صورت‌بندي مطالعات زنان در جهان اسلام
به گزارش، کتاب «صورت‌بندي مطالعات زنان در جهان اسلام» عنوان اثري از محمد پزشگي است که به همت پژوهشکده علوم و انديشه سياسي وابسته به پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي چاپ و منتشر شده است.
نويسنده در مقدمه کتاب خود مي‌نگارد: «ظهور انسان به عنوان موجودي که هويت جنسي دارد و خود را به اين عنوان مي‌شناسد، محصول تجدد است. تحديد جنسي، وابسته به تفکيک حوزه عمومي از حوزه خصوصي و قرار دادن زنان در عرصه خصوصي بود. بر اساس اين بنياد جامعه‌شناسي از موقعيت زن در عصر تجدد، انسان‌شناسي تازه‌اي از زن عرضه مي‌گردد که در آن، روي ويژگي‌هاي احساسي و غيرعقلاني و وابستگي به حوزه خصوصي جامعه تأکيد مي‌شود.»
نگارنده مي‌افزايد: «واکنش به اين امر به صورت فمينيسم در قالب ليبرال، سوسيال، مارکسيست و راديکال ظهور يافت. جهان اسلام در نسبت‌سنجي خود با چهار مقوله فمينيسم غربي يکي از ديدگاه‌هاي سنتي، نوسلفي، اجتهادي، تجددگرايانه و معرفت‌شناسانه را به خود گرفته است.»
موضوع کتاب «صورت‌بندي مطالعات زنان در جهان اسلام» بررسي ديدگاه‌هاي اسلامي مزبور در حوزه نظريه‌پردازي زنان است.
نويسنده مطالب خود را در دو بخش و چهار گفتار ارائه کرده است.
در بخش نخست با عنوان «مسائل زنان از نظر اصول‌گرايان» مباحثي همچون انديشه اسلامي درباره موضوع زن و منابع فکري انديشه اسلامي معاصر در موضوع زن مطرح شده است.
در گفتار اول با عنوان «ديدگاه‌هاي نوسلفي در انديشه اسلامي اصول‌گرا» به انديشه‌هاي سيد قطب و محمد الغزالي پرداخته شده است.
نويسنده در گفتار دوم با عنوان «ديدگاه‌هاي اجتهادي در انديشه اسلامي معاصر (اصول‌گرا)» نظريات شهيد مرتضي مطهري، محمد حسين فضل‌الله، و محمد مهدي شمس‌الدين را مطرح کرده است.
در بخشي از اين گفتار مي‌‌خوانيم: «به عقيده مطهري پيدايش شعار آزادي زن و تساوي حقوق او با مرد، به عنوان مسأله اصلي فمينيسم در دنياي غرب، به حوادث سده هفدهم ميلادي و بعد از آن بر مي‌گردد.»
در بخش دوم به بررسي «مسائل زنان در نگاه دگرانديشان» پرداخته و در گفتار سوم ديدگاه‌هاي تجددگرايان اسلامي؛ قاسم امين، نظيره زين‌الدين، الطاهر الحداد، علي شريعتي، محمد الشحرور و دگر انديشان معاصر ايران مطرح شده است.
در بخشي از اين گفتار آمده است: «نظيره زين‌الدين از شخصيت‌هاي نادر جهان عرب معاصر در عرصه تفسير ديني است...اهميت مسأله حجاب زن مسلمان در سطح خرد براي جامعه زين‌الدين آن بود که حجاب به عنوان نوع پوشش، بيان‌گر بخشي از آزادي زن و استقلال او به شمار مي‌رفت و در سطح کلان در رابطه با اجتماع اسلامي، بي‌حجابي سنبلي براي رهايي از بردگي مسلت اسلامي تقلي مي‌گشت.»
در گفتار پاياني اين کتاب ديدگاه‌هاي معرفت‌شناسان مسلمان بررسي شده است.
از اين ميان نظريات نصر حامد ابوزيد، محمد عابد الجابري، عبدالمجيد الشرفي و محمد مجتهد شبستري براي نويسنده حائز اهميت بوده است.
کتاب «صورت‌بندي مطالعات زنان در جهان اسلام» اثر محمد پزشگي در قطع رقعي و شمارگان1400 نسخه و 2500 تومان به بازار نشر عرضه شده است.