تروریستی اعلام شدن اخوان المسلمین از سوی آمریکا و نگرانیهای ترکیه
با توجه به ایدئولوژی اخوانی ترکیه، نهایی شدن تصمیم آمریکا مبنی بر قرار دادن نام اخوان المسلمین در لیست گروه‌های تروریستی٬ تاثیر منفی بر روابط آنکارا – واشنگتن می گذارد.
به گزارش خبرگزاری رسا، روابط آمریکا و ترکیه در دوران مسؤولیت دونالد ترامپ رییس جمهور ایالات متحده٬ بدترین شرایط چند دهه اخیر را پشت سر گذاشته است.
اصلی‌ترین اختلافات ترکیه و آمریکا
مهم‌ترین تهدید آمریکا علیه ترکیه در سالیان اخیر این بوده که هرگاه ترکیه در حوزه سیاست خارجی و منطقه‌ای بر خلاف میل آمریکا عمل کرده٬ دونالد ترامپ مستقیماً و به شفاف‌ترین شکل ممکن٬ اردوغان را به تحریم اقتصادی تهدید کرده و کاری کرده که با افزایش نرخ دلار و سقوط ارزش پول ملی ترکیه یعنی واحد لیره٬ دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه با مشکلات بزرگی روبرو شود.
در شرایط کنونی هم تنش و چالش بین آنکارا و واشنگتن ادامه دارد و یکی از ساده‌ترین نشانه‌ها این است که پس از انتصاب جان باس به عنوان سفیر آمریکا در افغانستان و رفتن او از آنکارا٬ از یک سال و نیم پیش تاکنون سفارت آمریکا در ترکیه بدون سفیر رها شده است و به تازگی قرار شده سفیر دیگری به آنکارا فرستاده شود.
آمریکا در مورد استراتژی دفاعی ترکیه ایرادهایی به دولت اردوغان گرفته و معتقد است که خرید سامانه موشکی دفاعی اس400 از روسیه موجب می‌شود که ترکیه در ناتو با مشکل عدم انطباق با سیستم دفاع مادر روبرو شود، اما واقعیت این است که واشنگتن از نزدیک شدن بیش از حد ترکیه به روسیه هراس دارد و به همین خاطر این موضوع را به یک بهانه و کارت فشار تبدیل کرده و بدون تعارف می‌گوید: اگر قرار باشد از روسیه اس 400 بخرید٬ در این صورت نمی‌توانید صاحب هواپیماهای جنگنده نسل پنجم اف 35 شوید.
البته مشکل فقط به همین موارد ختم نمی‌شود. دولت آمریکا تاکنون نه تنها حاضر نشده که فتح الله گولن مسبب اصلی کودتای نافرجام را به ترکیه تحویل دهد٬ بلکه با فعالیت مدارس و موسسات فرهنگی تحت فرمان او در آمریکا مشکلی ندارد و این یکی از مسائلی است که ترکیه را به شدت خشمگین می‌کند در همین حال اصلی‌ترین و کانونی‌ترین اختلاف موجود بین آمریکا و ترکیه بر سر تسلیح کردهای وابسته به پ.ک.ک در شمال سوریه است.
اردوغان از تشکیل یک ساختار دفاکتوی کُردی تحت امر پ.ک.ک ناراضی است اما آمریکا بارها تسلیحات و امکانات نظامی در اختیار آنها گذاشته و ترامپ در مورد تهدیدات ترکیه در مورد حمله به شرق فرات به گونه‌ای واکنش نشان داده که مقامات آنکارا دچار ترس و وحشت شده و اردوغان از آن هراس دارد که در صورت حمله به کردها در شرق فرات٬ با تحریم‌های اقتصادی جدیدی روبرو شود.
این‌ها خلاصه‌ای از اصلی‌ترین تنش‌ها و اختلافات بین آمریکا و ترکیه است. اما واقعیت این است که عملکرد سیاسی و امنیتی تیم ترامپ و همکاری او با برخی از رقبای منطقه‌ای ترکیه از جمله عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیز برای دولت اردوغان مشکلات دیگری فراهم آورده است.
آمریکا و موضوع اخوان المسلمین
حالا برای همگان مشخص شده که حلقه اصلی دولت آمریکا و اطرافیان ترامپ از جمله داماد او کوشنر و مشاور امنیت ملی یعنی جان بولتون٬ تا چه اندازه در مورد حفظ امنیت رژیم صهیونیستی٬ حساس هستند. تا جایی که دولت ترامپ با چندین پروژه حساس و جنجالی همچون انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس و اعلام این شهر به عنوان پایتخت اسراییل و نیز مشروعیت بخشیدن به اشغال‌گری اسراییل در بلندی‌های جولان٬ به شکل آشکار تمام معادلات حقوق بین‌الملل را لگدمال کرده و موازنات منطقه را به چالش کشیده است.
