خبرهایی از نمایشگاه کتاب تهران
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضور 400 ناشر کودک با 57 هزار عنوان کتاب، انتشار ویژه‌نامه سیویکمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با عنوان «سه نُقطه» وعنوان فرعی «غذای روح با نون اضافه»، سخنان محمدرضا زائری؛ عضو هیئت مدیره مؤسسه خانه کتاب در بازدید نمایشگاه کتاب و رونمایی و بررسی کتاب «خلیج‌فارس» از مهم ترین خبرهای نمایشگاه کتاب هستند.
حضور 400 ناشر کودک با 57 هزار عنوان کتاب در نمایشگاه
برزو سریزدی، مسئول کارگروه بخش کودک و نوجوان سیویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، گفت: امسال در مجموع 276 غرفه در بخش کودک و نوجوان و یک غرفه جمعی شامل 70 ناشر داریم. یعنی جمعا حدود 400 ناشر با 57 هزار عنوان کتاب در نمایشگاه شرکت کرده‌اند. و
وی افزود: این ناشران، عناوین چهارسال اخیر شامل 38هزار عنوان را ارائه داده‌اند درحالی که مجاز به ارائه 57هزار عنوان بودند و این رقم نسبت به سال گذشته که 267 غرفه داشتیم و یک غرفه جمعی با 33هزار و 500 عنوان در مجموع 4 هزار و 500 عنوان اضافه شده است.
مسئول کارگروه بخش کودک و نوجوان سیویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، درباره موقعیت مکانی نمایشگاه کتاب اظهار کرد: قطعا موقعیت مکانی مصلی از نظر جغرافیایی و دسترسی مردم خیلی بهتر از شهر آفتاب است و اگر اختیارات ما در اینجا بیشتر بود و اجازه می‌دادند خودمان کار کنیم کلا مصلی را به شهر آفتاب ترجیح می‌دهم چراکه در شهر آفتاب هم شهرداری اجازه انجام هیچ کاری را به ما نمی‌داد.
سریزدی درباره استقبال از نمایشگاه نیز توضیح داد: نسبت به روزهای اول نمایشگاه‌های کتاب سال‌های پیش استقبال خیلی خوبی صورت گرفت زیرا با سه روز تعطیلی روبه‌رو شدیم و مردم به راحتی می‌توانستند در نمایشگاه حاضر شوند. از سویی با اینکه وضع اقتصادی بدتر شده اما مردم همچنان کتاب می‌خرند.
وی درباره اینکه اداره نمایشگاه کتاب به دست صنف افتاده است، گفت: به نظر من قبلا که اداره نمایشگاه در دست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود بهتر بود و راحت‌تر کار می‌کردیم زیرا یک سری دستورالعمل وجود داشت و سلیقه شخصی در آن اعمال نمی‌شد ولی الان این‌طور نیست و ما نیاز به زمان داریم تا این راه را طی کنیم و به یک جمع‌بندی و نظر مشترک برسیم.
«غذای روح با نون اضافه»
«سه نُقطه» با عنوان فرعی «غذای روح با نون اضافه» ویژه‌نامه سیویکمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران است که به سفارش مؤسسه خانه کتاب و با حمایت مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران منتشر شده است.
در معرفی مجله آمده: « سه‌نقطه مجله‌ای است برای خندندگان و خندانندگان. سه نقطه بنا دارد طنز را جدی ببیند و جدی بنویسد و در همه‌جا، بخصوص جاهایی که ممکن است، در پی کشف رگه‌ها و لایه‌های نادیده و ناشنیده طنز باشد. سه نقطه در حک و ویرایش مطالب مطلقا آزاد است، با این حال همه مطالبی که در سه‌نقطه می‌خوانید الزاما نظر سه‌نقطه نیست، اما به احتمال زیاد به نظر سه‌نقطه نزدیک است. نقل مطالب سه‌نقطه در جاهای دیگر، به شرط ذکر ماخذ، نه‌تنها مجاز است، بلکه باعث خوشحالی سه‌نقطه نیز خواهد شد. سه‌نقطه را نقد کنید، و اگر نقدتان مثبت، سازنده و ستایش‌آمیز بود با ما نیز در میان بگذارید. برای سه‌نقطه بنویسید.»
