اصلاح تعرفه‌گذاری به نفع آینده
ایران یکی از کشورهای پر مصرف گاز است و کارشناسان معتقدند براساس علم اقتصاد و نظریه «هزینه فرصت» باید اقداماتی برای کنترل مصرف انجام شود.
به گزارش خبرگزاری رسا، هزینه فرصت به این معناست که از منابع بهترین استفاده شود به این صورت که اگر دولت قصد دارد کالایی را به‌صورت یارانه‌ای در اختیار خانوارها قرار دهد می‌تواند این یارانه تا میزان مصرف استاندارد تعلق بگیرد و مصرف بیش از آن غیریارانه‌ای باشد. دولت هم در مقابل از درآمدی که از پرمصرف‌ها به‌دست می‌آورد برای توسعه بخش‌های مختلف به کار بگیرد و خدمات آن به طور مستقیم متوجه مردم است.
در کشورهای اروپایی، انرژی با حساسیت بیشتری مصرف می‌شود تا از یارانه بهره‌مند شوند. ایران نیز قصد دارد این رویکرد را اجرا کند. به این دلیل که ایران در زمستان با قطعی گاز برای صنایع روبه‌رو می‌شود و در مقابل مصرف خانگی افزایش می‌یابد.
جواد اوجی، وزیر نفت چندی پیش اعلام کرد مردم نقش اساسی در مصرف بهینه گاز دارند و هرچقدر کمتر مصرف کنند گاز بیشتری در اختیار صنایع و پتروشیمی‌ها برای تبدیل به ارزش افزوده قرار می‌گیرد و به رشد اقتصادی کمک می‌کند.
براساس اعلام شرکت ملی‌گاز ایران، مصرف گاز در کشور به دلیل سرمای هوا افزایش داشته و مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری به ۶۲۰میلیون مترمکعب در روز رسیده است. با توجه به افزایش مصرف گاز اکنون ۲۷استان کشور بالاتر از الگوی مصرف گاز می‌سوزانند. فقط استان‌های خوزستان، هرمزگان، بوشهر و سیستان‌و‌بلوچستان در الگوی‌مصرف گاز مصرف می‌کنند و ۲۷استان کشور مصرفی بالاتر از الگو دارند. در این میان استان‌های گلستان، مازندران، گیلان و آذربایجان‌غربی در وضعیت هشدار مصرف گاز قرار گرفته‌اند.
مقدار گاز مصرفی در بخش‌های نیروگاهی، صنایع عمده، خانگی و تجاری سه‌شنبه ۲۸دی به 818.9 میلیون مترمکعب رسید و با کاهش شدید دمای‌هوا در کشور، مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری رقم 626.1 میلیون مترمکعب را ثبت کرد. همچنین 94.5میلیون مترمکعب گاز در اختیار نیروگاه‌ها قرار گرفت.
براساس اعلام سازمان هواشناسی کشور در ۲۴مرکز استان کمینه دما صفر و زیرصفر درجه خواهد بود؛ بنابراین مصرف بهینه گاز یک ضرورت است. براساس آمارهای موجود در چهار ماه سرد سال1400، بین 60تا70درصد از تولید گاز کشور در بخش خانگی و تجاری مصرف می‌شود.
تشدید مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری موجب شده صنایع عمده مانند سیمان و فولاد، پتروشیمی‌ها و نیروگاه‌ها با کمبود سوخت مواجه شوند و طبق محاسبات این موضوع عدم‌النفع بیش از 20میلیارد دلاری برای کشور درپی‌داشته است.
با توجه به اهمیت مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری، شرکت ملی گاز در دولت‌سیزدهم اقدامات زیادی را ازجمله بازرسی روزانه 4000 اداره دولتی برای کنترل مصرف، جریمه 50درصدی در قبض گاز ادارات دولتی پرمصرف، اصلاح تعرفه قیمت گاز بخش خانگی با تمرکز بر جریمه پرمصرف‌ها، اجرا و تکمیل طرح افزایش کارآیی موتورخانه‌ها و... را در دستور کار قرار داده است اما در آخرین اقدام، این شرکت از نقشه «انحراف نسبی مصرف خانوار نسبت به سرانه مجاز اقلیمی» رونمایی کرده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد مصرف گاز کشور در پنجشنبه30 دی وضعیت مطلوبی نداشته و براین‌اساس به ترتیب سه استان مازندران، گیلان و گلستان جزو پرمصرف‌ترین استان‌های کشور در مصرف گاز خانگی هستند.
مصرف بیش‌ازحد مجاز
حسینعلی محمدحسینی، مشاور مدیرعامل شرکت‌ملی گاز ایران درباره نقشه «انحراف نسبی مصرف خانوار نسبت به سرانه مجاز اقلیمی» می‌گوید: براساس نقشه رنگ‌بندی‌شده کشور که روزانه تهیه می‌شود در استان‌های نوار شمالی کشور و نیز استان‌های آذربایجان‌غربی و کردستان، میزان انحراف نسبی مصرف گاز در بخش خانگی نسبت به سرانه مصرف مجاز هر خانوار، بسیار بیشتراز‌حد مجاز و به عبارتی پرمصرف بوده است.
