گزارشی از برپایی نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی جامعه المصطفی

به گزارش خبرگزاری رسا، همزمان با آغاز هفته پژوهش، نمایشگاه توانمندنی‌ها و دستاوردهای پژوهشی جامعةالمصطفی، در حسینیه قدس مجتمع امین قم افتتاح شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین‌ عباسی در این مراسم، با تبریک هفته پژوهش به پژوهشگران و کارگزاران امر پژوهش در جامعةالمصطفی و هفته وحدت حوزه و دانشگاه، اظهار داشت: در سال‌های اخیر، تلاش ­های فراوانی برای تحکیم روابط و تقویت هم­ افزایی حوزه علمیه و دانشگاه صورت گرفته و جامعةالمصطفی نیز که مرکزی علمی برآمده از حوزه علمیه است و براساس روش‌های آکادمیک فعالیت می‌نماید، نمادی از وحدت حوزه و دانشگاه به شمار می‌آید.

رئیس المصطفی با تقدیر از دست‌اندرکاران برگزاری نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی المصطفی، به ویژه معاونت پژوهش، صفوف و نمایندگی‌های جامعةالمصطفی، هفته پژوهش را فرصتی مغتنم برای ارزیابی فعالیت‌های علمی دانست و گفت: باید در این هفته، با ارزیابی دستاوردها و یافته‌های پژوهشی یک سال گذشته، قوت‌ها و ضعف‌ها را شناسایی و برای آینده تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی نمود.

حجت‌الاسلام والمسلمین عباسی با اشاره به این که در چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تولید علم و پژوهش در حوزه علمیه از شتاب مناسبی برخوردار بوده است، ابراز داشت: البته ما باید به ضعف‌ها و کاستی‌ها نیز اذعان نماییم و بدانیم تا دستیابی به وضع مطلوب، راه دراز و کارهای انجام‌نشده فراوانی وجود دارد که مراکز علمی و پژوهشی در حوزه علمیه و جمهوری اسلامی باید آنها را به سرانجام برسانند، ولی مقایسه یافته‌های چهار دهه با پیش از آن، احساسی از افتخار و اعتزاز ایجاد می‌نماید.

وی ادامه داد: گاهی درباره دستاوردهای علمی، ارزیابی­ های غیردقیقی صورت می‌گیرد و ابراز می‌شود که در این سال­ ها، دستاوردهای در خور توجهی در حوزه تولید علم محقق نشده است؛ بخشی از این داوری‌های نادرست، ناشی از ‌کم‌اطلاعی از فعالیت‌های صورت‌گرفته و دستاوردهای پژوهشی است. هفته پژوهش فرصتی برای ارائه این یافته‌های علمی و نمایش ظرفیت‌های پژوهشی و دستاوردهای ارزشمند حوزه علمیه در چهار دهه انقلاب اسلامی است.

رئیس جامعةالمصطفی با اشاره به دستاوردهای پژوهشی ارزشمند و محصولات حوزه علمیه در عرصه‌های مختلف علوم انسانی، فقه، کلام، علوم قرآنی و حدیثی، مطالعات تاریخی، پاسخ به شبهات، احیای تراث، دایرةالمعارف‌نگاری و...، تصریح کرد: امروز حوزه‌های علمیه و جامعةالمصطفی، که یکی از اجزای مهم آن برشمرده می‌شود، در تمام این عرصه‌ها حضور پررنگی دارد، به ویژه علوم انسانی، که حوزه قم و المصطفی در آن دستاوردهای زیادی داشته‌اند و افق­های جدیدی در این عرصه گشوده شده است.

وی در ادامه با بیان برخی الزامات برای رسیدن به نقطه مطلوب علمی، تدوین نظام‌نامه جامع پژوهشی دربردارنده نقشه راه فعالیت‌های علمی و پژوهشی المصطفی را در عرصه‌های گوناگون در این زمینه ضروری دانست و گفت: در این نظام‌نامه باید به امور زیرساختی مانند کتابخانه ­ها، بانک‌های ­اطلاعاتی، دسترسی به متون اصیل کهن و جدید، ابزارهای اطلاع‌رسانی و... توجه ویژه‌ای صورت پذیرد تا فاصله ما با وضعیت مطلوب مراکز علمی و دانشگاهی بین‌المللی کاهش یابد.