مطالبی که در این ویژه نامه قرار است روی خوانندگان را بخونداند عبارتند از: تو که هنوز اینجایی (یادی از نمایشگاهی که بهشت فقرا بود) از احسان محمدی، به نمایشگاه شدم، بروشور باریده بود (چیزهای بخصوصی درباره نمایشگاه و نمایشگاه‌گردی) از ندا شاه‌نوری، کتاب یا ساندویچ (درسی از کتاب تعلیمات غیراجتماعی) از مهرداد صدقی، غذای روی، غذای جسم (چگونه به نمایشگاه کتاب تهران برویم که برگردیم) از شیما پاکزاد، همه‌چیز به همه چیز ارتباط دارد (تاملی مخصوص در یک دور نمایشگاه‌گردی بی‌حاصل از احمد ملکوتی‌خواه، بن کتاب از محمدرضا ترکی، ازدواج خوب از سعید نوری، فقط دیوانه‌های کتاب می‌خوانند از اسماعیل امینی، بدبختی یکی دوتا نیست (مقداری تحلیل نسبتا بیخودی و باخودی درباره مفهوم کتاب بیخودی) از هادی مقدم‌دوست، او یار مهربان نیست از رضی صائب، میکروب داره، لایک نداره (دروازده دلیل منطقی برای اینکه «چرا نباید کتاب بخونیم») از هادی مقدم دوست، برای شما متاسفم (گلایه‌های یک کتاب نخوانِ بی‌اعصاب) از مریم نظام‌دوست، کتابخوانی، همیشه و همه‌جا (در شرح اینکه اینکه کجاهای عالم می‌شود کتابخوانی کرد) از سعید طلایی،کتابخوانی یا استحمام از سیدمحمد صاحبی، قوانین کتاب‌خواران (جستاری در قوانین فردی و اجتماعی حاکم بر جوامع کتاب‌خوار) از دکتر محمد ملاعبدالوهاب، بررسی تطبیقی منصور و آبتین در شیوه‌های تربیتی و فرزندپروری در باب فرهنگ کتاب‌نخوانی با استفاده از ضریبِ خی دو (رساله‌ای خیلی عمیق در باب فرهنگ کتابخوانی) از عماد رضایی نیک و دوست نداریم کتاب بخوانیم از اسماعیل امینی.
در ادامه شعر «بن کتاب» از محمدرضا ترکی که در ویژه‌نامه آمده است را می‌خوانید:
بن کتاب کجا و منِ خراب کجا
کوپن‌فروش خیابان انقلاب کجا
به ما یکی نرسید و به او هزار رسید
ببین تفاوت ره از کجاست تا به کجا
تویی که پول نداری بدون مایه و بن؟ کجا
ببین به قیمت سنگین پشت جلد کتاب
کجا همی روی ایول بدین شتاب؟ کجا
برای یک بن ناقابل، ای جناب رئیس
کجا رویم به زاری از این جناب؟ کجا
خوش آن زمان که بنی هم به بنده می‌دادی
خود آن کرشمه کجا رفت و آن عتاب کجا
مگر به خواب بینم کتاب را ... اما
ز ترس صاحب‌خانه قرار و خواب کجا
ز شعر حافظ شیراز بن گرفت این شعر
وگرنه بنده کجا، شعرهای ناب کج
سادگی، هنر و زیبایی کتاب ایرانی مخاطب بین‌المللی را جذب کرده است
زائری، با بیان این مطلب که نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بخشی از فرآیند بررسی وضعیت کتاب و کتابخوانی در کشور است، تسلط اندک به زبان‌های خارجی و ضعف در برقراری ارتباط و تعامل و همچنین رفت‌وآمدهای کم فرهنگی را ازجمله عوامل قابل بررسی برای تقویت بازار جهانی کتاب مولف ایرانی دانست.
محمدرضا زائری؛ عضو هیات مدیره موسسه خانه کتاب در حاشیه بازدید از سیویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران درباره تأثیر سی دوره برگزاری بزرگترین رویداد فرهنگی کشور در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی بیان کرد: به نظر می‌رسد برای تحلیل وضعیت کتابخوانی در کشور باید عناصر و عوامل متعددی را مدنظر قرار داد. وضعیت کتابخوانی را نمی‌توان بدون ملاحظه عواملی از جمله تغییرات سبک زندگی، نقش رسانه، فضای مجازی و وضعیت اقتصادی ارزیابی کرد.
به گفته این چهره فرهنگی، نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بخشی از فرآیند بررسی وضعیت کتاب و کتابخوانی در کشور است.
وی افزود: معتقدم بخش عمده وضعیت فعلی کتاب و کتابخوانی در کشور مرهون و مدیون نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران است؛ البته این رویداد فرهنگی کارکردهای متنوعی دارد؛ مانند فضایی که برای گفت‌وگو و گذران اوقات فراغت ایجاد می‌کند و گاهی نیز نقش یک فروشگاه بزرگ را بازی کرده است.
زائری با اشاره به وجه بین‌المللی بزرگترین رویداد فرهنگی کشور ادامه داد: نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، دسترسی مردم به کتاب‌های خارجی را آسان کرده است. همه ویژگی‌های نمایشگاه کتاب تهران را باید کنار هم دید.
