برکناری العساف و پیام‌های سیاسی انتصاب فیصل برای تصدی وزارت خارجه عربستان

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از رای الیوم، به نظر می‌رسد انتصاب «عبدالله العساف» به عنوان وزیر خارجه عربستان سعودی در آن زمان، یعنی تقریبا یک‌سال پیش، فراتر از مساله انتقال او از محاکمه در هتل «ریتز کارلتون» به وزارتخانه مزبور نبود. قضا و تسویه‌ حساب‌ها، این مرد را به وزارت خارجه‌ای رساند که یک سال( تصدی آن) را نتوانست به اتمام برساند. این مرد حتی ماموریت خود را به وزیر «باسابقه» یعنی «عادل الجبیر» به عنوان وزیر مشاور دولت سعودی در امور خارجه موکول کرد. ولی ممکن است عادل الجبیر با انتصاب شاهزاده «فیصل بن فرحان» به عنوان وزیر خارجه، کاملا به حاشیه رانده شود.

بن فرحان در چارچوب سلسله دستورات سلطنتی، که روز چهارشنبه توسط «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه سعودی صادر شد، به عنوان وزیر خارجه منصوب شده است. او از شخصیت‌های بسیار نزدیک به شاهزاده «محمد بن‌سلمان» ولیعهد سعودی محسوب می‌‌شود. او پیشتر سفیر کشورش در آلمان بود و از او به عنوان یک کارشناس خبره در امور تسلیحات و بسیار لجوج در تعامل با ایران یاد می‌‌شود.

وزیر خارجه جدید سعودی در گفت‌وگو با یک رسانه آلمانی درباره حمله اخیر به تاسیسات نفتی «بقیق» و «خریص»- وابسته به شرکت آرامکو در شرق ریاض-، ایران را متهم به دست داشتن در این حادثه کرده و مدعی شده بود که هر طرفی که حمله را آغاز کرد، مطمئنا ایران پشت آن بود.

ناظران ارزیابی می‌کنند انتصاب شاهزاده فرحان، که طبق ادبیات سعودی کارنامه شخصی و سیاسی چشمگیری دارد که مهم‌ترین چیز، نزدیکی وی به ولیعهد بن‌سلمان است و همان‌گونه در مطبوعات داخلی از او به عنوان «شوالیه دیپلماتیک علیه ایران» یاد می‌شود، مستقل از پیام‌های سیاسی نیست که محافل سعودی آنها را به شرح ذیل منتقل و خلاصه می‌کنند:

این انتصاب، بدون شک، انجام شد تا شاهزاده بن‌سلمان فضای امنیتی و سیاسی حکومت را در قبضه خود درآورد، به نحوی که تمامی انتصاب‌ها حامل ویژگی نزدیکی به ولیعهد یا نزدیک‌تر به دیدگاه‌های او است. او برادرش، یعنی شاهزاده «عبدالعزیز بن سلمان» را به عنوان وزیر انرژی منصوب کرد تا با این انتصاب، پروسه عرضه سهام آرامکو در بازارهای جهانی تکمیل شود، و امروز نیز شاهزاده فیصل بن فرحان( 44 ساله)، که شخصیتی نزدیک به شاهزاده بن‌سلمان است، به سمتی جدید منتصب شد.

برخی‌ها معتقدند که سیاست خارجی عربستان سعودی معمولا با خرد و تدبیر پیش می‌رود ولی به نظر می‌رسد با انتصاب شاهزاده فیصل بن فرحان، چنین شیوه که زمانی حتی در شرایط بی‌سابقه سکوت اختیار می‌کرد، آرام آرام تغییر می‌کند. از سوی دیگر، به نظر می‌‌رسد سیاست‌های خارجی عربستان سعودی کاملا از عقلانیت خارج خواهد شد و با رهبری وزیر خارجه جدید، رویکرد تهاجمی به‌ویژه علیه مخالفان را انتخاب خواهد کرد.

مذاکره احتمالی بین عربستان سعودی و ایران( در آینده) به زبان‌ها افتاده بود ولی با توجه به اظهارات شاهزاده فیصل در گفت‌وگو با رادیو آلمانی «دویچه فانک»، که ادعاهایی علیه ایران مطرح کرده و به این کشور درباره آنچه «ادامه تعرض‌ها به سعودی» خوانده، هشدار داده است، ناظران بهبود روابط سعودی و ایران و متعاقب آن، توقف جنگ در یمن را بعید می‌دانند به‌ویژه این‌که ریاض از آمریکا حمایت زمینی را خواستار شده  و آمریکا نیز تجهیزات نظامی پیشرفته و 2 هزار سرباز خود را برای حمایت از این همپیمان سنتی «در مقابل ایران»، اعزام کرده است. این علاوه بر هجمه‌ای است که رسانه‌های سعودی آن را در سایه تظاهرات اعتراضی در لبنان، علیه «سید حسن نصرالله» دبیرکل حزب‌الله لبنان به راه انداخته‌اند.

با انتصاب شاهزاده بن فرحان، منصب وزارت خارجه بار دیگر به خاندان حاکم آل سعودی بازمی‌گردد. همان‌گونه که شاهزاده «سعود الفیصل» به مدت 40 سال در راس دیپلماسی سعودی به عنوان وزیر خارجه کشورش فعالیت می‌کرد، و اولین نفری که از این خاندان این سمت را عهده‌دار شد، پادشاه متوفی «فیصل بن عبدالعزیز» بود. در حالی‌که این پست مهم به شخصیت‌هایی خارج از این خاندان نیز موکول شده است که از جمله «ابراهیم بن عبدالله السویل»، عادل الجبیر و عبدالله العساف( که بعد از 10 ماه فعالیت، برکنار شد).

شاهزاده محمد بن‌سلمان در مصاحبه‌های متعددی اشاره کرده بود که قصد دارد روی صنایع نظامی عربستان سعودی متمرکز شود. وی همچنین وزیر دفاع کشورش است و برادرش، شاهزاده «خالد بن سلمان» را به عنوان معاون خود برگزیده است. ناظران اتفاق نظر دارند که انتصاب شاهزاده فیصل بن فرحان در وزارت خارجه سعودی، که متخصص در زمینه امور تسلیحات و نیز عضو هیئت مدیره شرکت صنایع سعودی است، نمی‌تواند فارغ از پیام‌های سیاسی تحریک‌آمیز با مضمون ورود به رقابت تسلیحاتی و نیز ازسرگیری تنش با ایران باشد.