شماره ۴۸ فصلنامه علمی «مطالعات بین رشته‌ای دانش راهبردی» منتشر شد

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، شماره 48 فصلنامه علمی «مطالعات بین رشته ای دانش راهبردی» صاحب امتیازی پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی و مدیرمسئولی و سردبیری غلامحسین مقدم حیدری منتشر شد.

این فصلنامه در 9 مقاله و 278 صفحه منتشر شده و عناوین، نام نویسندگان و چکیده مقالات به شرح زیر است:

اولویت بندی معیارهای موثر بر بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران به روش فازی

حمیدرضا جیرودی؛ محمدرضا محمدی گودرزی

چکیده: بازدارندگی به عنوان یکی از راهبردهای دفاعی در هر کشوری، به عنوان یک جایگزین برای سیاست تهاجمی آن کشور قلمداد می‌گردد. بر این اساس یک نظام در صحنة بین المللی و یا حتی در سطح ملی برای آنکه خود را در معرض تهاجمات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و نظامی دشمنان و مخالفان داخلی و خارجی نبیند، ناگزیر به اتخاذ یک سیاست بازدارندگی مناسب می‌باشد. با توجه به اهمیت سیاست بازدارندگی کشور به عنوان یکی از بنیادی‌ترین نیازهای جامعه ما و مهمترین عامل بقاء اجتماعات بشری در این مقاله به بررسی اولویت بندی معیارهای موثر بر بازدارندگی به روش فازی پرداخته شده است. بدین منظور شاخص‌ها و معیارهای بازدارندگی ابتدا از طریق نظرسنجی و مصاحبه با خبرگان و صاحب نظران این حوزه، در چهار دسته نیروی انسانی و عوامل رفتاری و عوامل تجهیزات و عوامل دیپلماسی گروه بندی گردیدند در ادامه با استفاده از تکنیک فرایند سلسله مراتب فازی میزان وزن اهمیت هر یک از معیارها محاسبه شد پس از جمع آوری داده ها نمرات نهایی ی محاسبه و ارائه شده است. هم چنین در گام آخر با توجه به اوزان حاصله، وضعیت کنونی بازدارندگی در هر معیار سنجش شده است.

تعمیم مدل رقابت تسلیحات موشکی اینتریلیگیتور با لحاظ عامل سامانه‌های دفاع موشکی

کامیار حسین خانزاده؛ سید شمس الدین حسینی

چکیده: کشورها جهت صیانت از مردم، خاک، منابع و منافع اقتصاد خود توجه ویژه‌‌ای به امنیت خود دارند و منابع قابل ملاحظه‌‌ای را به این امر اختصاص می‌دهند. نگرانی کشورها از خدشه دار شدن امنیت و دفع خطر احتمالی می‌تواند به رقابت تسلیحاتی آنها منجر شود. اینتریلیگیتور با استفاده از مدل رقابت تسلیحاتی ریچاردسون تعادل دو کشور درگیر رقابت تسلیحاتی موشکی را با استفاده از توابع واکنش کشورها استخراج کرده است. با توجه به این که در مدل مذکور تنها دارایی موشکی کشورها لحاظ شده است، در پژوهش حاضر با اضافه کردن عامل سامانه‌های دفاع موشکی، توابع واکنش و تعادل جدید در تعداد موشک مورد نیاز کشورها استخراج شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تملک سامانه‌های دفاع موشکی توسط یکی از کشورهای درگیر رقابت تسلیحاتی، تحت تاثیر مولفه‌های تعداد سامانه‌های دفاع موشکی، ضریب موفقیت آنها و مدت زمان حمله کشور مهاجم، به افزایش قطعی نیاز موشکی کشور مقابل در رقابت تسلیحاتی بین آنها می‌انجامد. از طرف دیگر با توجه به تاثیر گذاری مولفه‌های دیگری نظیر مدت زمان حملات موشکی دو طرف، نسبت عملیات موفق سامانه دفاع موشکی و تعداد سامانه‌های دفاع موشکی، تعادل موشکی کشور دارنده سامانه‌های دفاع موشکی می‌تواند کاهش و یا افزایش یابد.