این فعال حوزه نشر، درباره سی دوره برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: با نگاه به همه تجربه‌ها و خاطرات سی دوره برگزاری نمایشگاه به نظر می‌رسد این رویداد یکی از مهم‌ترین نهادهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران است که نقش بسیار برجسته‌ای در گرم و پرشور نگه داشتن فضای فرهنگی کشور داشته است.
زائری درباره میزان آمادگی صنعت نشر ایران برای ایجاد بازار جهانی کتاب‌های ایرانی بیان کرد: متاسفانه به دو دلیل آمادگی مناسب و قابل توجهی برای عرضه آثار نویسندگان ایرانی در عرصه جهانی وجود ندارد. نخست نقص کلی ما برای برقراری ارتباط بین‌المللی است؛ به‌عنوان مثال، تسلط اندک به زبان‌های خارجی و ضعف در برقراری ارتباط و تعامل و همچنین رفت‌وآمدهای کم فرهنگی برای تحقق این موضوع قابل بحث است.
این عضو هیات مدیره موسسه خانه کتاب ادامه داد: محتوای کتاب‌های تالیفی براساس ذائقه مخاطب داخل تولید می‌شود؛ به‌عبارت دیگر جز در موارد معدود، مانند آثار شهید مرتضی مطهری، اندیشه‌های دکتر بهشتی و شریعتی و برای بخشی از مخاطبان، اندیشه‌های امام‌خمینی(ره) و رهبر انقلاب و همچنین نشر کودک، ادبیات، فکر، فرهنگ و اندیشه ما با مخاطب عرصه بین‌المللی فاصله دارد.
به گفته زائری، برای ایجاد و تقویت بازار جهانی کتاب‌های ایرانی به زمان و برنامه‌ریزی جدی نیاز داریم. مولفان ایرانی بعد از مخاطب‌شناسی، باید زبان، منطق ذهنی و مسائل مخاطب بینالملل را درک کنند.
این فعال حوزه نشر با بیان این مطلب که مولفان ایرانی به مخاطب داخل می‌اندیشند تاکید کرد: ظرفیت قابل توجهی برای تولید محتوای بین‌المللی در کشور وجود دارد و این ظرفیت در ادبیات کودک و نوجوان شناسایی شده است. پیش از انقلاب نیز آثار حوزه کودک و نوجوان در نمایشگاه بین‌المللی بلونیا عرضه می‌شد. بعد از انقلاب نیز آثار نویسندگان ایرانی ازجمله هوشنگ مرادی‌کرمانی در بُعد بین‌المللی در قالب صحیح عرضه شده است.
مخاطب بینالملل در مواجه با آثار مولفان ایرانی نشان داده که با جنسی از سادگی، هنر و زیبایی آثار ایرانی ارتباط برقرار کرده است، البته باید به عرضه صحیح آثار نیز توجه شود.
هاشمی: کتاب «خلیج‌فارس» در اسناد تاریخی شهادت خواهد داد
سيد محمدحسين هاشمي، معاون توسعه علمي و روابط فرهنگي سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در نشست رونمایی و بررسی کتاب «خلیج‌فارس» گفت: کتاب «خلیج‌فارس» اثری ماندگار است که سالیان طولانی به یادگار خواهد ماند و در اسناد تاریخی شهادت خواهد داد.
نشست رونمایی و بررسی کتاب «خليج فارس» با حضور جواد نوروزی، نویسنده کتاب، سيد محمدحسين هاشمي، معاون توسعه علمي و روابط فرهنگي سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و عبدالله سهرابی، ویراستار در غرفه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.
هاشمی در این نشست اظهار کرد: روز ملي خليج فارس كه دهم ارديبهشت ماه امسال برگزار شد يك روز به ياد ماندني بود و ما شاهد رونمايي از يك كتاب ارزشمند بوديم. كتابي كه براي ساليان متمادي خواهد ماند و در اسناد تاريخي شهادت خواهد داد. اين ثمره تلاش و زحمت جواد نوروزي، نويسنده و پژوهشگر اين كتاب است كه به نوبه خود از سا‌ل‌ها پيش شاهد زحمات و تلاش و پيگيري او بودم.
وی افزود: اين كتاب به 10 زبان زنده دنيا و به فراخور خود آن زبان‌ها ترجمه شد. برخي از اسناد و نقشه‌هايي كه از آنها استفاده شده به زبان انگليسي، آلماني، اسپانيايي، ايتاليايي و... بود. ترجمه اين همه سند به 10 زبان به ترجمه دقيق، مستند و مورد تاييد مركز حقوقي وزارت امور خارجه، كار ساده‌اي نبود. اين كار به انجام نمي‌رسيد مگر با حمايت و پشتيباني معنوي و مادي امير خواجه اميري.
