همه شاهکارهای شیخ بها

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از معارف روزنامه قدس، امروز دوازدهم شوال مصادف با درگذشت عالم بزرگ شیعه، بهاء الدین محمدبن حسین عاملی معروف به شیخ بهائی می باشد که آثار نیکی از خود به جا گذاشته و شاگردان بزرگی نیز تربیت و تحویل جامعه اسلامی داده است.

بهاءالدین محمد بن حسین عاملی که با نام شیخ بهائی شناخته می شود متولد هفدهم ذی الحجه سال 953 هجری قمری در بعلبک در منطقه جبل عامل لبنان است که در ده سالگی به همراه پدر خویش که از علمای بزرگ شیعه و شاگرد شهید ثانی بوده است به ایران آمده و در قزوین که در آن زمان محل اجتماع علمای اسلام بوده سکنی گزیده است.

نسب او به حارث بن عبدالله اعور همدانی از یاران با وفای امام علی(ع) بر می گردد شیخ بهائی، حکیمی عارف، فقیه، ادیب، ریاضیدان و مهندسی برجسته بود  فقیهی بنام شیخ منشار که شیخ الاسلام وقت بود او را به جانشینی خود انتخاب و دخترش را به عقدش درآورد و پس از در گذشت شیخ  منشار، شیخ بهائی به جانشینی او منصوب گردید.

گرمابه شیخ که با تهیه آبگرمکنی خاص بر اساس دانش خویش سبب تحیر آدمی شده است در کنار تقسیم اصولی آب زاینده رود در آن زمان و در نتیجه پایان دادن به نزاع اهالی آن مناطق جهت بهره برداری از آب و ساخت مسجد چهارباغ بر روی لجنزاری سست اما به شیوه ای قرص و محکم که مورد توجه اروپائیان قرار گرفته و از آن الگو گرفتند در کنار محاسبات ریاضی آن زمان وی که اکنون در علم کامپیوتر به همان شیوه استفاده می شود از فعالیت های شاهکار وی بوده است.

پدرش شیخ عزالدین حسین عاملی استاد او در فقه و اصول، تفسیر، حدیث و ادبیات عرب بود و نجم ابن شهاب، معروف به ملاعبدالله بهابادی مولف حاشیه ملاعبدالله، منطق و کلام و معانی و بیان و ادبیات عرب را به او آموخت.

ریاضی، کلام و فلسفه را از مولانا افضل قاینی مدرس سرکار فیض کاشانی  درس گرفت. و طب را از حکیم عماد الدین محمود، طبیب ویژه شاه طهماسب و مشهورترین پزشک ایران در آن دوره آموخت.

صحیح بخاری را نزد ابی الطیف مقدسی فرا گرفت. و مدتی هم در علم حساب شاگرد ملا محمد باقر یزدی ریاضی‌دانان و مؤلف کتاب مطالع الانوار بوده ‌است.

و اما شاگردان وی نیز افراد شهیر و بنامی همچون  ملاصدرای شیرازی، محمدتقی مجلسی، محقق سبزواری، نظام‌الدین محمد قرشی، ملا محسن فیض کاشانی، ملا خلیل قزوینی، ملا صالح مازندارانی و سید میرزا حسینی طباطبایی نائینی بوده اند.

تالیفات متعدد شیخ بهائی در حدود 95 مورد نقل شده است که برخی از آنها عبارتند از مفتاح الفلاح، کشکول حبل المتین، حدائق الصالحین، مثنوی نان و حلوا، عروة الوثقی، تشریح الافلاک، جامع عباسی، مشرق الشمسین و اکسیر السعادتین، خلاصة الحساب، حدیقه هلالیه، بحر الحساب، الزبده فی الاصول، صمدیه، اثنا عشریه و سر المستتر.

نان و حلوا و نان و پنیر دو مثنوی از شیخ بهائی می باشد که بر وزن مثنوی مولوی است از نثر فارسی او تنها نمونه‌ای که در دیوان‌های چاپی آمده‌است رساله پند اهل دانش و هوش به زبان گربه و موش است. جدا از تبحر در ادبیات و شعر فارسی در ادبیات عرب نیز اشعار زیبائی سروده و در علم نحو  عرب کتاب فوائد الصمدیه را  دارد که به نام برادرش عبدالصمد  کرده است و اکنون در سطح یک حوزه علمیه جهت تعلیم طلاب تدریس می شود.

در مدت 75 سال عمرش چهار پادشاه صفوی بر سر کار آمدند که به ترتیب شاه طهماسب، شاه اسماعیل دوم، سلطان محمد خدابنده و شاه عباس صفوی نام داشتند و عمده فعالیت او در زمان دو پادشاه دوم بوده است. وی در 12 شوال سال 1030هجری چشم از جهان فرو بست و بنابر وصیتش در حرم رضوی به خاک سپرده شد./101/933/ب1