گذشت یک سال از حمله معترضان نتایج انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ به کنگره آمریکا

به گزارش خبرگزاری رسا، حمله ۶ ژانویه سال ۲۰۲۱ به ساختمان کنگره آمریکا از سوی گروهی از حامیان دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق این کشور شکل گرفت. این حمله، جلسه مشترک کنگره را که برای تأیید نتایج انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ تشکیل شده بود، مختل کرد. ترامپ که بازی را به رقیب دموکرات خود، جو بایدن، باخته بود، با ادعای تقلب در انتخابات ریاست جمهوری، در آتش اعتراضات دمید و ساختمان کنگره را به جهنم تبدیل کرد. برخی از تحلیلگران سیاسی، حمله گسترده به کنگره را تلاشی برای کودتا تلقی کردند. اداره تحقیقات فدرال (اف بی آی) و سایر سازمان‌های مجری قانون نیز آن را یک اقدام تروریستی داخلی خواندند. ترامپ به دلیل اظهاراتش پیش از حمله به ساختمان کنگره و تحریک هواداران، از سوی دموکرات‌ها استیضاح شد. ولی این استیضاح کاری از پیش نبرد و سنا در نهایت رئیس جمهور ۷۵ ساله سابق آمریکا را تبرئه کرد. در ادامه، سریال اتفاقات این حمله را بررسی می‌کنیم تا به درک بهتری از اتفاقات ۶ ژانویه برسیم.

قسمت اول؛ شروع ماجرا

در پنجم و ششم ژانویه ۲۰۲۱، طرفداران دونالد ترامپ در واشنگتن تجمع کردند تا به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ اعتراض و از درخواست ترامپ از مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور مبنی بر ابطال پیروزی جو بایدن حمایت کنند. دست کم ۱۰ نفر در جریان این اعتراضات بازداشت و چندین ساختمان این مجموعه نیز تخلیه شدند.
ترامپ در سخنرانی خود به هوادارانش دستور داد تا به سمت پایتخت آمریکا بروند و مخالفت خود با نتایج انتخابات ۲۰۲۰ را اعلام کنند. در جریان این فراخوان، طرفداران ترامپ به کنگره هجوم بردند و به ساختمان آن حمله ور شدند. در آن زمان کنگره مشغول شمارش آرا کالج انتخابات بود و درباره آن بحث می‌کرد. معترضین با شکستن موانع امنیتی توانستند به کاخ کنگره وارد شوند و تالار سنا را اشغال کنند. نگهبانان برای جلوگیری از ورود معترضین به طبقه تالار مجلس نمایندگان به روی آن‌ها اسلحه کشیدند. با هجوم معترضین به داخل ساختمان، درب‌های ورودی قفل شدند.
درگیری‌ها درون کنگره بالا گرفت و در جریان آن، نیرو‌های نظامی کاپیتول (کاخ کنگره آمریکا) به یک معترض شلیک کردند که در نهایت به دلیل جراحات وارده درگذشت. اما این پایان قصه نبود؛ در نتیجه درگیری‌ها ۴ نفر دیگر جان خود را از دست دادند. سه بمب دست‌ساز نیز کشف و ضبط شد؛ یکی در محوطه کاخ، یکی در دفاتر کمیته ملی جمهوری‌خواه و یکی نیز در کمیته ملی دموکراتیک.
بعد از ظهر ۶ ژانویه، ترامپ، مایک پنس، معاون خود را مورد انتقاد قرار داد و عنوان کرد که «آنچه برای حفاظت از کشور و قانون اساسی لازم است» انجام نداده است. حدود ساعت ۴ بعد از ظهر همان روز، ترامپ در صفحه توییترش خطاب به طرفداران خود گفت «با آرامش به خانه بروید». رئیس جمهور سابق آمریکا که آشوبگران را «میهن‌پرست» و «بسیار ویژه» توصیف کرد، به آن‌ها گفت که آن‌ها را «دوست دارد» و ادعا‌های خود را در خصوص تقلب در انتخابات تکرار کرد. عصر همان روز، توییتر، حساب ترامپ را به مدت دوازده ساعت قفل و سه توئیت او را به دلیل نقض سیاست یکپارچگی مدنی و تشویق هواداران به حمله خشونت آمیز، حذف کرد. دو روز بعد، توئیتر، حساب ترامپ را برای همیشه بست.
از درگیری‌های ۶ ژانویه ۲۰۲۱ به عنوان شورش، فتنه و تروریسم داخلی یاد می‌شود. سریال حمله به کنگره در اینجا پایان نمی‌یابد؛ در ۲ آوریل ۲۰۲۱، با یک خودرو به موانع بیرون کاخ کنگره آمریکا حمله شد که طی آن یک افسر پلیس کشته و افسر دیگری مجروح شد. این حادثه حدود سه ماه پس از حمله معترضین به ساختمان کنگره رخ داد.

