«الذریعه الی تصانیف الشیعه»، دایره المعارف گرانسنگ و فاخر

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا،کتاب «الذریعه الی تصانیف الشیعه» بزرگ‌ترین و مهم‌ترین دایرةالمعارف کتابشناسی شیعه به زبان عربی است که در ۲۵ جلد و به صورت الفبایی تدوین شده، شامل بیش از یازده هزار صفحه است و در آن بیش از ۵۳ هزار کتاب تألیفی و ترجمه از علمای شیعه در موضوع‌های گوناگون معرفی شده است.

 چاپ و نشر این مجموعه در قم و نجف بیش از ۴۰ سال طول کشید و چند جلد آن بعد از درگذشت مؤلف منتشر شد. پس از انتشار، بر این مجموعه یک جلد دیگر افزوده شده که می‌توان آن را اولین مستدرک الذریعه در نظر گرفت. در این جلد برخی از آثاری که در الذریعه نیست گردآمده است.

چنانکه علینقی منزوی، فرزند آقابزرگ تهرانی نوشته، یکی از انگیزه‌های تالیف الذریعة، پاسخگویی به ادعای جرجی زیدان در کتاب «تاریخ آداب اللغة العربیة» بوده که تصریح کرده بود که در قرون نخست اسلامی، فقهای نامدار در خور ذکری از میان شیعیان به ظهور نرسیده است.

 آقابزرگ در تالیف الذریعة از فهرست‌هایی که در آن زمان از کتاب‌های شیعه در دسترس داشت، استفاده نموده که برخی از آنها عبارتند از:
فهرست ابوجعفر طوسی
فهرست ابوالعباس نجاشی
فهرست العلماء، ابن شهر آشوب مازندرانی
امل الآمل، شیخ حر عاملی
خاتمة المستدرک، شیخ میرزا حسین نوری