مدل مفهومی آمادگی رزم سایبری نیروهای مسلح ج.ا.ا

حسن محمدی منفرد

چکیده: برنامه‌ریزی برای‌ حفظ و افزایش میزان آمادگی رزم سایبری، به واسطه نقش با اهمیت آن در افزایش قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران، ضرورت قطعی و گریز ناپذیر نیروهای مسلح می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعــاد و معیارهــای الزامی و موثر در آمادگی رزم سایبری انجام شد. لذا این پژوهش، از نظر هدف کاربردی و از حیث گردآوری داده‌ها، توصیفی- پیمایشی محسوب می‌شود. روش این پژوهش کیفی- کمی‌(آمیخته)‌ و ‌جامعه آماری آن شــامل خبــرگان در رابطــه بــا موضــوع این تحقیق اســت کــه می‌توان از اســاتید دانشــگاهی، مدیران و کارشناسان حرفه ای در سطوح ستادی و عملیاتی نام برد؛ در مرحله نمونه گیری به منظور انجــام مصاحبــه و نظرخواهی، از روش گلولــه برفی اســتفاده شــد. در بخش کیفی تعــداد 10 مصاحبــه موفــق ثبــت گردیــد. همچنین در بخــش کمی تعداد30 نفر از جامعه آماری مورد اشــاره برای پاسخ به پرسشنامه محقق‌ساخته انتخاب گردیدنــد. برای تجزیه و تحلیــل یافته ها، از روش کدگذاری داده ها و روش های آماری ناپارامتریک بهره‌گیری شد. آلفــای کرونباخ محاسبه شــده در نرم افزارSPSS بــرای دو بخــش ابعــاد، و اولویت بنــدی در نظر گرفته شــده در پرسشــنامه، بــه ترتیــب 81/0 و 89/0 می‌باشــد کــه نشانگر پایایی خوب و قابل قبولی است. مطابق یافته‌های تحقیق، مؤلفه‌های مؤثر بر آمادگی رزم‌سایبری را می‌توان در4 بعد: بستر رزم‌سایبری، بازیگران رزم‌سایبری، طرح ریزی و روش رزم‌سایبری و نهایتا عملکرد سبک فرماندهی و مدیریت سایبری دسته بندی نمود.

نقش سازمان بازرسی کل کشور در پیشگیری از تخلفات اداری با رویکرد مقابله با نظارت‎گریزی مدیران دولتی

محمودرضا مهرورز؛ حسن حیدری؛ عطاء الله محمدی ملقرنی؛ ایرج حسینی

چکیده: پژوهش حاضر به بررسی نقش سازمان بازرسی کل کشور در پیشگیری از تخلفات اداری مدیران دولتی با رویکرد مقابله با نظارت‎گریزی آنان پرداخته است. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار جمع‎آوری اطلاعات پرسشنامه ساخت‎یافته است. جامعه آماری تمامی مدیران دستگاه‏های اداری تحت نظر سازمان بازرسی، قضات و اساتید دانشگاه در استان کردستان است که تعداد 234 نفر از آن‏ها به شیوه نمونه‏گیری انتخاب شدند. نتایج نشان داد که از نظر پاسخگویان، سازمان بازرسی کل کشور اگرچه در ارتقای کارآمدی دستگاه‎های اجرایی از طریق نظارت و کنترل راهبردی، بالاتر از حد متوسط عمل کرده است، اما در راهبردهای ارتقاء فرهنگ نظارت‏پذیری و اجتناب از نظارت‏گریزی، و نیز در شاخصه‏های نظارت نوین و مقابله با فساد، در حد انتظار ظاهر نشده و نسبتاً ضعیف عمل کرده است. به‎عنوان نتیجه‎گیری، بدون اینکه نقش مثبت و سازنده سازمان بازرسی کل کشور در پیشگیری از تخلفات اداری مدیران دولتی با تأکید بر مقابله با نظارت‎گریزی آنان را در برخی از ابعاد نادیده گرفت، اما در برخی موارد در حد انتظار ظاهر نشده و می‎طلبد به تقویت نقش‎های نظارتی خود بر سازمان‎ها و مدیران دولتی بپردازد.

