شانگهای و فرصت طلایی برای شرق
به گزارش خبرگزاری رسا، این یکی از آن اتفاق‌های نادر و کم‌سابقه است که نشست‌های دو گروه مهم اقتصادی و سیاسی به نام‌های گروه 7 و سازمان شانگهای به صورت همزمان برگزار می‌شود. نشست دو روزه اولی که نامش بعد از تعلیق عضویت روسیه در آن از گروه 8 به گروه 7 تغییر کرده از روز شنبه و با حضور سران کشورهای عضو در شهر لامالبه کانادا برگزار شده و دومی هم نشست سران خود را در شهر ساحلی جینگ دائو واقع در استان شاندونگ چین برگزار می‌کند.
این همزمانی از آن جهت جالب توجه است که گروه 7 اصلی‌‌‌‌‌ترین و البته بزرگ‌ترین قطب اقتصادی غرب را تشکیل می‌دهد در حالی که سازمان شانگهای از همان نشست‌های اولیه خود در 1991 رفته رفته از یک سازمان با اهداف اولیه امنیتی و مبارزه با مواد مخدر به یک قطب اقتصادی تبدیل شده و با توجه به قدرت اقتصادی چین و منابع قابل توجه انرژی روسیه، می‌توان گفت که این سازمان پتانسیل یک قطب اقتصادی شرقی همسنگ گروه 7 را دارد. در این میان، سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا، نه تنها فصل مشترک هر دو نشست است بلکه می‌تواند انگیزه حتی برای جهش سازمان شانگهای نیز باشد.
ترامپ و سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه او آشکارا بر نشست گروه 7 سایه انداخت به نحوی که امید چندانی به صدور بیانیه مشترک از سوی سران این گروه نمی‌رود. آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، این موضوع را تأیید کرده و گفته که نباید اختلاف‌نظر‌‌‌‌ها را لاپوشانی کرد. شکی نیست که اعضای این گروه از برنامه ترامپ برای وضع تعرفه‌های گمرکی ناخشنود هستند و هرچند که امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، از برداشته شدن گام‌های مثبتی در این مورد گفته اما هیچ نشانه‌ای از عقب‌نشینی ترامپ دیده نشده تا این خوش‌بینی ماکرون تأیید شود.
در مقابل، به نظر می‌رسد که حرف ترامپ برای بازگشت روسیه به گروه 7 ترفند او است تا بتواند نشست گروه را به چالش کشیده و به نحوی اختلافات دیگر اعضا در مقابل خودش را لاپوشانی کرده باشد. مشکل تعرفه‌های گمرکی امریکا برای سازمان شانگهای هم دردسر‌‌‌‌هایی داشته به خصوص برای چین که زودتر از کشورهای اروپایی عضو گروه 7 درگیر این مسئله شد. گفته می‌شد که جنگ تجاری امریکا با چین بعد از قبول چین برای افزایش خرید کالاهای امریکا معلق شده اما به نظر می‌رسد که این جنگ فروکش نکرده و ادامه آن باعث شده با کاهش ارزش دلار، قیمت طلا در روز پنج‌‌شنبه هفتم ژوئن 4/2 دلار افزایش بیابد.
این فصل مشترک باعث شده در مقابل اختلاف نظر در میان اعضای گروه 7، اعضای سازمان شانگهای همسویی بیشتری داشته باشند تا با روابط نزدیک‌تر و همسویی بیشتر بین خود بتوانند در مقابل یکجانبه‌گرایی ترامپ ایستادگی کنند. در این میان، مسئله برجام و نحوه تعامل با آن نقش ویژه‌ای دارد تا آنجا که می‌تواند کارکر یک فرصت طلایی برای سازمان شانگهای را داشته باشد تا با حمایت از آن انسجام درونی را تقویت کرده و مبدل به قطب اقتصادی همسنگ گروه 7 بشود. روشن است که سازمان شانگهای ابزار قابل‌توجهی برای مقابله با سیاست ضد برجامی ترامپ دارد که می‌توان در این خصوص به استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی این سازمان اشاره کرد آن هم به عنوان پلی برای دیگر کشور‌‌‌‌ها از جمله کشورهای اروپایی برای دور زدن تحریم‌های ثانوی امریکا یا تقویت ارزهای بین‌المللی در مقابل دلار تا سلطه این ارز بر بازارهای جهانی کاهش داده شود.
هرچند که این ابزار‌‌‌‌ها بدون تردید تأثیر منفی خود را بر سیاست ضد برجامی کاخ سفید دارند اما بیشتر حکم ایجاد مانع در مسیر این سیاست را دارند تا اینکه این سیاست و به طور کلی یکجانبه‌گرایی ترامپ را به چالش اساسی بکشند. این چالش با قبول عضویت کامل ایران در سازمان به وجود می‌آید چرا که در این صورت، سیاست ضد برجامی ترامپ با یک کشور نخواهد بود بلکه در مقابل کل سازمان شانگهای خواهد بود. به عبارت دیگر، یکجانبه‌گرایی ترامپ به همان میزان که برای گروه 7 چالش‌برانگیز است برای سازمان شانگهای مبدل به فرصت طلایی شده تا با قبول عضویت کامل ایران نه تنها ابزار مقابله با برنامه ضد برجامی ترامپ تضمین شود بلکه روابط منسجمی بین اعضای سازمان در برابر یکجانبه‌گرایی او و جنگ تجاری‌اش ایجاد شود.
روزنامه چینی مورنینگ ضمن اشاره به حمایت‌های اروپایی، روسی و چینی از برجام، قصد پوتین و جین پینگ را مطرح کرده که می‌خواهند از نشست شانگهای به عنوان «سکویی برای حمایت از برجام» استفاده کنند اما باید گفت که این سکو بدون پذیرش عضویت کامل ایران در این سازمان حتی نمی‌تواند کمکی به نجات برجام از دست ترامپ بکند تا چه رسد به اینکه باعث شود سازمان شانگهای در مقابله با ترامپ و یکجانبه‌گرایی آن موفق عمل کند و مبدل به قطب اقتصادی شرق در مقابل گروه 7 غربی باشد./۹۶۹//۱۰۲/خ
منبع: روزنامه جوان