نسخه الکترونیکی کتاب «فنون مقاله نویسی، چگونه مقاله بنویسیم» منتشر شد

محمد پهلوانی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری رسا با اشاره به آماده سازی نسخه الکترونیکی کتاب «فنون مقاله نویسی، چگونه مقاله بنویسیم» اظهار داشت: قبل از هرچیز، باید دانست که تحقیق در لغت به معنی وارسی کردن، بر رسیدن، کشفِ حقیقت و به کُنه حقیقت رسیدن است.

مدیر فناوری اطلاعات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: پژوهش، فرایند تولیدِ علم است ـ برخلافِ بسط اطلاعات دیگران که توسعه است نه پژوهش ـ پژوهشگر مانند زنبورعسل است که چیزی جدید، تولید می‌کند نه مثل مورچه که تنها به جمع آوری اطلاعات، مشغول است.

وی افزود: مقاله در لغت به معنای گفتار، مبحث، سخن، قول و فصلی از کتاب یا رساله است. در فرهنگ معین یکی از معانی این کلمه، نوشته‌ای دانسته شده که درباره موضوعی بنویسند.

پهلوانی اظهار داشت: پیشینه مقاله‌نویسی در زبان فارسی قدمت چندانی ندارد و در کشور ما، از نیمه دوم قرن سیزدهم فراتر نمی‌رود؛ در واقع، روزنامه و مقاله همزاد هستند. در کشور‌های باختری نیز پیشینه مقاله‌نویسی به ابتدای قرن هفده میلادی که نخستین نشریات دوره‌ای کشور‌های اروپایی انتشاریافت، برمی‌گردد.

وی با بیان این که شأن مقاله، این است که در مقیاس تاریخ آن علم، تولید علم کند، گفت: مقاله علمی ـ پژوهشی، باید نوآوری داشته باشد. کشف سخنی نو در تاریخ یک علم که قبل از آن نبوده، کاری دشوار است. این نوآوری، فقط در نظریه پردازی نیست بلکه می‌تواند زبان جدید، روش جدید، مسئله جدید، تعریف جدید و... در تاریخ یک علم باشد.

مدیر فناوری اطلاعات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گام اول در پژوهش را روبرو شدن با «مشکل» دانست و تصریح کرد: محقق باید با روشی مناسب، مشکل را به «مسئله» تبدیل کند؛ سپس «فرضیه» بدهد ـ فرضیه، پاسخ اولیه محقق به مسئله است. ـ آن را آزمایش کند و بدین‌ترتیب، به «نظریه‌ای» برسد که مسئله را حل نماید، البته روش آزمودن در علوم مختلف، متفاوت است. به یاد داشته باشید که اگر مشکل به مسئله تبدیل نشود، فعالیتی موضوع محور انجام خواهد شد درحالی‌که پژوهش، یک فعالیت مسئله محور است. در تحقیقات مسئله محور، امکان مغالطه کمتر خواهد بود.

وی افزود: هر چند حاصل تحقیق در قالب‌هایی مانند کتاب، مقاله، پایان‌نامه و ... تبلور می‌یابد، اما رویکرد ما در این نوشتار، توجّه‌ای ویژه به شیوه «مقاله‌نویسی» است. مقاله‌نویسی یکی از اساسی‌ترین روش‌های ارائه نتایج تحقیقات و پژوهش‌های علمی است.

پهلوانی با بیان این که مقاله علمی را می‌توان گزارش مکتوبی دانست که حاوی نتایج اساسی یک تحقیق بوده و سازمان‌یافته و منطبق بر موازین علمی باشد، اظهار داشت: امروزه در همه رشته‌ها و حوزه‌های دانش بشری، نتایج تحقیقات و پژوهش‌های دانشمندان و محققان در قالب مقالات علمی ـ پژوهشی ارائه می‌شود؛ به همین دلیل، یکی از بهترین راه‌های سنجش میزان پیشرفت علمی کشورها، ارائه مقالات علمی دانشمندان این کشور‌ها در مجلات و نشریات تخصصی پژوهشی است؛ این موضوع به خوبی نشان می‌دهد که اصلی‌ترین و مهم‌ترین شیوه ارائه نتایج یک مطالعه و تحقیق، تهیه مقاله پژوهشی است و محققی در صحنه تولید و انتشار علمی موفق است که بتواند نتایج پژوهش خود را در مجلات معتبر پژوهشی به چاپ برساند.

وی طلاب و دانشجویان و محققان حوزوی یا دانشگاهی را مهم‌ترین مخاطبانِ مقالات علمی ـ پژوهشی عنوان کرد و گفت: در بسیاری از موارد، خود طلاب یا دانشجویان در سطوح عالی علمی، فعالیت‌های تحقیقاتی خود را در قالب مقاله منتشر می‌سازند و بدین‌ترتیب در تولید و پیشرفت علم کمک می‌کنند. گاهی ممکن است یک دانشجو، به رغمِ آنکه یافته‌های جدید و قابل تأملی را در حوزه علمی و تحقیقاتی‌اش به دست آورده و دانش و تخصص کافی در حوزه کاری‌اش دارد، به دلیل عدم تسلط به اصول نگارش مقاله، از ارائه یافته‌هایش در مجامع علمی ناکام بماند.