قسمت دوم؛ حمله و پیامد‌های آن

ترامپ در سخنرانی خود که حدود ظهر آغاز شد، ادعای تقلب در انتخابات و آرای دزدیده شده اش را تکرار کرد. او از پنس خواست تا از تایید کنگره در خصوص رای گیری کالج الکترال جلوگیری کند و به صراحت اعلام کرد که اگر پنس در این امر کوتاهی کند، جمعیت اجازه نمی‌دهد این تاییدیه انجام شود. در ادامه با تشویق جمعیت به حرکت از خیابان پنسیلوانیا تا ساختمان کنگره، از هوادارانش خواست که جهنمی وار بجنگند در غیر اینصورت دیگر کشوری نخواهند داشت. اگرچه ترامپ به صراحت حاضران را به ارتکاب اعمال غیرقانونی راهنمایی نکرد، اما زبان تحریک‌آمیز او آشکارا حمله به کنگره و اعضای آن را مشروعیت می‌بخشید.
درست در زمانی که جلسه مشترک کنگره در حال تشکیل بود، گروهی از حامیان رئیس جمهور سابق آمریکا با عبور از حصار‌های غربی محوطه کنگره، افسران پلیس را مجبور به عقب نشینی کردند. پلیس کاپیتول با همراهی نیرو‌های کمکی اداره پلیس کلمبیا، شروع به محاصره جمعیت کردند. شدت یورش معترضین به حدی بود که نیرو‌های امنیتی را از پا انداخت. بسیاری از افسران با سلاح‌های مرگبار مورد ضرب و شتم قرار گرفتند. با ادامه شورش، جلسه مشترک کنگره به طور موقت به تعویق افتاد. حدود ساعت ۱۴، آشوبگران آخرین مانع در ضلع غربی ساختمان را نیز شکستند و از پله‌ها و دیوار‌های کاپیتول بالا رفتند. گروه دیگری نیز از موانع در سمت شرقی کاپیتول عبور کردند و وارد کاخ شدند.
دقایقی پس از حمله، به اعضای مجلس و سنا اطلاع داده شد که معترضان وارد ساختمان شده اند. بسیاری از قانونگذاران با در خطر دیدن جان خود پا به فرار گذاشتند یا پشت میز‌ها و کمد‌های مخفی پنهان شدند. ساختمان کنگره در نهایت حدود ساعت ۶ بعد از ظهر، پاکسازی شد. اکثریت قریب به اتفاق معترضان از دام پلیس گریختند و از محل دور شدند. کنگره جدول بندی آرای الکترال را از سر گرفت و در نهایت پیروزی جو بایدن در ساعات اولیه صبح ۷ ژانویه تایید شد.
در ۱۳ ژانویه ۲۰۲۱، مجلس نمایندگان با ۲۳۲ رای موافق در برابر ۱۹۷ رای مخالف، ماده واحده استیضاح ترامپ را به دلیل تحریک به شورش تصویب کرد. در محاکمه ترامپ که سه هفته پس از ترک قدرت آغاز شد، سنا رای به تبرئه رئیس جمهور سابق آمریکا داد.
طبق گزارش وزارت دادگستری آمریکا که در ژوئیه ۲۰۲۱ منتشر شد، در جریان حمله به کنگره، ۵ معترض جان باختند و تقریباً ۱۴۰ افسر پلیس مورد حمله قرار گرفتند. حدود ۱.۵ میلیون دلار نیز به ساختمان کنگره خسارت وارد شد.

قسمت سوم؛ سوالاتی که بی جواب ماند

یکی از بزرگ‌ترین پرسش‌هایی که به ذهن خطور می‌کند این است که آیا این شورش از سوی گروه‌های سازمان‌یافته برنامه‌ریزی و اجرا شده بود یا خیر؟
نشریه نیویورک تایمز با شناسایی و ردیابی بازیگران کلیدی این حادثه به این نتیجه می‌رسد که بیشتر معترضان سازمان‌دهی نشده بودند. این افراد صرفا در لحظه وقوع حادثه در تجمع اعتراضی حضور پیدا کرده و دست به اعتراض زدند.
نیویورک تایمز استدلال می‌کند که نخستین فردی که وارد ساختمان کاپیتول شد، یک مرد ۴۳ ساله اهل کنتاکی به نام مایکل اسپارکس بود. او هیچ وابستگی شناخته شده‌ای به هیچ گروه سازمان یافته‌ای ندارد. ری اپس، شخص دیگری که در ویدئو‌های پربازدید این اتفاق دیده می‌شود نیز وابستگی سیاسی به نهاد و حزبی ندارد.
ترکیب جمعیت معترضین که ذائقه‌های سیاسی مختلفی را به تصویر می‌کشد بیانگر این نکته مهم است که این حمله، صرفا اعتراضی گسترده به نتایج انتخابات است و قلب دموکراسی را نشانه می‌رود. بنظر می‌رسد که حزبی کردن این اعتراض با نفس این اقدام همخوانی نداشته باشد.
با در نظر گرفتن دو فرض، سوالات دیگری در ذهن ایجاد می‌شود؛ اگر فرض کنیم که در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تقلب شکل گرفته است، چرا پس از گذشت یک سال از ماجرا، پرونده این تخلف بررسی نشده است؟ اگر هم فرض را بر صحت روند انتخابات بگذاریم، چرایی اعتراض و حمله معترضان به کاخ کنگره، کماکان بی جواب می‌ماند.

ترجمه و تنظیم: عباس نوری

منابع:

https://www.nytimes.com/۲۰۲۱/۰۶/۳۰/us/jan-۶-capitol-attack-takeaways.html
https://www.nytimes.com/۲۰۲۱/۰۱/۱۳/video/extremist-signs-symbols-capitol-riot.html?action=click&pgtype=Article&state=default&module=styln-capitol-mob&variant=show&region=MAIN_CONTENT_۱&block=storyline_top_links_recirc
https://www.britannica.com/event/United-States-Capitol-attack-of-۲۰۲۱