محتوا، نظریه‌پردازی و نیروی انسانی؛ چالش‌های پیش‌روی رسانه اسلامی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، در جهانی که رسانه‌ها با واقعیت سازی، تحریف و بزرگنمایی در خدمت نظام سلطه هستند و با ایجاد جذابیت‌های ظاهری بی‌محتوا، غفلت‌آمیز و سرگرم کننده، مفاهیم سکولاری و فرهنگ مادی و لیبرالی را تئوریزه می‌کنند، نقش و جایگاه یک رسانه شاخص چیست و چگونه می‌تواند رسانه تراز انقلاب اسلامی باشد؟
نقش و جایگاه یک رسانه شاخص تراز انقلاب اسلامی چیست؟
در حال حاضر آثار، پیامدها و بازتاب‌های فرهنگی و اجتماعی رسانه‌ها و شبکه‌های هوشمند و راهبردی دشمن به فضای حقیقی نیز کشیده شده است و با جنگ رسانه‌ای و نبردی که سربازان آن، تکنولوژی و محتوای فرهنگ غربی است، به تدریج از خانواده‌ها و افراد جامعه قربانی می‌گیرد و در نهایت بعد از نفوذ فرهنگی، زمینه را برای نفوذ نظامی نیز آماده می‌کند.
بنابراین حوزه علمیه به عنوان نهادی که رسالت تعالی جامعه و آگاهی بخشی را در طول تاریخ بر عهده داشته است و واسطه و وسیله‌ای برای انتقال معارف بوده است، امروز باید مطابق با ادعای هماوردی اسلام و قرآن از بهترین و گسترده‌ترین وسیله یعنی ابزار رسانه برای انتقال معارف و پیام اسلام استفاده کرده و در مقابل مدعیان دروغین سعادت بشری بایستد.
امام خمینی رسانه ملی را دانشگاه عمومی خواندند
امام خمینی(ره) با آینده نگری و دشمن شناسی، رسانه ملی را دانشگاه عمومی خواندند که هرچه در این زمینه موفق‌تر عمل کند، وابستگی مخاطبان داخلی را به رسانه‌های استکباری و سکولاری کم کرده و از آسیب‌های بعدی جلوگیری خواهد کرد.
بنابراین دستیابی به یک نظام اطلاع رسانی راهبردی، هوشمند، جذاب و مطابق با موازین اسلامی لوازمی را نیاز دارد و برنامه‌ریزی، بررسی دقیق و تطبیق با متون دینی، بهره‌گیری از فرصت‌ها و ظرفیت نخبگان حوزوی و دانشگاهی را می‌طلبد.
گامی به سوی نظریه اسلامی رسانه با تأکید بر دروس خارج فقه رسانه
در همین راستا نشست علمی «گامی به سوی نظریه اسلامی رسانه با تأکید بر دروس خارج فقه رسانه» با هدف پیشنهاد و بررسی نقشه راه کلان دستیابی به نظریه‌های اسلامی رسانه و تطبیق و مقارنه با دروس خارج فقه رسانه در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد.
در ابتدا حسن رضایی، دبیر جلسه و مدرس رسانه با اشاره به ضرورت شناسایی نسبت میان رسانه و دین در عرصه انسان شناسی، هستی شناسی، معرفت شناسی و تکنولوژی شناسی ابراز داشت: دستیابی به رسانه اسلامی از دغدغه‌ها و مطالبات مهم رهبر معظم انقلاب است که برای نیل به این هدف، اصلاح در علوم انسانی را بر امور دیگر مقدم شمرده و نقش اصلی را به حوزه علمیه داده‌اند.
پیش شرط لازم در نظام ارتباطات اسلامی، سلسله دروس خارج فقه رسانه است
در ادامه حجت الاسلام عبدالله جلالی، مدیر دفتر شبکه سیمای قرآن مرکز قم، پیش شرط لازم در نظام ارتباطات اسلامی را سلسله دروس خارج فقه رسانه خواند و تأکید کرد: ما نیازمند به طراحی نظام کلان رسانه اسلامی بر اساس تطبیق و مقارنه با دروس خارج فقه رسانه هستیم و این خلأ تئوریکی باید با توجه به مقتضیات زمان و تطبیق گزاره‌های وحیانی با مباحث نوپدید اجتماعی و بر اساس فقه پویای مورد نظر امام خمینی(ره) ایجاد شود.
وی به شیطنت‌های شبکه‌های راهبردی دشمن برای تضعیف عقاید و هنجارها اشاره و تصریح کرد: به عنوان مثال شبکه بی‌بی‌سی فارسی با هدف تضعیف حجاب در میان مخاطبان ایرانی از دو راهبرد اندیشه و احساس به صورت هوشمندانه و فریبکارانه استفاده می‌کند؛ چنان که در مرحله نخست با افراد غربزده و روحانی‌نمایی همچون کدیور و اشکوری مصاحبه کرده و از زبان و ادبیات دینی برای تضعیف اعتقادات و هنجارها بهره می‌برد و در گام بعد برای کمرنگ کردن حیا و عفت دختران، احساس را به خدمت گرفته و صحنه سازی و تصویر سازی می‌کند.
