اصول کلی سیاست‌های علمی و فرهنگی امام سجاد
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، دکتر موسی نجفی، رئیس پژوهشکده اندیشه سیاسی و تمدن اسلامی در سخنانی به تشریح «سیاست‌های علمی و فرهنگی حضرت سجاد(ع)» پرداخت که متن آن تقدیم مخاطبان می‌شود.
برای شناخت سیاست‌های علمی و فرهنگی حضرت سجاد(ع)، ابتدا بایستی اصول کلی آن گفته شود.
امامت ایشان از سال 61 تا سال 95 هجری به مدت 34 سال بوده است و در سال‌های بعد از دهه 70 که اموی‌ها در اوج قدرت بودند و سیاست‌های فرهنگی و فکری معاویه هم در تحریف دین و کنار گذاشتن اهل‌بیت(ع) به نتیجه رسیده و آن فجایع بعد از قیام عاشورا واقع و قیام مختار هم با شکست مواجه شده بود، در این دوره فشار بسیار زیادی به لحاظ سیاسی، اجتماعی، نظامی و خط فکری به شیعیان وارد می‌شد و حضرت در شرایط بسیار سخت و پرفشاری به سر می‌بردند.
اصول کلی سیاست‌های علمی و فرهنگی حضرت سجاد(ع)
اگر بخواهیم اصول سیاست‌های حضرت علی‌بن الحسین(ع) در این 34 سال را به صورت خلاصه بگوییم، ابتدا بازسازی جدید شیعه در یک استراتژی مبارزه غیرمستقیم، به معنای سیاستی فرهنگی، معنوی و معارفی جدید است.
دوم تقیه که در سیاست حضرت خیلی بارز است، سوم محوریت تشیع بر اساس محور اهل‌بیت(ع) و بنی فاطمه، چراکه بنی‌امیه در تبلیغات خود، اهل بیت(ع) را صرفا اولاد حضرت امیرالمؤمنین(ع) معرفی کرده و درصدد خدشه به انتساب آنها به پیامبر اکرم(ص) بودند، از این‌رو لفظ «بنی فاطمه و یابن‌رسول‌الله » در زمان حضرت سجاد(ع) بین مردم نهادینه شد.
چهارم هم جدا کردن خط فکری، معارفی و تفسیر دین از اجمال به تفصیل و از سیاست رسمی خلفا بود، چراکه جنبه معارفی رسمی خلفا غیر از واقعیت دین است.
پنجم توجه به تصحیح انحرافات در احکام دین، ششم خط اصیل اعتقادی شیعه که در اثر انحرافات گم شده بود، دوباره و از نو توسط حضرت به صورت شفاف و واضح بیان شد.
هفتم عبور از شرایط سخت دوره بنی امیه با کمترین تلفات، هشتم برپا داشتن فضای علمی جدید برای شیعه، نهم مقایسه‌ای که حضرت از وضعیت سیاسی زمان خود با وضعیت بنی اسراییل در میان فرعونیان انجام می‌دهند.
دهم پیروی از سنت نبوی به عنوان نقطه و عیار خط اصیل معارف اسلامی، چیزی که در آن زمان کمرنگ شده و دیده نمی‌شد.
یازدهم بحث حرکات فرهنگی بزرگ همچون تأکید بر علم‌آموزی شیعیان که نطفه آن در زمان امام سجاد(ع) بسته شد و ثمره آن در زمان حضرت صادق(ع) در فضای بسیار گسترده‌ای در سطح جهان اسلام چیده شد.
دوازدهم نشان دادن چهره‌ای اعتدالی، معنوی، عقلانی و منطقی از شیعه در برابر دشمنان اموی، افراطیون و غلوکنندگان که از معارف الهی به دور بوده و با حرکات افراطی خود چهره تشیع را تخریب کرده و از سوی دیگر برای سرکوب شیعیان توسط بنی‌امیه ایجاد فرصت می کردند.
شاگردپروری و گسترش تشیع در بلاد مختلف
سیزدهم تربیت شاگردان معارفی بسیار و گسترش تشیع در بلاد مختلف و حتی خارج از عراق، چهاردهم احیای سنت انشای دعا برای رشد جامعه شیعه و آخرین نکته این‌که شناخت درست جایگاه امامت در معنویت و معارف که پایه‌های آن را حضرت سجاد(ع) ساخته و به تدریج رشد کرد و توانست به درختی تنومند تبدیل شود.
این مجموعه اصول و حرکات حضرت سجاد(ع) در طول 34 سال عمر امامت ایشان است که دنباله قیام حضرت اباعبدالله(ع) و از همه مهمتر پیام قیام ایشان را توانستند در خط اصیل شیعه به صورت پر رنگ بسط داده و باز کنند و باید توجه داشت که برای هرکدام از این موارد، زحمات فراوانی کشیده شده است./876/ت۳۰۳/س