استفاده از هوش مصنوعی در پدافند هوایی

به گزارش خبرگزاری رسا، فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) هسته اصلی مفاهیم جنگ‌های نوین را تشکیل می‌دهد و سبب ایجاد تحولات اساسی در جنگ‌ها شده و نیروهای مسلح می‌توانند با اتکا به توانمندی‌های خود در این حوزه در جنگ‌های آینده به برتری اطلاعاتی دست یافته و قابلیت‌های جدیدی در حوزه‌های متنوع فاوا ازجمله قابلیت عملیات چندبُعدی را کسب کنند.

فاوا بُعدی مهم از دفاع دانش‌بنیان را تشکیل می‌دهد و درواقع ستون فقرات دفاع دانش‌بنیان است به‌گونه‌ای که رشد سریع فناوری‌ها و ترکیب فناوری‌های جدید در حوزه‌های نظامی مأموریت‌های متنوع را بهبود بخشیده و در حقیقت دفاع در برابر تهدیدات نظامی را دانش‌بنیان‌تر از گذشته کرده است.

از سوی دیگر دفاع دانش‌بنیان در ذات خود به آگاهی از وضعیت نبرد، نیات دشمن، برنامه‌های خودی و محیط نیازمند است و در صحنه‌های نبرد پیچیده و پویای امروز، این آگاهی باید به‌وسیله شبکه‌های مخابراتی و لایه‌های مختلف ارتباطی تبادل شود و با پردازش رایانه‌ها و سیستم‌های بسیار پیشرفته تبدیل به دانش شود تا فرماندهان را در تصمیم‌گیری سریع و به‌موقع، از طریق نرم‌افزارها و سامانه‌های پشتیبانی از تصمیم، یاری کند.

به‌منظور آشنایی بیشتر با فاوا در دفاع دانش‌بنیان که در لبه تکنولوژی دفاعی در سطح اول جهان قرار دارد با امیر فریبرز خاکپور معاون فاوا نیروی پدافند هوایی ارتش به گفتگو نشستیم.

مشروح این گفتگو به شرح زیر است:

فاوا و جایگاه آن در سیستم پدافند هوایی چندان برای مردم آشکار نیست، درباره اهمیت آن و اقداماتی که در این رابطه انجام می‌دهید، بفرمایید؟

فاوا مخفف کلمه فناوری اطلاعات و ارتباطات است. از گذشته حضور فاوا در تمام صحنه‌های نبرد و ساختار الزامی بود، چه زمانی که با دود و پرچم علامت می‌دادند و چه زمانی که سیستم‌ها و ارتباطات نوین جایگزین آن شد. تا مدت‌ها فاوا به عنوان یگان پشتیبانی و خدماتی دیده می‌شد، به مرور زمان با پیشرفت تکنولوژی و پیشرفت در نحوه جنگیدن و تغییر صحنه نبرد، جایگاه فاوا هم تغییر پیدا کرد و به پشتیبانی رزم تبدیل شد.

من معتقدم امروز فاوا خود رزم است و برای این امر دلیل دارم، یکی از یگان‌هایی که این امر را ثابت می‌کند و فاوا را به عنوان خود رزم به همه نشان می‌دهد، نیروی پدافند و پدافند هوایی است.

در نیروی پدافند، آسمان و حریم هوایی کشور حتی بیرون از حریم هوایی باید به صورت لحظه‌ای و بیست و چهار ساعته رصد شود. این رصد شدن باید اطلاعات را در لحظه به مغز متفکر صحنه نبرد یعنی یگان‌های فرماندهی کنترل برساند. فرض کنید یک نفر وارد صحنه نبرد دشمن می‌شود و اطلاعاتی به دست می‌آورد، این اطلاعات اگر در لحظه به مرکز فرماندهی کنترل و تصمیم گیری نرسد دیگر هیچ کارایی ندارد.

زمان در تصمیم سازی و تصمیم گیری بسیار مهم است. برای اینکه ارتباطات در لحظه ارسال شود، فاوا باید آنجا حاضر باشد تا بتواند اطلاعات را به مغز متفکر منتقل کند پس فاوا خود رزم است.

