک دارند اما کسی با این ها کاری ندارد. اما به کشوری مثل جمهوری اسلامی که به دنبال صنعت صلح آمیز هسته ای است به دنبال تولید برق و مباحث پزشکی هسته ای است، می گویند به دنبال بمب است.
اینها با ما مشکل هسته ای ندارند. این ها می بینند که جمهوری اسلامی براساس شعار اسلام پیشرفت کرده است و در منطقه الگو بخش شده است. کشور هایی مختلفی از ایران الهام می گیرند و دارد آرام آرام قوی می شوند. اگر این کشور در حال قوی شدن، به صنعت صلح آمیز هسته ای نیز دست پیدا کند در کل دنیا الگو می شود و دیگر نمی توان آن را مهار کرد. آن ها می خواهند به بهانه هسته ای پیشرفت ما را متوقف کنند. در نهایت هم این ها به چیزی جز اصل جمهوری اسلامی راضی نخواهند شد. انشاله با بصیرت مردم و مسئولین ما آن روز هیچ گاه نمی آید./836/د101/ج
ارسال نظرات