۲۵ دی ۱۳۹۸ - ۱۳:۰۸
کد خبر: ۶۳۵۳۹۵
یادداشت؛

اوضاع پیچیده منطقه

اوضاع پیچیده منطقه
در حالی که تحولات منطقه پیچیده و بسیار گسترده شده است، تهران میزبان مقامات کشورهای مختلف از جمله سوریه و قطر و سران گروه های مقاومتی در عراق بود . کارشناسان معتقدند قطر قصد ورود به سوریه را دارد اما اقدامات اخوانی ها در حوادث پس از سال ۲۰۱۱ به این سو مانع از حضور دولت قطر در فرایند آینده سیاسی سوریه است. به عبارت دیگر دمشق هیچ علاقه ای برای حضور و فعالیت جریان اخوانی ندارد.

به گزارش خبرگزاري رسا، در حالی که تحولات منطقه پیچیده و بسیار گسترده شده است، تهران میزبان مقامات کشورهای مختلف از جمله سوریه و قطر و سران گروه های مقاومتی در عراق بود . کارشناسان معتقدند قطر قصد ورود به سوریه را دارد اما اقدامات اخوانی ها در حوادث پس از سال ۲۰۱۱ به این سو مانع از حضور دولت قطر در فرایند آینده سیاسی سوریه است.

به عبارت دیگر دمشق هیچ علاقه ای برای حضور و فعالیت جریان اخوانی ندارد. اما فعالیت اخیر قطر را می توان در چند بعد تحلیل کرد. بعد اول، تلاش اخوان برای مشارکت در کنشگری سیاسی و بی میلی آن به اجلاسیه ها و نشست های جبهه معارض دولت سوریه است. در واقع اخوان و تشکل های سیاسی سوریه که پیشتر اقدامات نظامی و امنیتی گسترده‌ای علیه دولت رسمی داشتند، حالا به این جمع بندی رسیدند که هیچ راه تغییری به جز مشارکت از درون ندارند و در واقع دمشق و دولت اسد ساقط شدنی نیست! بدین معنا مجبورند با واسطه قرار دادن تهران یا کشورهای دیگر، پایگاه سیاسی خود را در سوریه مجدد فعال و بازسازی کنند.

بعد دوم، تلاش قطر برای گشودن جبهه جدید در فعالیت های منطقه ای است. دوحه به طور رسمی از جبهه سیاسی عربستان جدا شد و تلاش ریاض برای واسطه کردن کاخ سفید در دعوت از مقامات قطری برای حضور در اجلاسیه ریاض بی پاسخ ماند. به عبارت دیگر قطر در حال طراحی سازوکار جدیدی برای کنشگری سیاسی و باز کردن دروازه های اقتصادی و فرهنگی جدیدی در منطقه است. جبهه ای که با استفاده از ظرفیت ایران خواهان حضور و تعامل بیشتر با کشورهایی است که بتوانند ظرفیت اقتصادی قطر را از فشارهای پیرامونی نجات دهند. البته بعد دیگری هم در این دیدار وجود دارد. قطر یکی از پایگاه های اصلی آمریکا در منطقه است. ایران پیشتر اعلام کرد از هر پایگاه و خاک نظامی عملیاتی علیه تهران و منافع آن صورت گیرد، آن کشور مقصر خواهد بود و ایران واکنش جدی خواهد داشت.

پس از بحران اخیر در ترور فرماندهان و مقامات ایرانی، کشورهای منطقه ای احساس خطر جدی‌ دارند. در حقیقت آن ها نگران این هستند که تهران تصمیم به مقابله بگیرد. بر همین اساس یکی از ابعاد دیدار امیر قطر را باید این تصمیم دانست. ازسوی دیگر،اما عراق فضای دیگری دارد. شهادت دو چهره سرشناس، جدی بودن مقاومت در عراق برای انتقام و مسئله دولت پیشبرد موضوعات مهمی است که به نظر می رسد چالش های آینده بغداد در مسیر استقرار سیاسی و ثبات داخلی است. هنوز تظاهرات کنندگان در عراق نگران کنشگری سیاسی و افزایش فساد سیستماتیک در لایه های مختلف اجتماعی هستند. با این حال اخبار منتشر شده در ساعت اولیه روز دوشنبه ۲۳ دی ماه نشان می دهد، مقامات عراقی به جمع بندی درباره دو موضوع رسیده اند. موضوع اول تکلیف سیاسی و آینده کابینه عراق است.

شنیده ها حاکی است دولت عبدالمهدی قرار است تا یک سال دیگر ادامه یابد. البته گروه های سیاسی و رهبران تظاهرات هنوز به جمع بندی نرسیده اند. اما شرایط پیچیده منطقه ای موجب شده برای حفظ امنیت عراق توافقات سیاسی به سمت ثبات سازی و گذر از شرایط کنونی برود. از سوی دیگر موضوع دوم مورد بحث، پاسخ به اقدامات آمریکاست. از منظر دولت عراق حضور نظامیان آمریکایی اشغالگری است و از طرفی مقاومت خواهان انتقام از مقامات آمریکایی در عراق به سبب نقض حاکمیت و شهادت سردار رشید اسلام ابو مهدی المهندس است. جلسه اخیر رهبران مقاومت از جمله دبیر کل عصائب اهل حق، نجبا و سرایا السلام نشان می دهد آن ها تصمیمات جدی گرفتند که در چند روز آینده مشخص می شود‌. به نظر می رسد این پاسخ به دلیل مجاورت نیروهای مقاومت در نوار پادگانی ارتش آمریکا در خاک عراق سنگین تر از درگیری های پیشین است. سرعت تحولات در منطقه زیاد شده است.

این سرعت با بازیگری آمریکا افزایش یافته و کاخ سفید به دنبال تغییر ساختار و رویکردهای دولت های منطقه است. تخاصم امنیتی و نظامی نیروهای آمریکایی با محور مقاومت افزایش یافته است و به نظر می رسد در هفته های آینده تحولات سرعت بیشتری می گیرند و این تحولات به دو نکته باز می گردد. نکته اول ثبات در دولت عراق است. هرچقدر دولت عراق با ثبات تر باشد، آمریکا چالش بیشتری خواهد داشت. نکته دوم ساختار محور مقاومت و سازوکار سیاسی شدن تحولات اخیر سوریه است. اگر دولت سوریه بتواند تحولات آینده را با محوریت سیاسی پیش ببرد باید شاهد چرخش کشورهای منطقه از جمله ترکیه به آینده سیاسی دمشق بود./1360/

منبع: خراسان
ارسال نظرات