امروز صحنه نبرد در حملات سایبری تغییر پیدا کرده است و دشمن از راه دور سعی می‌کند با اسلحه سایبری که هزینه کم و تاثیر گذاری زیادی دارد، کیلومترها دورتر تاثیر و ردی از خود به جا بگذارد و بگوید من توانستم نفود کنم و این هم تاثیر و رد من است. غیر از فاوا با چه ابزاری می‌تواند این کار را انجام دهند؟

حملات سایبری از راه دور بر روی بسترهای ارتباطی و زیر ساختی که به هم متصل هستند، در حال انجام است حملات سایبری از راه دور بر روی بسترهای ارتباطی و زیر ساختی که به هم متصل هستند، در حال انجام است، اینجا فاوا دقیقاً لجمن است و باید این بسترهای زیر ساختی و مخابراتی را حفظ کند و مانع نفوذ حملات سایبری دشمن به هر شکل شود، پس باز فاوا لجمن است.

یک مثال دیگر برای این امر، حملات الکترو مغناطیس است که به اسم چمپ یا بمب‌های الکترومغناطیسی مختلف، این کار را انجام می‌دهند و بیشتر به قسمت فاوا ضربه می‌زنند چون می‌دانند اگر ارتباطات و فناوری اطلاعات را از کار بیندازند، شبکه فرماندهی کنترل را از کار انداخته‌اند و با از کار انداختن شبکه فرماندهی کنترل، می‌شود صحنه نبرد را به نفع شخصی که در حمله موفق تر باشد، تغییر داد.

با توجه به اینکه ایران دارای سامانه‌های پدافندی مختلف بومی و خارجی است، لینک کردن این سامانه‌ها چطور انجام می‌شود؟ برای بومی سازی و ایجاد شبکه ارتباط بومی چه اقداماتی انجام شده است؟

یک مزیت دیگری که نیروی پدافند دارد و کارش را بسیار سنگین کرده است شبکه محوری بودن است. این شبکه محور بودن باعث می‌شود که ما در مقوله فاوا اصول ارتباطات امن، گسترده، فراگیر و پایدار را رعایت کنیم.

ما باید بتوانیم در شبکه یکپارچه نیروی پدافند، این شبکه ارتباطی را گسترش دهیم و این گسترش کار را سخت و امنیت و پایداری را پایین می‌آورد، شبکه پذیر بودنش بسیار سخت می‌شود، ولی ما باید از انواع بسترهای ارتباطی استفاده کنیم که بتوانیم گسترش را شکل دهیم و بتوانیم از انواع روش‌های امن کردن استفاده کنیم. همچنین بتوانیم زیر ساخت را امن کنیم و باید به صورت بیست و چهار ساعته رصد کنیم تا بتوان پایداری آن را تضمین کنیم. باید بتوانیم لایه‌های مختلف بی‌سیم یا ارتباطات رادیویی و باسیم یا زیر ساخت‌های اختصاصی و یا مخابراتی و… داشته باشیم تا از این طریق بتوانیم پایداری شبکه را تضمین کنیم. لایه‌های مختلف را باهم پوشش دهیم و این شبکه را به صورت کامل نگه داری کنیم.

آیا امکان دارد این ارتباط قطع شود؟ تابه‌حال آیا با این مشکل مواجه شده‌اید و در صورت اشکال در شبکه ارتباطی آیا جایگزینی برای آن وجود دارد؟

اگر چه فرض محال، محال نیست. در نیروهای مسلح تمام کشورها، زمانی یک سناریو می‌چیدند که چطور بدون ارتباط بتوانیم بجنگیم؟ چطور بدون ارتباط صحنه نبرد را کنترل کنیم؟ که آخرش به این نتیجه رسیدند که امکان پذیر نیست.

در شبکه پدافند هوایی حق قطعی ارتباط نداریم شبکه فرماندهی کنترل، شبکه یکپارچه نیروی پدافند، شبکه‌ای است که باید به صورت ۲۴ چهار ساعته رصد و پایش شود و نباید قطعی اتفاق بیفتد، چون قطع ارتباط یک لینک، ورودی اطلاعات را به شبکه مختل می‌کند. وقتی یک سری اطلاعات به شبکه بنا به هر دلیلی اشتباه برسد و یا اصلاً نرسد، باعث تصمیم گیری اشتباه می‌شود و تصور کنید این صحنه نبرد آسمان کشور است که یک صحنه لایو و زنده است؛ پس ما حق قطعی ارتباط نداریم.

