پاسخ به هفت شبهه درباره حدیث غدیر و ثقلین، در یک اثر

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، پژوهشکده  باقرالعلوم(ع)، کتاب «حدیث غدیر نص بر امامت و خلافت مذکور در حدیث ثقلین» را به قلم ابوالقاسم صلواتی گلستانی منتشر کرد.

در معرفی پشت جلد این کتاب می‌خوانیم:

رسول اکرم(ص) مسأله خلافت و امامت را ابتدا با حدیث ثقلین در شش اجتماع عمومی صحابه به صورت کلی در اهل‌بیت خود منحصر دانستند و در نهایت با حدیث غدیر در اجتماع عظیم غدیر خم به صورت مشخص مولی علی(ع) را به عنوان امیرالمؤمنین و امام مسلمین و خلیفه خود معرفی کردند.

این کتاب تحقیقی جامع در این مسأله وحدت‌بخش و اعتقادی مسلمین است و به گونه‌ای منصفانه و بی‌طرفانه از منابع معتبر فریقین آن را بررسی نموده، به روش محققانه به شبهات پاسخ داده است.

عنوان این کتاب، نامی است که به هر دو حدیث( ثقلین و غدیر)  نظر داشته و ارتباط این دو را بیان می‌کند، از این رو نویسنده در مقدمه درباره علت نام‌گذاری این کتاب این چنین می‌نویسد:

این دو حدیث، در برخی روایات، با هم و با عنوان خطبه غدیر خم ـ مختصر یا مفصل ـ آمده است،  ولی برخی به روایت حدیث ثقلین بسنده کرده و برخی دیگر تنها حدیث غدیر را ذیل آن آورده‌اند. از این رو لازم دانستیم هر سه گونه را بررسی و نقل کنیم.

هرچند هر دو حدیث، با اسناد متعدد قطعی به ما رسیده است، ولی حدیث ثقلین، در منابع اهل سنت، بیشتر از حدیث غدیر است، اما دلالت آن بر امامت و خلافت اهل بیت(ع) به صورت کلی است؛  اما حدیث غدیر، اولین مصداق خلافت را از ثقل عترت و اهل بیت(ع) با عنوان «مولی مؤمنین علی» تعیین می‌کند؛ در نتیجه، این حدیث، نص و صریح  بر امامت و خلافت امیرالمؤمنین علی(ع)  و دلالت آن در حد ظهور یا اشعار نیست و از این رو کتاب را «حدیث غدیر بر نص امامت و خلافت مذکور در حدیث ثقلین» نام نهادیم.

همچنین نگارنده در مقدمه درباره بخش‌های مختلف این کتاب چنین توضیح داده است:

در بخش اول کتاب، درباره حدیث ثقلین پانزده روایات معتبر اهل سنت،  از هفت مؤلف سرشناس قرن سوم یا چهارم؛  به تربیت تاریخ حیات آنان آمده است. 

 در بخش دوم هم بیست روایت حدیث غدیر؛ از کتاب‌های معتبر اهل سنت نقل شده است. سپس روایات شیعه بر حسب مواقع صدور حدیث ثقلین در همان  بخش آورده شده.  پس از نقل حدیث از یک کتاب؛ به مدارک دیگر آن نیز در پاورقی اشاره شده است. این روایات از نظر متن و محتوا سه گونه است:

حدیث ثقلین، همراه حدیث غدیر؛ حدیث ثقلین، بدون حدیث غدیر؛ حدیث غدیر،  بدون حدیث غدیر.

نویسنده کتاب در شش بخش  با عنوان‌ها: «روایات حدیث ثقلین و مواقع آن»، «روایات واقعه غدیر و مراسم عید آن»، «شرح حدیث ثقلین و پیام‌های آن»، «دلایل و قرائن حدیث غدیر بر امامت»، « خیانت در متن و سند احادیث فضائل»، «پاسخ به هفت شبهه درباره این دو حدیث(ثقلین و غدیر)» به  شرح و تحقیق درباره حدیث ثقلین و غدیر  پرداخته است.

نویسنده در بخش ششم این کتاب به هفت شبهه درباره  حدیث ثقلین و غدیر پاسخ داده است که این  شبهات موارد زیر هستند:

 شبهه اول:  چرا بخاری حدیث ثقلین و غدیر را روایت نکرده است؛

 شبهه دوم:  حدیث ثقلین سفارش به محبت است؛ نه تمسک به اهل‌بیت(ع)؛

 شبهه سوم: حدیث ثقلین دو گونه روایت دارد (کتاب الله و عترتی و کتاب الله و سنتی)؛

 شبهه چهارم: حدیث غدیر، پاسخ شاکیان بازگشته از یمن است؛

شبهه پنجم: چرا اهل‌بیت(ع) به حدیث غدیر استدلال نکرده‌اند؟

شبهه ششم: مرجعیت اهل بیت(ع) پس از پیامبر معارض با مرجعیت صحابه است؛

شبهه هفتم: اگر نصی بر امامت حضرت علی(ع) بود صحابه مخالفت نمی‌کردند.

