"آگاهی و اخلاق اجتماعی" پیش شرط تعالی و پیشرفت

حجت الاسلام والمسلمین یحیی کبیر، عضو هیأت علمی گروه فلسفه دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا با بیان نکاتی اخلاقی درباره حمایت از کالای داخلی اظهار داشت: علامه طباطبایی در تفسیر المیزان ذیل سوره انفال می‌فرماید: جامعه مانند انسان است، انسان فقیر برای کسب قدرت و سلامت باید قوای درونی خود را مانند اراده، عقل و قوای ادراکی و تحریکی کامل کرده و سالم نگه دارد.

جامعه مانند انسان

وی ادامه داد: اگر چنین امری حاصل شود، این انسان ضعیف به فردی قدرتمند و نرمال تبدیل می‌شود، جامعه هم مانند انسان دارای قوا، حیات و ممات است و همانطور که با ورود میکروب به بدن انسان ضعیف درون او آسیب می‌بیند و اگر این انسان از دورن تقویت شده و قدرتمند باشد، صدمه‌ای به او وارد نمی‌شود، جامعه هم دقیقا همین‌طور است.

عضو هیأت علمی گروه فلسفه دانشگاه تهران با تشبیه جامعه به انسان و روش تقویت بنیه درونی بیان کرد: جهاد با نفس به‌معنای قوت بخشیدن به قوای درونی است؛ چراکه اگر انسان از درون قوی باشد، خطری از بیرون متوجه او نخواهد بود، درست مانند انسانی که بر اثر ورزش قوی شده است و مقاومت او در برابر مشکلات افزایش پیدا کرده است.

وی درباره افزایش مقاومت جامعه در برابر مشکلات گفت: صحبت بر سر این‌است که یک جامعه چگونه می‌تواند قدرت، قوا و استقلال خود را حفظ کند که در اینجا هم مانند انسان با تقویت قوای درونی خود، قدرت مقابله با مشکلات بیرونی را کسب می‌کند.

افزایش مقاومت جامعه نتیجه تقویت قوای درونی

حجت‌الاسلام والمسلمین کبیر با بیان این‌که قوای مهم جامعه برای رسیدن به نقطه مقاومت نیاز به تقویت و حمایت دارد تأکید کرد: هر جامعه‌ای پنج قوه درونی دارد که برای واکسینه شدن در برابر مشکلات بایستی این پنج قوا را تقویت کند، نخستین قوه تقویت و افزایش درک جامعه است، به این معنی که به جامعه‌ای معرفتی و با بصیرت تبدیل شوند.

وی درک بالای جامعه را اولین قوه لازمه برای تقویت آن دانست و بیان کرد: درک بالا در سال حمایت از کالای ایرانی باید به این موضوع برگردد که ملت از جهت درون خود را تقویت کند و وابستگی با خارج را کم کند، در زمان حال کشوری مانند ژاپن ایده‌ها و فرمول‌های خود را صادر کرده و می‌فروشد، در نتیجه درک بالا از گذشته خود نخستین نیاز جامعه است تا بتواند خود را بشناسد.

استاد فلسفه و عرفان، با اشاره به تمدن چندهزار ساله جامعه ایرانی تصریح کرد: جامعه ایرانی دارای تمدن قوی ایرانی و اسلامی است یعنی دو بال کاملا قوی برای تعالی دارد، یک بال تمدن اسلامی شیعی است و بال دیگر تمدن چند هزار ساله ایرانی است، حال اگر این بُعد معرفتی جامعه پیشرفت کند می‌فهمد که برای چه کاری برای بقای استقلال سیاسی و اقتصادی خود انجام دهد.

حمایت از کالای ایرانی نیازمند فرهنگ اجتماعی

وی فرهنگ و اخلاق اجتماعی را مسأله ای مهم برای پیشرفت جامعه دانست و گفت: دومین قوای جامعه که بسیار مهم است فرهنگ و اخلاق اجتماعی است، به این معنی ‌که جامعه متوجه رابطه خود با خارج باشد، مردم ایران اگر بدانند که استفاده از کالای داخلی چه میزان فرهنگ اجتماعی را ارتقاء می‌بخشد، حتما استقبال می‌کنند، با خرید کالای ایرانی قدرت خرید کارگرها افزایش می‌یابد، به تدریج صادرات کالا راه می‌افتد و تبادل فرهنگی میسر می‌شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین کبیر با تأکید بر ضرورت تقویت و حمایت از وطن خود تصریح کرد: انسان باید توجه داشته باشد که آنچه را مربوط به کشور و وطن خود است را تقویت کند، نه این‌که موجبات تقویت اقتصاد بیگانه را فراهم نماید.

وی استقلال سیاسی را سبب قدرتمند شدن جامعه عنوان کرد و اذعان داشت: سومین قوه‌ای که موجب قدرتمند شدن یک جامعه می‌شود، قوه سیاست مستقل است، یعنی مردم جامعه به اندازه‌ای رشد یابند که توانایی تدبیر امر را داشته باشند، زمان انتخابات پای صندوق‌های رأی بیایند و به اصلح رأی دهند، هنگام نیاز به حضور در جبهه‌ها برای دفاع از جامعه خود به میدان بیایند.

عضو هیأت علمی گروه فلسفه دانشگاه تهران با ضروری دانستن خودکفایی در تولیدات بیان کرد: چهارمین قوا اقتصاد و بنیه یک کشور است، به این معنی که کالاهای موردنیاز جامعه توسط خود آنها تولید شود و مصرف آن هم به اندازه نیاز آن جامعه توسط خود آنها باشد، اگر جامعه برای تدبیر آینده خود جلوی اسراف، تبذیر، افراط در پوشاک و خوراک، تجمل‌گرایی و وابستگی به کشورهای دیگر را بگیرد واضح است که کفایت در اقتصاد برای آن جامعه پیش می‌آید.

تمدن و گذشته ایران هویت بارز ایرانی

وی با اشاره به گذشته چندهزارساله ایران گفت: مهمترین مسأله بُعد تمدن و تاریخ یک جامعه و ملت بزرگ است، وقتی گفته می‌شود تمدن عظیم ایران نزدیک به سه هزار سال است و مسائل اقتصادی، سیاسی، علمی و فرهنگی خود را صادر می‌کرده است، اگر مردم با دقت به این هویت عظیم خود نگاه کنند و بدانند که جامعه مدنی بزرگی بوده‌اند، امروز هم با حمایت از کالای ایرانی مسلما بُعد تمدنی خود را افزایش خواهند داد.

حجت‌الاسلام والمسلمین کبیر در پایان تقویت قوای چندگانه کشور را موجب سرافرازی ملت ایران دانست و تصریح کرد: اگر تمام این ابعاد رعایت شد، آن کشور جامعه‌ای زنده می‌شود که توانایی تأثیر بر جوامع دیگر را هم خواهد داشت، بنابراین اگر ملت ایران بخواهد بزرگی اجتماعی خود را حفظ کند حتما باید مسائل درونی خود اعم از فرهنگ، اقتصاد و سیاست خود توجه داشته باشد، سعی کند تولید کند و خود جامعه هم مصرف کند، در این صورت جلوی وابستگی‌ها گرفته می‌شود، جامعه‌ای که وابسته است با تحریم دیگر کشورها آسیب می‌بیند، اما جامعه‌ای که متکی به خود باشد، تحریم‌ها بر آن اثرگذار نخواهد بود./۸۷۶/ت۳۰۱/س

خبرنگار: مهدی شاهی