آمریکا در این مسیر نیاز به شرکای منطقه‌ای جدیدی دارد که قطعاً ترکیه یکی ار آنها نیست و ماهیت سیاسی و امنیتی دولت ترامپ٬ با نگرش اردوغان و حزب عدالت و توسعه نسبت به جهان اسلام٬ خاورمیانه و کشورهای عربی٬ نه تنها متفاوت٬ بلکه متضاد است.
دولت ترامپ در دو سال اخیر! شراکت و همراهی با عربستان سعودی٬ مصر و امارات متحده عربی را به شکلی پیش برده که دستاورد اقدامات این گروه در منطقه٬ کاملاً به ضرر ترکیه بوده است.
تلاش ترامپ٬ کوشنر و نتانیاهو برای پیش بردن هدف شوم معامله قرن و مخالفت نمایشی و دروغین ولیعهد عربستان سعودی٬ نشان دهنده این است که ترکیه در ماه‌ها و سالیان آتی نیز دچار لطمات دیگری خواهد شد.
درهم کوبیدن اخوان المسلمین در مصر٬ تضعیف آنان در تونس٬ تحریم‌های سنگین و تهدیدات بسیار علیه قطر٬ تحولات جدید در سودان و لیبی و همچنین تلاش برای تضعیف جنبش حماس و جهاد و گفتمان اخوان المسلمین٬ نیاز به هدف جنجالی دیگری دارد که همانا قرار دادن نام اخوان المسلمین در لیست ترور است.
در صورت نهایی شدن تصمیم آمریکا مبنی بر قرار دادن نام اخوان المسلمین در لیست گروه‌های تروریستی٬ علاوه بر تاثیر منفی بر روابط آنکارا – واشنگتن٬ در حوزه موازنات منطقه‌ای نیز به شدت به ضرر ترکیه خواهد بود.
پروفسور یاسین آکتای از چهره‌های سیاسی و دانشگاهی اصالتاً عرب ترکیه و از نظریه‌پردازان حزب عدالت و توسعه در ترکیه٬ پس از واقعه قتل وحشیانه جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول٬ در چندین مصاحبه اعلام کرد که حزب عدالت و توسعه٬ یک حزب اسلامی است و با وجود آن که به اخوانی‌ها علاقه‌مند است اما در عمل٬ بخشی از سپهر سیاسی و سازمانی اخوانی‌ها در منطقه نیست.
اگر چه این سخن یاسین آکتای و دیگر بزرگان حزب عدالت و توسعه از منظر منطق سیاسی و سازمانی٬ تا حدودی قابل قبول است، اما کیست که نداند در سالیان اخیر٬ حزب عدالت و توسعه در جهان اسلام و در معادلات سیاسی منطقه به ویژه در پرونده‌های فلسطین٬ تونس٬ مصر٬ لیبی٬ سودان و سوریه٬ مداوماً به دنبال تقویت جریان اخوان المسلمین بوده و اصلی‌ترین سران مخالیفن اسد در استانبول و غازی عنتاب نیز از میان اخوانی‌های سوریه انتخاب شده‌اند.
حالا و با در نظر گرفتن همراهی و هم‌پیمانی شومی که بین آمریکا٬ بن‌سلمان٬ سیسی٬ بن‌زاید و نتانیاهو به وجود آمده٬ در صورتی که اخوان المسلمین در لیست ترور قرار بگیرد٬ ترکیه برای نفوذ در جهان اسلام٬ خاورمیانه و آفریقا٬ روز به روز با مشکلات و موانع بیشتری روبرو خواهد شد.
با این وجود٬ مشکلات اقتصادی٬ چالش‌های دفاعی – امنیتی مهم همچون بحث پ.ک.ک در شمال سوریه و اس 400 و اف 35 ٬ مجموعاً شرایطی به وجود آورده که دولت اردوغان نمی‌تواند با خاطر آسوده در برابر تصمیمات واشنگتن ایستادگی کرده و این تصمیمات را به چالش بکشد.
حال باید دید در شرایطی که تیم‌های سیاست خارجی واشنگتن و آنکارا در حال رایزنی برای تعیین تقویم سفر ترامپ به ترکیه هستند٬ چه اقدامات جدیدی صورت خواهد گرفت و این اقدامات تا چه اندازه بر رویکرد آمریکا به اخوان المسلمین٬ تاثیر خواهد گذاشت./847/ب
منبع: فارس
ارسال نظرات