مدل مفهومی شیوه‌های نوین پیشگیری و مبارزه با فساد در جمهوری اسلامی ایران و دانمارک

مجتبی جامعی؛ جباری ثانی عباسعلی

چکیده: یکی از اساسی‌ترین اقدامات در راستای توانمندسازی نهادهای نظارتی از جمله سازمان بازرسی کل کشور، استفاده از تجربیات و دانش موفق بشری ذیل دستگاه‌های نظارتی کشورهای جهان می‌باشد. پژوهش حاضر برای بهره‌گیری برای سازمان بازرسی کل کشور، به شیوه‌های پیشگیری و مبارزه با فساد نهاد بازرسی دانمارک پرداخته که بر اساس شاخص اداراک فساد سازمان شفافیت بین‌‌المللی، همه ساله در میان کشورهای جهان به لحاظ میزان فساد اداری، در رتبه (1) قرار دارد. روش این پژوهش بر مبنای مفروضات معرفت شناختی، روش ترکیبی و با توجه به هدف پژوهش، نوع تحقیق، کاربردی- توسعه‌‌ای می‌‌باشد. روش گردآوری داده‌‌ها، متشکل از روش‌‌های اسنادی یا کتابخانه‌‌ای، میدانی و مصاحبه عمیق می‌باشد و سپس در مرحله کمی، روش گردآوری داده‌‌ها با توجه به مرحله کیفی، نسبت به تنظیم و طراحی پرسشنامه طرح تحقیق اقدام شد. در بخش کیفی، جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران، متخصصین حوزه سیاستگذاری سازمان بازرسی کل کشور و همچنین خبرگان علمی مرتبط با این امر و نیز در بخش کمی، جامعه آماری این پژوهش شامل خبرگان حوزه اجرایی سازمان بازرسی کل کشور و حوزه نظارتی دستگاه‌‌های اجرایی می‌‌باشد. یافته‌های پژوهش پیرامون تجربیات دانمارک از جمله؛ جرم‌انگاری در بخش خصوصی، برابری همه افراد در برابر قانون، شفافیت، امنیت شغلی و... می‌باشد که منتج به استنتاج و پیشنهادات برای سیاستگذاری جمهوری اسلامی ایران و سازمان بازرسی کل کشورگردید.

مدل سازی ساختاری تفسیری از کنترل راهبردی مطلوب، در دانشگاه های نهادی بر اساس تکنیک فازی

محسن بیژن؛ صادق حسنی مقدم؛ محمدمهدی مهتدی

چکیده: هدف اصلی این تحقیق، طراحی الگویی جامع و بومی از کنترل راهبردی مطلوب در دانشگاه مورد مطالعه که ماهیتی نهادی و سازمانی دارد، می‌باشد که تلاش دارد ﺑﻪ اﯾﻦ پرسش ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ ﮐﻪ سیستم ﮐﻨﺘﺮل راﻫﺒﺮدی مطلوب در محیط مورد نظر باید دارای چه عناصری باشد؟! و چگونه می‌توان این عناصر را به صورت یک مدل منسجم به صورت سطح‌بندی و با کاربرد تکنیک معادلات ساختاری تفسیری فازی به کار گرفت. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، از نوع کاربردی است که در آن با استفاده طرح ترکیبی- اکتشافی، عوامل و شاخص‌های تاثیرگذار در مدل شناسایی و سپس برای بررسی جزئیات و سطح‌بندی مولفه‌های الگو از روش‌های کمی استفاده می‌شود. یافته‌های پژوهش در برگیرنده‌ی 4 سطح می‌باشد که متغیر ارزش‌ها و باورهای محوری در سطح یک قرار دارد و از قدرت تحریک‌کنندگی بیشتر و میزان وابستگی کمتری برخوردار است. همچنین با توجه به اینکه متغیرهای فضا و محیط فیزیکی، فرایندهای تربیتی، کنترل همراستایی استراتژیک و تعاملات محیط داخلی در بالاترین سطح قرار گرفته‌اند، این متغیرها دارای قدرت تحریک‌پذیری کمتر و میزان وابستگی بیشتری می‌باشند. از دیگر نتایج تحقیق این است که معیار ارزیابی فضا و محیط فیزیکی از نوع خودمختار است که میزان وابستگی و قدرت هدایت کمی دارد.