از طرفی هر لحظه ممکن است ارتباط قطع شود و راهکار آن لایه‌های مختلف است. به محض اینکه یک لایه بنا به هر دلیلی قطع می‌شود به صورت اتوماسیون و مکانیزه، از طریق لایه‌های محافظ خود، از مبدا به مقصد و یا بالعکس ارسال می‌شود. ما به کمک لایه‌های مختلف این پایداری را حفظ می‌کنیم.

با توجه به تحریم‌ها در عرصه فناوری، چه اقدامات و چه دستاوردهایی داشته‌اید؟ روند تولیدات بومی به چه شکل است؟

پیش از انقلاب انواع سامانه‌های ارتباطی ما در لبه تکنولوژی بود که بعد از انقلاب بنا به تحریم‌ها و نبود مستشاران دست خودمان ماند و به مرور زمان با تحریم قطعات و سامانه‌های جدید، بعضاً باید فکر لینک را می‌کردیم؛ مثلاً ما لینک‌های ارتباطی راه دور داریم که چیزی حدود چهارصد کیلومتر را برای ما با یک لینک رادیویی پوشش می‌دهد که خودش امروزه لبه تکنولوژی و لبه دانش است و کمتر کشوری از این تکنولوژی برخوردار است.

بعد از تحریم‌ها نمی‌توانستیم ساکت بنشینیم، نمی‌توانستیم راکد بمانیم، باید ارتباطات را تأمین می‌کردیم. امروزه صحنه نبرد تغییر کرده و دیگر تلفن و بی‌سیم جوابگو نیست، سیستم شبکه محور است. اطلاعات باید در داخل یک شبکه بچرخد و بعد از تصمیم سازی منجر به تصمیم‌گیری شود.

من به همکاران خوبم در نیروی پدافند دانشمند می‌گویم و از این دانشمندان استفاده کردیم. نیروهای باسوادی که می‌توانند مشکل را پیدا و تعریف مسأله کنند، سازمان جهاد خودکفایی خودمان را در داخل نیرو داریم، صنایع دفاع و پشتیبانی داریم که کمک‌های زیادی به ما کردند، شرکت‌های دانش بنیان و دانشگاه‌ها را داریم. صورت مسأله از نیرو بیرون می‌آید و چون نیازمندی تعریف می‌شود و خیلی از جاها بلاگ های کلی طرح چیده می‌شود و به صنعت دفاعی، دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش بنیان و مجموع آنها داده و یک محصول ساخته می‌شود و این محصول در چرخه عملیاتی می‌چرخد و روز به روز بهتر می‌شود. اشکالاتش برطرف و سامانه جدیدتر با ورژن بالاتر و نوع دیگر به کمک صنایع داخلی و دانشمندان ساخته می‌شود.

امنیت برقراری ارتباط پایدار سامانه‌ها و مراکز پدافندی در چه سطحی ست؟

سال‌های زیادی است که دستور از طرف فرمانده معظم کل قوا و ستاد کل نیروهای مسلح صادر شده که ما حق نداریم از سامانه‌های امنیتی غیر بومی استفاده کنیم.

تا به امروز در ارتش و نیروی پدافند یک مورد نفوذ از لحاظ سایبری در شبکه‌ها اتفاق نیفتاده است همانطور که عرض کردم زیر ساخت‌ها، پاشنه آشیل و نقطه‌ای حساس برای نیروهای کل کشورها است و چون امنیت آن برای ما خیلی مهم است در دو مقوله شروع به تأمین امنیت این زیرساخت‌ها کردیم؛ یک امنیت خود شبکه ارتباطی به صورت کلی، دو امنیت خود سامانه‌های ارتباطی و سخت افزار. یعنی از نرم افزار، سخت افزار و ساخت تجهیزات رمز کننده و ایمن ساز در مسیرهای ارتباطی استفاده کردیم و توانستیم امنیت شبکه‌ها و سامانه‌های ارتباطی را تأمین کنیم.

امنیت یک امر نسبی است و هیچکس در هیچ کجای دنیا نمی‌تواند ادعای امنیت صددرصدی کند. بحمدالله این امنیت نسبی تا به امروز برقرار بوده و در ارتش و نیروی پدافند تا به امروز یک مورد نفوذ از لحاظ سایبری در شبکه‌ها اتفاق نیفتاده است.