مشاور مدیرعامل شرکت‌ملی گاز ایران افزود: هرچند که به همت تلاش شبانه‌روزی همکاران‌مان، قطعی گاز در هیچ استانی نداریم ولی متأسفانه به همان نسبت، کارآیی انرژی هم در هیچ استانی وجود نداشته و در واقع گازی که می‌تواند در صنایع استفاده شود در بخش خانگی به این صورت مصرف می‌شود.
اصلاح تعرفه‌گذاری به نفع آینده
عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی‌با تاکید بر اصلاح رویه موجود در حوزه نظام تعرفه‌گذاری حامل‌های انرژی به‌خصوص برق گفت: هرچه زودتر این روند معیوب به اتکا قانون هدفمندی یارانه‌ها اصلاح شود به نفع امروز ما و نسل‌های آینده است.
سیدمصطفی میرسلیم ضمن اشاره به شروع اجرای مصوبه برقی دولت در حوزه تعرفه‌گذاری این حامل انرژی اظهار کرد: ایران یکی از پرمصرف‌ترین کشورها از لحاظ انرژی است و درواقع منابع نفت و گاز ما به جای اینکه برای تولید محصولات بادوام به‌کار گرفته شود، بیش از 90درصد می‌سوزد و از خود آلودگی به جای می‌گذارد.
نماینده مردم تهران با هشدار نسبت به تداوم وضع موجود در حوزه انرژی گفت: با این روند ما تا چند سال‌آینده باید گاز مورد نیاز خود را از دیگر کشورها وارد کنیم. وی ضمن تشریح دلایل تبدیل‌شدن کشور به یکی از پرمصرف‌ترین کشورها افزود: دلیل اصلی این مساله تقریبا مجانی‌بودن انرژی در کشور ما نسبت به دیگر کشورهای جهان است.
میرسلیم در بیان یکی دیگر از شیوه‌های موثر در حوزه انرژی کشور گفت: روش بهتر در بخش انرژی، سرمایه‌گذاری برای انرژی تجدیدپذیر و پاک است که متاسفانه به‌دلیل عرضه بسیار ارزان سوخت تاکنون ما در زمینه تولید و توزیع انرژی تجدیدپذیر عقب مانده‌ایم.
معنای رنگ‌بندی نقشه مصرف گاز‌خانگی
طبق رنگ‌بندی نقشه در استان‌های سبز رنگ، مصارف گاز در بخش خانگی به‌میزان حداقل 25درصد کمتر از الگوی مصرف بوده است. بدین ترتیب چهار استان هرمزگان، خوزستان، بوشهر و سیستان و بلوچستان به ترتیب بهترین استان‌ها در رعایت الگوی مصرف گاز در بخش خانگی بودند.
رنگ زرد نشانگر مصارف گاز بین الگوی مصرف و 75درصد الگوی مصرف بوده که تنها استان کرمان در این دسته جای گرفته است. رنگ نارنجی نشانگر مصارف بالاتر از الگوی مصرف تعیین شده طبق سرانه مجاز اقلیمی است.
هشت استان نارنجی رنگ در نقشه تصویر1 مصرف سرانه‌ای تا 25درصد بیش از الگوی مصرف داشته‌اند.
سپس در ادامه هر چه رنگ‌قرمز پررنگ‌تر شود نشاندهنده مصرف غیرمجاز در بخش خانگی استان‌های مختلف است. پررنگ‌ترین رنگ قرمز که در سه استان مازندران، گیلان و گلستان دیده می‌شود نشاندهنده مصارف بیش از 2برابر الگوی مصرف است.
نقشه مصرف گاز خانگی در استان‌ها روزانه منتشر می‌شود
شرکت ملی گاز ایران در ادامه سیاست‌های تنبیهی و تشویقی را در هر یک از استان‌های پرمصرف و کم‌مصرف اجرایی می‌کند.
به‌عنوان مثال اولویت مصرف گازوئیل در نیروگاه‌ها، قطعی گاز صنایع و بخش خانگی می‌تواند صرفا در استان‌های پرمصرف متمرکز شود و سایر استان‌ها از تبعات منفی بحران گاز در کشور مصون بمانند.
به گفته مسوولان شرکت ملی گاز نقشه «انحراف نسبی مصرف خانوار نسبت به سرانه مجاز اقلیمی» مانند نقشه شیوع کرونا در کشور، روزانه توسط روابط‌عمومی این شرکت اطلاع‌رسانی خواهد شد.
گروه اقتصاد روزنامه جام جم
ارسال نظرات