مدیر فناوری اطلاعات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: طلاب فرهیخته و دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری، اصلی‌ترین تولیدکنندگان مقالات علمی ـ پژوهشی هستند؛ هرطلبه یا دانشجویی باید بتواند در زمان فارغ‌التحصیلی یا در زمان پایان یک دوره درسی، نتایج تحقیقات و مطالعاتش را به‌صورتِ یک مقاله پژوهشی منتشر کند.

وی افزود: نویسندگان مقالات، افزون بر آنکه به‌حکم وظیفه علمی و اخلاقی خود، نسبت به جامعه، نیاز‌ها و خواسته‌های آن، مسئولیت دارند، در نوشتن هم باید به مواردی از جمله داشتن آگاهی کافی از موضوع مورد بحث، اعتقاد کامل به بحث مورد نظر و نگه داشتن عفت کلام در نوشته توجّه داشته باشند.

پهلوانی اظهار داشت: از آنجا که نوشتنِ صحیح و مناسب یک مقاله، ضرورتی اساسی برای چاپ مقالات علمی می‌باشد، در این نوشتار سعی شده است که به بررسی روش‌های صحیح نگارش مقالات پژوهشی پرداخته شود. همچنین به منظورِ الگودهی، نمونه‌ای از مقاله علمی ـ پژوهشی با عنوان «قاعده نفی سبیل و کاربرد آن در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» ـ برگزیده رتبه یک جشنواره بانوی کرامت در سال ۱۳۹۳ ـ در ادامه مباحث آورده شده است.

وی افزود: در پایانه این مقال، بنا بر روایت رضوی که «مَن لَم یَشکُرِ الـمُنعِمَ مِنَ الـمَخلوقینَ لَم یَشکُرِ اللهَ عَزَّ و جلَّ؛ هر که در قبال خوبی مردم تشکر نکند، از خداوند عزّ و جلّ هم تشکر نکرده است» از زحمات راهبردی جناب آقای ادیب‌زاده در رهوارسازی و ایجاد تمهیدات لازم برای نگارش این آثار و همراهی علمی ـ پژوهشی سرکار خانم «فاطمه غفارنیا»، و همچنین سرکار خانم ندا فرحناک حروف چین و صفحه آرای متعهدِ نوشتار را پاس بداریم و مرهون محبت‌های نشر وزین هاجر بویژه مدیر محترم راهبری جناب شایانفر و همکاران وزینشان باشیم که گام‌های ارزنده و محکمی در راستای ترویج فرهنگ پژوهش با انتشار مجموعه «ره پویان پژوهش» برداشته اند.

مدیر فناوری اطلاعات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: امید می‌بریم که این نگاره آموزشی ـ پژوهشی و مجلدات بعدی ره پویان، مورد استفاده طلاب، بهره‌گیران و نویسندگان بالقوه در عرصه مقاله نویسی و نویسندگی قرار گیرد و گامی مؤثر در راستای ارتقای سطح مقاله‌نویسی و تحقیق ـ از نظر ساختاری و محتوایی ـ باشد و ان‌شاءالله براساس کریمه قرآنی روزی به کارمان آید که: (یَوْمَ لَا یَنفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ * إِ لَّا مَنْ أَتَی اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ).

پهلوانی به معرفی کتاب «فنون مقاله نویسی، چگونه مقاله بنویسیم» پرداخت و اظهار داشت: این کتاب نوشته سید حسین اسحاقی است که در معاونت پژوهش، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران تهیه شده و در انتشارات مرکز نشر هاجر به چاپ رسیده است.

وی گفت: کتاب «فنون مقاله نویسی، چگونه مقاله بنویسیم» با ۳۵۲ صفحه به زبان فارسی در سال ۱۳۹۴ منتشر شده و به تازگی اداره فناوری اطلاعات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی این کتاب را به صورت کتاب الکترونیکی و در قالب کتابخوان همراه پژوهان با قابلیت اجرا در سیستم عامل اندروید، ویندوز و iOS منتشر کرده است.

مدیر فناوری اطلاعات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی درباره خرید نسخه الکترونیکی این کتاب اظهار داشت: علاقه‌مندان برای دریافت نرم افزار این کتاب می‌توانند به نشانی اینترنتی کتابخوان همراه پژوهان به آدرس www.pajoohaan.ir مراجعه کرده و با خرید نسخه الکترونیکی این کتاب، از مطالب آن بهره‌مند شوند. /۸۲۲/ت ۳۰۲/ش