یکی از وظایف اصلی پدافند، مقابله با پرنده‌ها و ریز پرنده‌های خارجی ست، میزان توانمندی فاوا در این حوزه چقدر است؟

در حوزه شرح وظایف، کشف این پرنده‌ها با فاوا نیست. کشف با شبکه‌های راداری، سنسورها و حسگرهاست. حسگرها اعم از اطلاعات شناسایی، راداری، جنگالی و… کشف با این ابزار است. ولی انتقال آن با فاوا ست. یعنی باید کشف شود و بعد از کشف انتقال آن به شبکه یکپارچه و تلفیق این اطلاعات با شبکه یکپارچه به عهده ماست.

کار انتقال اطلاعات، تلفیق و تصمیم سازی با فاواست

یک هدف، ریز پرنده و یا هر سامانه دیگر را ممکن است مبادی مختلف تشخیص دهند، ممکن است چهار رادار به صورت همزمان آن را ببینند و یا دیده‌بان و یا چهارتا سنسور مختلف ببینند، این اطلاعات باید وارد شبکه و با هم یکپارچه شود و از آن یک خروجی و هدف که در محل خاص است رویت شود تا شبکه به آن عکس العمل نشان بدهد.

کار انتقال اطلاعات، تلفیق و تصمیم سازی با فاواست. اگر چیزی دیده شود حتماً این سیکل طی و منجر به تصمیم سازی می‌شود.

با توجه به اینکه تمام حوزه‌های پدافند هوایی زیر نظر قرارگاه خاتم عمل می‌کنند، ارتباط آنها با مرکز کنترل پدافند نیروی هوایی ارتش به چه صورت است؟

به صورت کلی، چه در نیرو به خاطر شبکه محور بودن، چه در نیروی پدافند که به مراکز فرماندهی کنترل ختم می‌شود، چه قرارگاه پدافند هوایی کشور که راس این تصمیم سازی و تصمیم گیری است، ارتباطات چند لایه داریم.

اگر اطلاعاتی را برای شبکه در قسمت تصمیم سازی نیروی پدافند می‌فرستیم از مسیرهای دیگر یا در همان مسیر، این اطلاعات برای شبکه یکپارچه پدافند هوایی کشور هم ارسال می‌شود؛ یعنی اطلاعاتی که ما از سنسورهایمان می‌گیریم به آن شبکه ارسال می‌شود و به شبکه خودمان هم ارسال می‌شود تا تصمیم گیری نهایی انجام شود.

استفاده از هوش مصنوعی در شبکه یک پارچه پدافند هوایی

اتفاق بسیار مهمی که افتاده این است که ما توانستیم به نوعی از هوش مصنوعی استفاده کنیم. اطلاعات به جاهای مختلف ارسال و تصمیم سازی مختلفی انجام می‌شود و براساس تئوری بازیِ جنگِ نوشته شده، تبدیل به یک سامانه شده و می‌تواند در این امر بسیار تأثیرگذار باشد.

اگر بخواهم خیلی کلی عرض کنم این اطلاعات هم به مراکز تصمیم سازی خود نیرو و هم به مراکز تصمیم سازی مرکز فرماندهی کنترل یکپارچه کشور ارسال می‌شود.

با توجه به بحث ارتباط مرکز فرماندهی عملیات و فرماندهی مرکز، قرار بود که یک سیستم جدید در این مرکز به‌کار گرفته شود، در حال حاضر آیا این سیستم راه اندازی شده است؟

به روز ترین سامانه فرماندهی کنترل را داریم

ما در مراکز فرماندهی کنترل و مرکز عملیات منطقه‌ای، به اسم‌های مختلف اس او سی، ای او سی و چیزهای مختلفی داریم. به روز ترین سامانه فرماندهی کنترل را داریم که به جرأت می‌توان گفت در منطقه تک و بومی است. سامانه‌ای است که خیلی از کشورها بابت تهیه کردنش از کشورهای بزرگی مثل آمریکا، روسیه، انگلیس و …کمک می‌گیرند ولی شکر خدا در کشور ما کاملاً بومی و به اسم سامانه فرماندهی کنترل استفاده می‌شود و چه از لحاظ نرم افزار، چه از لحاظ سخت افزار، توسط شرکت‌های داخلی خودمان تهیه شده است.