همچنین نویسنده  در  صفحه 406  به شبهه «چرا اهل بیت(ع) به حدیث غدیر استدلال نکرده‌اند؟» این گونه  پاسخ داده است:

اینکه اهل‌بیت(ع) به امامت انتصابی عقیده نداشته  و به حدیث غدیر استدلال نکرده‌اند؛  قطعا درست نیست و خلاف احتجاجات و دادخواهی‌های تاریخ اهل‌بیت(ع) به ویژه حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) با خلفای سه گانه است. خطبه حضرت زهرا(س) و مناشده امیرالمؤمنین(ع) درباره خلافت خود، در زمان  خلفای سه گانه و ابتدای خلافت ظاهری، آن را نفی می‌کند... .

مؤلف در جای دیگر به  تفاوت‌های میان نبوت و امامت  می‌پردازد و می‌ گوید:

اصولا فرق نبوت و امامت، در همین مسأله است؛ نبی و رسول، در کوچه و خیابان راه می‌افتند و با التماس و خواهش با مردم همراه شده، نور هدایت وحی را به آنان می‌رسانند.

 در این راه سنگ و چوب و شماتت جاهلان را تحمل می‌کنند؛ هم‌چون حکیم خر سواری که فحش می‌شنید ولی با لطافت، مار از شکم شخص خوابیده بیرون کشید و جسارت‌های او را حکیمانه تحمل کرد.

 ولی ولایت و امامت، نعمتی الهی  برای جامعه است که تا مردم آن‌ را نخواهند و برای اجرای حدود الهی آماده نباشند، عرضه آن بر جامعه سزاوار نیست؛ زیرا ولایت، همچون گوهر گران‌قیمت و مروارید ارزشمندی است که جز در مکان و زمان مناسب و به صورت شایسته نباید به مردم عرضه شود.

از طرفی، حزب خلافت، اقلیتی سیاس و روانشناس بودند و از اشتغال حضرت امیر به مراسم دفن پیامبر(ص) و کینه‌های انباشته طوائف تازه مسلمان قریش سوء استفاده کردند و با توجه به نبود قدرت در مدینه و نگرانی‌ها حاکم بر جامعه، بر شتر خلافت سوار شدند و پس از آنان وابستگان خلافت اموی و عباسی برای پوشاندن حقائق غدیر، به جعل حدیث از قول بعضی از امامزادگان مانند حسن مثنی پرداختند.

نگاهی به آثار نویسنده:

حجت الاسلام ابوالقاسم صلواتی در کلام و عقائد و تفسیر و اخلاق تألیفاتی دارند که چند جلد آن تاکنون به نام‌های زیر چاپ شده است: ۱ – آیت‌ها و هدایت‌های پیامبران ۲- تفسیر تشریحی (۲جلد) ۳ - مبدأ و معاد در مکتب اهل بیت(ع) / ترجمه المبدأ والمعاد :آیت الله مروارید ۴- بینات الرسل (عربی) ۵- حدیث ثقلین در غدیر (زیر چاپ) ۶- درسنامه علم الحدیث (چاپ نشده) ۷- قبسات فی علوم القرآن (چاپ نشده) ۸- درسنامه ترجمه (چاپ نشده) .۹ - مفاتیح الجنات، در ادعیه و زیارات عتبات (آماده چاپ)   ۱۰- شهداء العلم و الفضیله درباره شهدای روحانی عراق به دست بعثی‌ها (نظارت بر تألیف) و ۱۱- اختلاف الفقهاء فی ترکه سید الفقهاء(تلخیص).

وی مقالاتی نیز دارند و همچنین وی استاد راهنما یا مشاور حدود ۲۰ پایان نامه حوزوی و دانشگاهی هم بوده‌اند.

گفتنی است، پژوهشکده باقرالعلوم(ع)، کتاب «حدیث غدیر نص بر امامت، و خلافت مذکور در حدیث ثقلین» را با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه، در ۴۳۶  صفحه، در قطع رقعی، به قیمت ۲۲۰۰۰  تومان در سال ۱۳۹۶ منتشر کرده است./۹۹۸/ن ۶۰۲/ش