حجت الاسلام جلالی، فقه اطلاع رسانی را از موضوعات مورد توجه در رسانه برشمرد و یادآور شد: یکی از اصول عادلانه فقه رسانه بر اساس بیانات حضرت علی(ع) در نهج البلاغه این است که آزادی بیان و تضارب افکار برای همه افراد جامعه وجود دارد؛ زیرا قرآن مدعی هماورد و استدلال است؛ اما همه این امتیازات تا زمانی است که کسی مغرض نباشد و قصد تخریب و تشویش اذهان عمومی را نداشته باشد.
جامعه اسلامی به رسانه اسلامی نیاز دارد
همچنین حجت الاسلام ایمان ابراهیمی، دانشجوی دکتری فلسفه تربیت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به سخنان امام خمینی(ره) درباره رسانه اسلامی اشاره و خاطرنشان کرد: جامعه اسلامی به رسانه اسلامی نیاز دارد؛ چنان که امام خمینی(ره) فرمودند «صدا و سیما از همه دستگاه‌ها بالاتر است».
وی گفت: رسانه اسلامی باید در مباحث مختلف و مورد نیاز جامعه تولید کننده باشد؛ نه این که در حاشیه قرار داشته باشد و بعد از تولید محتوا از سوی دیگران به بیان دغدغه‌هایش بپردازد و به طور کلی باید در ابتدای مباحث و ابتدای هر کاری حضور فعال داشته باشد.
تدوین نقشه راه کلان رسانه اسلامی هم‌اندیشی فقها و کارشناسان رسانه را می‌طلبد
حجت الاسلام طوبایی، مدیر نشریه علمی تخصصی رسانه و خانواده نیز تأکید کرد: باید جایگاه فقه رسانه در نظام اسلامی تبیین و تشریح شود و این مهم بر عهده حوزه علمیه است که باید در دروس خارج فقه به آن بپردازد.
وی افزود: از آنجا که فقیه و مجتهد آشنا با رسانه کم است و کارشناسان عرصه رسانه نیز با متون دینی و فقهی آشنایی کمتری دارند؛ بنابراین باید در نشست‌های علمی، عالمان آگاه به متون فقه و کارشناسان عرصه رسانه برای رسیدن به نقشه راه کلان دستیابی به رسانه اسلامی، هم‌اندیشی و نظریه‌پردازی داشته باشند.
سینمای هالیوود، رسانه‌ای راهبردی، مدیریت شده و ارائه‌دهنده سبک زندگی غربی است
در ادامه حجت الاسلام صاحب فصول، سردبیر نشریه کودک و نوجوان، سینمای هالیوود را رسانه‌ای راهبردی، مدیریت شده و ارائه‌دهنده سبک زندگی غربی خواند و تصریح کرد: سینمای هالیوود در بسیاری از فیلم‌هایش همچون داستان پیامبران این سبک زندگی را دنبال می‌کند؛ چنان که در پویانمایی از زندگی حضرت موسی(ع)، همسر ایشان را زنی با جلوه‌های دنیایی و شبیه به بازیگران هالیوود نشان می‌دهد که هیچ وجه آسمانی، معنوی و معرفتی ندارد.
وی افزود: رهبر معظم انقلاب با اشاره به زندگی پیامبران و امامان(ع)، رسانه‌ها را به دریایی از معارف اسلامی رهنمون می‌کنند که می‌توانند بر اساس الگوهای واقعی و زمینی پویانمایی کرده و در سبک زندگی و معرفت‌افزایی جامعه مؤثر باشند.
در پایان یکی از دانشجویان دکتری دانشگاه باقرالعلوم(ع) یادآور شد: نباید درباره رسانه، سلبی و کلی‌گویی کنیم؛ بلکه باید مشکلات رسانه را ریشه‌یابی کرده و به اهالی رسانه در حل آن یاری برسانیم.
رسانه در نظام اسلامی با سه مشکل متن نظریه‌پردازی و نیروی انسانی مواجه است
وی تأکید کرد: مشکل رسانه این نیست که اهالی رسانه نمی‌دانند؛ بلکه رسانه در نظام اسلامی با سه مشکل متن، نظریه‌پردازی و نیروی انسانی مواجه است؛ یعنی نخست باید متن و محتوای متناسب و قوی تولید شود.
این کارشناس رشته ارتباطات افزود: در گام بعد با نگاه به فقه رسانه، نظریه‌پردازی صورت بگیرد و نظریه نیز با چند نفر، چند نشست و چند روز تولید نمی‌شود؛ چنان که برای تحول در علوم انسانی نیز همین روال باید طی شود و در نهایت بعد از اصلاح این دو، نیروی انسانی کارآمد، دغدغه‌مند، متخصص و آشنا با آموزه‌های اسلامی در رسانه افزایش پیدا کند./908/پ200/ف