رئیس جامعةالمصطفی تربیت نیروی انسانی توانمند و آشنا به فنون پژوهشی را یکی دیگر از الزامات پژوهشی المصطفی دانست و یادآور شد: پژوهشگران المصطفی با برگزاری دوره‌های کارآموزی و کارگاهی، باید با فنون و مهارت­ های تولید علم و مهارت عرضه آن آشنا شوند. برگزاری دوره‌های علمی کوتاه‌مدت مهارتی و کارگاه‌ها، جزو پیش‌نیازهای پژوهشی است که در طرح جامع باید در نظر گرفته شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین عباسی با تأکید بر این که آنچه از نظر محتوایی، المصطفی را به عنوان مرکز علمی و بین‌المللی در حوزه پژوهش و آموزش متمایز می‌نماید، وجه بین‌المللی آن است، تصریح کرد: پژوهش ­های المصطفی نیز باید ناظر به نیازهای بین‌المللی باشد. پژوهشگران و مراکز پژوهشی المصطفی باید پژوهش ­ها و پایان‌نامه‌های خود را در مسیری جهت‌دهی نمایند تا ضمن مدنظر قرار دادن نیازهای جهان اسلام، به رسالت جهانی دستیابی به تمدن نوین اسلامی نیز پرداخته شود.

وی ادامه داد: امروز مراکز پژوهشی دنیا برای همه قومیت‌ها و ملیت‌ها در جهان اسلام شناسنامه ایجاد کرده‌اند که برخی از آنها چندان مطابق با واقعیت نیست. این هویت که گاهی در تقابل با هویت دینی و اسلامی ما قرار دارد، موجب تقابل مسلمانان شده است تا جایی که حتی در تقسیم شخصیت‌ها و دستاوردهای علمی، با یکدیگر رقابت می‌نماییم و میراث فرهنگی که باید موجب تحکیم روابط میان ما شود، به عاملی برای اختلاف و تفرقه مبدل شده است.

رئیس المصطفی ارائه هویتی بزرگ و فراگیر را، که دربرگیرنده هویت‌های ملی و قومیتی باشد، نیازمند پژوهش تمدنی دانست و خاطرنشان کرد: تمدن اسلامی در صورتی بنا می‌شود که همه اجزای پیکره اسلامی با هم سازگاری یابند. نزاع اجزای این تمدن، امکان تحقق آن را از بین خواهد برد.

وی وجود نظام ارزیابی بومی را یکی دیگر از الزامات پژوهشی دانست و گفت: امروز در مراکز علمی، نظامی برای رتبه‌بندی پژوهش‌ها و مراکز تحقیقاتی وجود دارد که شاخص‌های آن چندان با هویت و واقعیت ما سازگار نیست؛ بنابراین، نیاز به نظام ارزیابی بومی و مطابق با شاخص‌های ویژه داریم که تعریف این نظام‌های ارزیابی، نیازمند کار پژوهشی ویژه‌ای است.

حجت‌الاسلام والمسلمین عباسی با تأکید بر اهمیت ارتباط با مراکز علمی به عنوان یکی از ضرورت‌های پژوهشی، عنوان داشت: این ارتباط لزوماً به معنای ارتباط فیزیکی نیست. باید به سمتی حرکت کنیم که آثار علمی و پژوهش‌های ما در ارتباط با واقعیت‌های بین‌المللی تعریف شود. در بسیاری از مراکز علمی دنیا، مسئله اقتصاد و حقوق اسلامی مطرح است؛ مراکزی که از نظر رویکرد و اهداف کلان با ما فرق دارند، ولی در برخی مسائل ویژه می‌توان ارتباط علمی برقرار نمود.

حجت‌الاسلام والمسلمین عباسی فرصت زبانی را یکی از ظرفیت‌های مهم دیگر پیش روی المصطفی برشمرد و گفت: ما در ده‌ها زبان افرادی داریم که می‌توانند کار نشر و توزیع آثار علمی را برای المصطفی و سایر مراکز همسو انجام دهند. ترجمه و بازتولید آثار علمی براساس نیازهای منطقه ­ای، یکی از رسالت­ های علمی جامعةالمصطفی به شمار می‌آید.

وی ادامه داد: سال‌هاست از نهضت ترجمه سخن به میان آمده، ولی با وجود گام‌هایی که برداشته شده است، با نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم. اراده و برنامه‌ریزی ما می‌تواند مشکلات این مسیر را برطرف نماید. قطب‌های زبانی پانزده‌گانه تعریف‌شده در المصطفی باید فعال گردد.

رئیس جامعةالمصطفی در پایان برگزاری نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی را زمینه­ مساعدی برای حضور دانش‌پژوهان المصطفی و افزایش ارتباط متقابل علمی مراکز پژوهشی دانست و خاطرنشان کرد: امروز مراکز علمی و آموزشی المصطفی عرض و طول گسترده‌ای دارند و معاونت پژوهش به عنوان ستاد برنامه‌ریزی پژوهشی المصطفی، باید در زمینه ایجاد ارتباط، هم‌اندیشی و همکاری آنها بکوشد.

شایان ذکر است، در ادامه این مراسم، از آثار چاپ‌شده مرکز ترجمه و نشر المصطفی رونمایی شد و ریاست المصطفی از بخش‌های مختلف نمایشگاه بازدید کرد./1324/د102/ب1