گستره مخابرات، فناوری اطلاعات و فاوا تا کجاست؟ با توجه به تأکید مقام معظم رهبری در حوزه مخابرات، تدابیر ایشان بیشتر بر چه مواردی معطوف بوده است؟

گستره فاوا در نیروی پدافندی کشور و ارتش جمهوری اسلامی ایران، تا هر کجا که آدم هست نیروی پدافند هم هست و هر کجا که سامانه نیروی پدافند هست فاوا هم حضور دارد؛ یعنی در دورترین نقاط کشورمان که دیده بان ها، سامانه‌ها، سلاح‌ها و رادارهای ما در نقاط صعب العبور و با شرایط آب و هوایی مختلف، هستند، فاوا هم آنجا وجود دارد. اطلاعات چه از طریق آدم و چه دیده بان، دژبان و سنسور به‌دست بیاید در نیروی پدافند، زمانی ارزش پیدا می‌کند که وارد شبکه یکپارچه تصمیم گیری فرماندهی کنترل شود و باید فاوا در کنار آن حضور داشته باشد تا کار را انجام دهد. بسیاری از جاها سامانه در حال رصد و پایش است و شاید کنار آن سامانه شخصی هم نباشد ولی نفرات فاوا با سامانه در آنجا حاضر هستند و یکپارچگی و دوام را رصد و کنترل می‌کنند.

بزرگ‌ترین و اصلی ترین فرمایش و تاکید فرمانده معظم کل قوا در مقوله مخابرات، بنظرم مسأله تأمین امنیت است. به دلیل اینکه امری بسیار مهم است. همانطور که عرض کردم اطلاعاتی که در شبکه یکپارچه ما می‌چرخد، اطلاعاتی ست که مال خود ماست و قرار نیست کسی این اطلاعات را داشته باشد و شکر خدا تا به امروز در این قضیه موفق بوده‌ایم و حتی یک مورد گزارش سایبر شدن و گزارش نشت اطلاعات، نداشته‌ایم. این کار بسیار سختی ست و مجموع زحمات نیروهای فنی ست که روی سامانه‌ها کار و امنیتش را تامین می‌کنند و همچنین خود کاربر ها ست.

من معتقدم کاربرهای بسیار خوبی داریم که توانستیم امنیت سامانه را حفظ کنیم، پرسنل خوبی داریم که سامانه را جزئی از زندگی خود می‌دانند و امنیتش را تأمین می‌کنند. این‌طور نیست که سایبر فقط از راه دور انجام شود، امکان دارد از راه نزدیک هم انجام شود ولی ما سعی کردیم کاربر، منتنس، متخصص و سامانه را، امن نگه داریم. امن کردن ذهن انسان‌ها توسط یگان‌ها و ارگان‌های خوبی که در سازمان داریم، نهاد مقدس عقیدتی سیاسی یا قسمت‌های مختلف حفاظت اطلاعات انجام می‌شود، که آدم‌های خوب بر روی سامانه‌ها، کارهای خوب انجام می‌دهند.

در صحبت‌هایتان به بحث نیروی انسانی کارآمد بسیار تاکید داشتید. با وجود تحریم‌ها در حوزه تجهیزات و در حوزه آموزش، این نیروها چطور در حوزه فاوا و فناوری اطلاعات به روز شده و آموزش می‌بینند تا بتوانند در مقابل تهدیدات مقاومت کنند؟

طراحی اولیه نیازمندی، از خود نیرو نشئت گرفته می‌شود. حالا این نیرو می‌تواند پرسنل محترم عملیات باشد که یک نیاز را تعریف می‌کند و پرسنل فاوا این نیاز را گسترش و تبدیل به درخواست می‌کنند. مثلاً در صنعت دفاعی زمانی که یک محصول در هر کجا ساخته می‌شود، در تمام مراحل ساخت، تعامل کارکنان فاوای نیرو با صنعت سازنده وجود دارد. امکان ندارد ما مساله‌ای را تعریف کنیم و سال بعد بخواهیم سامانه طراحی کنیم، این اتفاق هیچوقت نمی‌افتد. تعامل نیروها در مقوله طراحی و ساخت وجود دارد. وقتی ساخت انجام شد در نصب هم همین اتفاق می‌افتد، یعنی در زمان نصب، پیش از سازنده، خود پرسنل برای نصب می‌روند. این تدبیری است که از گذشته اندیشیده شده و ما هم ادامه می‌دهیم.

