خودمراقبتی نوجوان

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام ابراهیم اخوی، روانشاس نوجوان نوشت:

مباحث دیگری که مورد نیاز نوجوان می‌باشد، بدین شرح است:

ورزش

سومین مراقبت نوجوان از خود به تنظیم ورزش در زندگی روزمره او برمی‌گردد. روانشناسان معتقدند که انباشتگی انرژی، موجب بی‌قراری و اضطراب است. زمانی که نوجوان از تغذیه خوب و خواب کافی برخوردار باشد، سیستم از انرژی کافی و سرشار برخوردار می‌گردد. این میزان از انرژی می‌تواند مخاطرات روانی را برای نوجوان در پی داشته باشد که با تدبیر تحرک و تبدیل انرژی ساکن به انرژی حرکتی، از سلامت بیشتری برخوردار خواهد شد. از نگاه پزشکی نیز فقر حرکتی پیامدهای منفی زیادی چون پوکی استخوان در سنین بالا، ابتلا به بیماری‌های روانتنی مانند آلزایمر و ام اس را به دنبال خواهد داشت.

از این رو، ورزش در دنیای نوجوان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و تشویق نوجوانان به داشتن تحرک کافی و هدفمند، می‌تواند نشاط بسیاری را به آنها ارزانی دارد.

انواع ورزش

می‌توان از نوجوان خواست که به انتخاب خود و متناسب با علاقه‌هایی که دارد، یکی از سه گروه ورزش‌های زیر را در برنامه خود داشته باشد:

الف. ورزش‌های عمومی شامل پیاده روی که حداقل روزی نیم ساعت خواهد بود. نرمش در منزل، ورزش صبحگاهی و نرمش به وسیله ابزارهای ورزشی ساده؛ مانند طناب زنی یا حرفه‌ای مانند ترد میل، از مصداق‌های این گروه ورزشی است.

ب. ورزش‌های تفریحی شامل تمامی ورزش‌های توپی است که معمولا با استقبال نوجوانان روبروست. در کنار آن، دوچرخه سواری، شنا و کوهنوردی هم می‌تواند به بسته ورزش‌های تفریحی افزوده شود.

ج. ورزش‌های رسمی که با ثبت نام در یک باشگاه رسمی انجام شده و نوجوان به صورت منظم به یکی از رشته‌های رزمی یا دیگر ورزش‌های محبوب خود خواهد پرداخت.

نکته‌ها:

1. والدین و همراهان نوجوان لازم است بدانند ممکن است انتخاب‌های ورزشی نوجوان، پایدار نباشد. جای نگرانی نیست؛ تنها می‌توان برای کاهش هزینه‌ها، برای خرید لوازم ورزشی گران‌قیمت کمی صبر کرد و در چند فاز با نوجوان همراهی نمود.

به عنوان مثال اگر نوجوان رشته تکواندو را برای ورزش انتخاب نماید، لازم نیست در ابتدا تمام تجهیزات مبارزه را تهیه کنید.

کمی صبر کنید تا حداقل سه ماه از حضور نوجوان در این رشته بگذرد و در صورت تداوم تکواندو، ابزارهای جدیدتر را انتخاب کنید.

2. نوجوان مایل است تا در رشته‌هایی شرکت کند که دوستان او نیز هستند. گاهی این مسئله به مذاق والدین خوش نمی‌آید.

در این شرایط، بیشترین تاثیر را نوجوان از مربی ورزشی خود خواهد گرفت؛ از این رو، بیش از آنکه به دوستان او حساس باشید، نسبت به شخصیت مربی ورزشی تحقیق نمایید و در صورت تایید با او برای حضور در باشگاه مورد نظر همراهی کنید.

3. یکی از سوگیری‌های نوجوان برای انتخاب فعالیت ورزشی به الگوهای ذهنی او و تصوری که از آینده آن رشته برای خود ایجاد می‌کند مربوط می‌شود. در این زمینه نمی‌توان به مقابله مستقیم با نوجوان برخاست، ولی می‌توان معیارهایی را برای انتخاب بهتر در قوانین ذهنی او ایجاد کرد.

4. اشتغال زیاد نوجوان به ورزش، به همان نسبت که می‌تواند نگران کننده باشد، امیدبخش هم هست؛ زیرا وقتی نوجوان به جای نشستن در منزل و پرداختن به دنیای مجازی، تحرک و ورزش را برمی‌گزیند، وضعیت بهتری را برای خود رقم خواهد زد. مشکل جایی است که کار، شکل افراطی به خود گرفته و به نقش‌هایی چون تحصیل یا رفتارهای معنوی او لطمه می‌زند.

در این موارد سعی کنید با احترام کافی از نوجوان بخواهید تغییرات اولیه را در میزان برنامه‌های ورزشی ایجاد و نتیجه آن را به شما اعلام کند.

5. ورزش‌های حرفه‌ای نمی‌توانند آرامش زیادی برای نوجوان فراهم آورند، ولی از جهت هویت آفرینی مناسب اند. از این رو، چنانچه نوجوان به سمت قهرمانی و حرفه‌ای شدن حرکت می‌کند، نیازمند ارتقای خودباوری و مدیریت استرس است؛ مهارت‌هایی که لازم است آموزش کافی را درباره آن ببیند. افزون بر این، لازم است از مخاطرات و احتمالات ورزش قهرمانی نوجوان را با خبر نمود تا تصور قطعی درباره قهرمانی و شهرت را به برنامه‌ای واقعی سرشار از پشتکار هدفمند تبدیل کند.