معاون توسعه علمي و روابط فرهنگي با بیان اینکه امروز در شرايط كنوني كه دشمن تلاش مي‌كند چهره فرهنگي ايران را مخدوش كند با چالش‌هاي فرهنگي زيادي روبه‌رو هستيم، اظهار کرد: بسياري از نقشه‌هاي موجود در جهان و در كتابخانه‌ها دستكاري شده است. ما در اين خصوص ذخاير فرهنگي كمي نداريم و نبايد اين اجازه را به دشمن بدهيم.
نام خلیج‌فارس قدمت سه هزار ساله دارد
عبدالله سهرابي، ويراستار اين كتاب نیز یکی دیگر از سخنران این نشست بود. وی عنوان كرد: در موقعيت استراتژيك امروزي نام خليج فارس داراي اهميت زيادي است و اين نام داراي قدمت سه هزار ساله است. پيش از اين كتاب‌هايي در اين خصوص چاپ شده ولي با ويژگي‌هاي اين كتاب فاصله دارد. اين كار با حمايت‌هاي سازمان فرهنگ و كمك نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي، اداره كل خليج فارس وزارت امور خارجه و اداره كل مرزها و درياها وزارت خارجه اين اسناد تاييد شد.
وي ادامه داد: در منطقه خليج فارس و كشورهاي اطراف آن اكثرا ايراني بوده‌اند و يا اينكه پدران و پيشينيان ما اولين بار براي كسب و كار و تجارت از اين طريق به كشورها رفته‌اند. همچنين اين منطقه حساس منبع انرژي دنياست.
سهرابی گفت: سهم خليج فارس در توليد انرژي در دنيا حدود 720 ميليارد بشكه نفت و هفتاد تريليون منابع گاز در منطقه است كه همين باعث شده غربي‌ها نظر سویي روي آن داشته باشند و نسبت به آن طمع كنند. چهار سال و نيم در اين خصوص تلاش كرديم كه امروز براي اولين بار از اين كتاب رونمايي مي‌شود. در روز خليج فارس نيز توانستيم اين رويداد تاريخي را تبديل به يك بنياد ملي كنيم.
ویراستار کتاب افزود: مصمم هستيم دفاع از اين نام وظيفه ماست، نامي كه پيشينيان ما آن را حفظ كرده‌اند تا به ما رسيده، ما نيز بايد دست به دست هم بدهيم و آن را حفظ كنيم. از همه رايزن‌ها نيز مي‌خواهم در اين خصوص به ياري ما بيايند تا با تلاش‌هاي سازمان فرهنگ و ارتباطات در كشورهاي ديگر نيز از اين كتاب رونمايي داشته باشيم. گمان مي‌كنم به اندازه كافي در دنيا انسان عاقل و آگاه وجود داشته باشد كه به اين حقيقت آگاه باشند.
همچنين جواد نوروزي، نويسنده و پژوهشگر اين كتاب با ارائه كلياتي در مورد كتاب گفت: مي‌خواستيم يك كار ميداني و تحقيقاتي انجام دهيم البته نه در قالب كتاب‌هاي قبلي. تمام كتاب‌هايي كه در اين زمينه در ايران به چاپ رسيده تنها به مورخين داخلي اشاره كرده بودند ولي مستندات قرن‌هاي گذشته جمع‌آوري نشده بود. اين اولين كتابي است كه به زبان‌هاي مختلف ترجمه شده و از زبان مورخين يوناني كه پيش از ميلاد مسيح بودند هم استفاده شده است.
وی افزود: ما توانستيم اسناد 750 نويسنده عربي، اسپانيايي، روسي، اردو و... كه قبلا در اين منطقه بوده‌اند را جمع آوري كنيم و از چندين ارگان و وزارت كسب تكليف كنيم كه محوريت اصلي به‌واسطه اسناد تاريخي مورد تاييد وزارت امور خارجه است.
شیطنت موزه لوور درباره خلیج‌فارس
نوروزي با اشاره به اینکه اين كتاب نتيجه يك كار گروهي و تحقيق در چهار سال است، عنوان کرد: این كار متفاوتي بود كه در 5 مجلد به 50 زبان منتشر شد و نامه‌نگاري‌هايي در اين خصوص با 150 كتابخانه در جهان انجام شد. اصلي‌ترين شيطنتي كه در موضوع خليج فارس صورت گرفت در موزه لوور پاريس بود که تلاش شده بود تاريخ خليج فارس را از تمام كشورها جمع‌آوري و خمير كنند. اميدواريم در اين خصوص با حمايت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي اتفاق ويژه‌اي بيفتد. در اين مسير بيش از صدها بار از ارگان‌هاي مختلف اعم از مجلس و وزارت امور خارجه و... نه شنيدم ولي باز هم مداومت كردم./۹۲۵/ پ ۲۰۴/ش