پرسنل نیروی پدافند هوایی ارتش در نیاز، طراحی، ساخت، نصب و در تعمیرات حضور دارند. اگر مشکلی پیش بیاید ما به پرسنل اجازه می‌دهیم که برای تعمیر اقدام کنند و اگر رفع نشد به کمک صنعت یا به کمک سازنده مشکل برطرف می‌شود. در پروسه تولید تا استفاده به این صورت است.

در حوزه آموزش نیروها، کلاس‌های آموزشی همیشه برقرار است و پرسنل بعد از تحصیلات آکادمی در محیط کار باید آموزش‌های مختلف را پشت سر بگذارند. یک سری مقاطع کلاسیک، سیستماتیک و برنامه ریزی شده است و یک سری هم با توجه به نیاز است و تا جایی که پرسنل نیاز به آموزش داشته باشند آموزش‌ها ادامه دارد. ما سعی می‌کنیم پرسنل را به روز نگه داریم کما اینکه رزمایش‌ها و ماموریت‌ها، دوباره این توان و بازآموزی را برای پرسنل به همراه دارد و آموزش یک شرط کلی برای به روز نگه داشتن پرسنل است.

آیا همه این آموزش‌ها در داخل خود نیروی پدافند هوایی ارتش انجام می‌شود؟

بیش از ۸۰ درصد آموزش‌ها در داخل نیرو انجام می‌شود

بالای ۸۰ درصد آموزش‌ها در داخل نیرو انجام می‌شود و ۱۰ الی ۱۵ درصد آموزش‌ها شاید برای بار اول در صنایع دفاعی انجام شود. مثلاً وقتی یک سامانه جدید می‌آید، یک دوره آموزشی برای آن تدارک دیده می‌شود، ما نهایتاً می‌توانیم ده نفر بفرستیم اما در کشور چندصد نفر می‌خواهند روی این سامانه کار کنند و این ده نفر می‌توانند به چندصد نفر آموزش دهند.

ما در فاوا آموزش‌های راه دور را هم برگزار می‌کنیم. امروزه در مجموعه فاوا اگر در مرکز تعمیراتی یک نفر یک چیز جدید یاد بگیرد در لحظه می‌تواند به تمام مراکز تعمیراتی کشور به کمک بستر صوت و تصویری که راه اندازی شده، آموزش دهد و اگر سوالی دارد بپرسد.

دانشگاه و مراکز آموزشی ما همه زیر نظر خود نیروی پدافند هوایی ارتش است. نیروها روی یکسری تجهیزات کار عملی انجام می‌دهند که در یگان اجرایی استفاده می‌شود. اگر فاوا، ایکس تا سیستم نیاز داشته باشد، ایکس به اضافه دو، تهیه می‌کند و از این دو تا یکی در مراکز آموزشی و یکی در دانشگاه‌ها قرار داده می‌شود تا کسانی که دارند آموزش آکادمیک می‌بینند به صورت تئوری روی خود سامانه کار کنند. اگر قرار است روی یک رادیویی کار کند بیاید روی یک رادیوی نظامی کار کند که فردا قرار است روی همان مشغول به کار شود. حتی اساتیدی که در مراکز آموزشی تدریس می‌کنند، درصدی از مجموعه فاوا هستند تا این آموزش‌ها همزمان با نیاز روز باشد.

ارتباط نیروی پدافند هوایی ارتش در حوزه فاوا با نیروی هوا فضای سپاه چگونه است؟

حراست از آسمان کشور برای همه است. یکی از نیروهایی که با توجه به نوع کار و شرح وظیفه‌ای که برایش تعیین شده و بیشترین تعامل را با همکارانمان در سپاه دارند، نیروی پدافند هوایی ست. سامانه‌های مشترک و شبیه به هم، بعضی مواقع ماموریت‌های شبیه به هم داریم اما آسمان یکپارچه است و همگی یک هدف داریم که حراست از آسمان کشور است.