بهداشت فردی

بخش چهارم از مراقبت‌های بدنی نوجوان به رعایت بهداشت فردی برمی‌گردد. بی‌توجهی نوجوانان پسر و دختر نسبت به نظافت شخصی، تا حدی شیوع داشته و نمی‌توان لزوما آن را رفتاری ناهنجار تلقی کرد. نوجوانانی که پیش از بلوغ به اندازه کافی نسبت به بهداشت فردی خود آموزش دیده و در این زمینه مستقل شده باشند، اکنون نیز دردسر کمتری برای والدین خواهند داشت. گاهی ناشی‌گری والدین در این زمینه باعث می‌شود تا مسئله ساده‌ای به نام حمام کردن که مورد علاقه نوجوان هم بوده، تبدیل به موضوعی به نام نبرد قدرت با والدین شود. از این رو، خوب است مربیان گرامی در جلسات آموزش خانواده‌های نوجوان، ذهن مخاطبان را به سمت خودمدیریتی نوجوان سوق داده و از خانواده‌های نوجوان بخواهند که ملاک‌های مشخصی را برای نظافت شخصی آنان تعریف کنند و از تکرار و تذکرهای پی در پی در این باره بپرهیزند. در

جلسات آموزشی با خود نوجوان نیز لازم است اطلاعات مورد نیاز درباره لباس مناسب، زمان مناسب برای استحمام، داشتن برنامه منظم رسیدگی به خود، گرفتن ناخن، کوتاه کردن موهای زاید به ویژه موهایی که جدیدا در بدن نوجوان روییده اند و نحوه ازاله آنها، اطلاعاتی را در اختیار نوجوانان قرار دهند. در تذکر به نوجوان درباره بهداشت فردی، می‌توان به نکات زیر اهمیت بیشتری داد:

1. مراعات نظافت شخصی، بخشی از شخصیت فرد را به دیگران منعکس و معرفی می‌کند.

2. از ایجاد بوی بد در بدن، دندان‌ها و لباس‌ها به شدت پرهیز کنید، زیرا موجب اذیت دیگران و مایه دوری دیگران از شما می‌شود.

3. از اسپری‌های خوشبو کننده بدن به جای حمام کردن استفاده نکنید.

4. حتما پس از برنامه ورزشی دوش بگیرید.

5. سعی کنید زمان دوش گرفتن را به حداقل برسانید و از ماندن زیاد در حمام خودداری نمایید.

6. با معده پر حمام نکنید.

7. در تعویض لباس، خودتان مدیر شخصی باشید و نگذارید به تذکر دیگران بکشد.

8. برای لباس‌های شستنی خود، جای مشخصی در نظر بگیرید.

9. لباس‌هایی که نیاز به طهارت شرعی دارند، حتما خودتان بشویید و منتظر نباشید دیگران این کار را انجام دهند.

10. برای حمام‌هایی که جنبه شرعی دارند)غسل)، در سریع‌ترین زمان ممکن اقدام نمایید.

11. آداب استفاده از سرویس بهداشتی را یاد بگیرید.

12. دفع خود را به تاخیر نیاندازید، چون ضررهای پزشکی به دنبال دارد و موجب بی‌قراری است.

13. در بسیاری از موارد، تاخیر در نظافت بدن باعث عصبانیت و کلافه شدن شما می‌شود.

14. لباس‌های زیر خود را در فاصله‌های مناسب تعویض کنید.

15. از پوشیدن لباس‌هایی که گرمای اضافه تولید می‌کنند یا بیش از حد تنگ و فشارزا هستند، پرهیز کنید.

16. سعی کنید برای کوتاه کردن موهای خود، قانون‌های زمانی مشخصی تعریف کنید.

17. مدل موهایی خود را به گونه‌ای انتخاب کنید که شما را انگشت نما نکند و سبب اذیت دیگران نشود.

18. مسواک کردن یک رفتار مستحبی است و افزون بر آن، سبب نشاط شما می‌گردد.

19. گاهی پوشیدن یک لباس تمیز، انرژی تازه و وصف ناشدنی به شما می‌دهد. آن را تجربه کنید.

20. در منزل، لباس‌های مناسب با جمع خانوادگی خودتان را انتخاب کنید. به عنوان مثال اگر نوجوان دختر هستید، سعی کنید لباس‌هایی را انتخاب کنید که در عین خنک بودن، حرمت دخترانه شما را پایین نیاورد و از نجابت شما کم نکند.

21. لباس‌های بدن نما یا لباس‌هایی که مربوط به گروه‌های خاصی است، در اسلام ممنوع شمرده شده است.

22. از زیاده‌روی در خرید لباس و تنوع بی‌حساب درباره آن پرهیز کنید.

23. زیاده روی در هر مسئله نکوهیده است؛ پس در رسیدگی به خود و آراستگی فردی و نظافت شخصی هم اعتدال را رعایت کنید.

24. وظیفه‌شناس باشید و وظایف فردی خودتان را به هنگام انجام دهید تا مورد تذکر دیگران واقع نشوید.

25. قانون‌های بهداشتی منزل را جدی بگیرید و با آن همراهی کنید. مثلا اگر در منزل شما انداختن حوله خیس روی فرش یک خطای بزرگ شمرده می‌شود، به قانون خانه احترام گذاشته و هیچ وقت چنین کاری را انجام ندهید./882/ 101/