عزیزان سپاه تحت امر این شبکه فرماندهی یکپارچه، کار حراست از آسمان را انجام می‌دهند و تعامل و همکاری بسیاری با هم داریم. من به عنوان معاون فاوا، جلسات کاری بسیار زیادی با معاونین فاوا در نیروهای مختلف سپاه دارم و با هم به صورت تلفنی و حضوری تعامل داریم. شرح وظیفه ما مثلاً در نیروی هوافضای سپاه بسیار به هم نزدیک است، سامانه‌های ما چه راداری و چه موشکی بسیار به هم شبیه هستند، هم آنها سامانه تصمیم گیر دارند و هم ما، اما تحت یک شبکه که شما هم به آن اشاره کردید مرکز عملیات منطقه‌ای، شبکه یکپارچه قرارگاه پدافند هوایی کشور چون قرار است تحت امر باشند پس با هم در تماس هستیم. بعضاً هم لازم است که لایه‌های ارتباطی بک آپ با هم داشته باشیم.

یک موضوعی که در ارتش‌های جهان معمول است، انتقال دانشجو و یا تبادل نیروهای آموزشی ست. آیا با کشورهای دیگر در این حوزه همکاری داشته‌اید؟

من دقیق در این حوزه اطلاعی ندارم اگر هم بوده به من اطلاع داده نشده است. طی بازدیدهایی که بعضی از کشورها از سامانه‌های ما داشتند در خواست سامانه داشته‌اند ولی در خصوص تبادل دانشجو تا جایی که من اطلاع دارم در دانشگاه فرماندهی ستاد و دافوس این اتفاق افتاده که دانشجوهای ما به کشورهای دیگر بروند و دوره فرماندهی ستاد ببینند و یا دانشجوهای کشورهای دیگر بیایند ولی در مقوله کار ما خیر.

در پایان اگر سخنی با مخاطبان ما دارید بفرمائید؟

ما در فاوای نیروی پدافند یک ماموریت دائمی و بدون وقفه داریم. لایه‌های مختلف ارتباطی باید برقرار باشد و به صورت هوشمند بتوانند جابجا شوند که شبکه اطلاعات بچرخد و به تصمیم گیری برسد. امروز ما فقط به ارتباطات ثابت متکی نیستیم و به ارتباطات تاکتیکی متکی هستیم. تاکتیکی بودن به ما این اجازه را می‌دهد که در هر گوشه کشور عزیزمان، اگر قرار باشد عملیات ما از آنجا اطلاعاتی را منتقل بکند و اطلاعات ما از آنجا دیتا و داده‌ای را جابجا کند، این قابلیت در نیروی پدافند هوایی هست که بتواند این ارتباطات را تامین کند.

این اطمینان را می‌دهم که جایی در این مملکت نیست که ما نتوانیم ارتباطش را به شبکه یکپارچه تامین کنیم. ما گام‌های خوبی برداشتیم و مخصوصاً در زمینه هوشمند سازی و استفاده از هوش مصنوعی به نتایج خوبی رسیده‌ایم و نتیجه آن ارتقای سطح امنیت شبکه و ارتقای مراکز فرماندهی کنترل در تصمیم سازی و تصمیم گیری است.

سعی می‌کنیم تا جایی که توان داریم بتوانیم خودمان را به روز نگه داریم. ما در لبه تکنولوژی و لبه دانشی حرکت می‌کنیم، در مقوله فاوا هیچ چیزی را از هیچ کجای دنیا کمتر نداریم، بلکه از بسیاری از کشورها جلوتر هستیم و از کشورهایی که ادعای تکنولوژی دارند به جرأت می‌توانم بگویم عقب نیستیم. مهم این است که هر کشوری برای خودش فاوای بومی داشته باشد و اطلاعات را از هر گوشه به صورت لحظه‌ای، در شبکه تصمیم سازی و تصمیم گیری بچرخاند و خروجی سالمی برای عملیات ارایه بدهد. شکر خدا در کشور ما به کمک هر نوع سلاح و سامانه بومی و هر نوع زیر ساختی، این اتفاق افتاده و مهم این است که شبکه پایدار و امن باشد و شبکه پذیر و گسترده باشد که این اتفاق در کشور ما افتاده است.