تعقیب نقض های حقوق بین الملل بشردوستانه مرتبط با شهرک سازی در اراضی اشغالی فلسطین در دیوان بین المللی کیفری

صالح امیری؛ مریم سعیدی شاهسواری؛ هدیه غلامرضایی آزاد؛ محمد قربانزاده

چکیده: شهرک سازی رژیم صهیونیستی در مناطق اشغالی فلسطین که از ابتدای تاسیس این رژیم جعلی تا کنون استمرار داشته است؛یکی از جنبه های فاحش نقض حقوق بین الملل کیفری تلقی می شود. در این پژوهش نویسندگان به دنبال آن هستند تا با استناد به کنوانسیون های چهارگانه ژنو (1949) و پروتکل های الحاقی آن(1977) و هم چنین اساسنامه دیوان بین الملل کیفری و رویه قضایی بین المللی تعیین نمایند که موارد عینی نقض قوانین بین الملل کیفری ناشی از شهرک سازی رژیم صهیونیستی در مناطق اشغالی چه می باشد؟نتیجه تحقیق حاضر بدین صورت می باشد که رژیم صهیونیستی با ارتکاب جنایاتی هم چون تخریب مساکن و منع دسترسی فلسطینیان به منابع طبیعی شان،محرومیت شدید از حقوق اجتماعی و فردی و انتقال جمعیت غیرنظامی خود به سرزمین های اشغالی فلسطین مرتکب جنایات جنگی بر اساس ماده 8 اساسنامه دیوان بین المللی کیفری شده است. با این حال،دیوان بین الملل کیفری در اعمال صلاحیت خود با چالش هایی هم چون اعمال صلاحیت سرزمینی،محدود سازی دیوان به اعمال صلاحیت خویش پس از 13 ژوئن 2014 و نحوه ی اجرای بازرسی ها مواجه می باشد.

تحلیل ماتریس اهمیت – عملکرد(IPMA) شاخص های تجاری سازی محصولات دانش بنیان با تاکید بر سیاست‌های اقتصاد مقاومتی

فریدون آرما؛ حسین صفرزاد؛ پرویز سعیدی؛ حسنعلی آقاجانی

چکیده: تجاری سازی، فرایند انتقال فناوری یا یک مفهوم نوآورانه از مرحله ایده تا بازار است. پژوهش حاضر به برسی شاخص های تجاری سازی محصولات دانش بنیان با تاکید بر سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در شرکت‌های دانش بنیان مستقر در مراکز رشد شمال کشور(گلستان و مازندران) می‌پردازد. تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش تحقیق، از نوع آمیخته، جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل خبرگان دانشگاهی و مدیران و کارشناسان مرتبط در شرکت‌های دانش بنیان و در بخش کمی مدیران و مسئولان خبره‌ی شرکت‌های دانش بنیان می باشد. نمونه‌گیری در بخش کیفی هدفمند و در بخش کمی تصادفی طبقه-ای بود. در بخش کیفی 20نفر در فرآیند مصاحبه و در بخش کمی با حجم جامعه 118 نفر، 97 نفر به عنوان نمونه مشارکت داشتند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل مصاحبه وپرسشنامۀ محقق ساخته بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش کدگذاری در بخش کیفی و در بخش کمی از تحلیل عاملی اکتشافی و تائیدی با استفاده از نرم‌افزارهایSPSS و PLS مورد تحلیل قرارگرفت. الگوی طراحی شده با 7 شاخص در تجاری سازی و 5 شاخص در اقتصاد مقاومتی ارائه گردید. با توجه به تایید شدن ضریب مسیر، آماره t و مقدار p-value ، شاخص‌های اقتصاد مقاومتی بر تجاری‌سازی، تاثیر معنی‌دار و مستقیم دارد. همچنین بر اساس نتایج رتبه بندی و اولویت بندی که بر اساس ماتریس تحلیل اهمیت- عملکرد (IPMA ) انجام شد، شاخص مدیریتی و اقتصادی هم از نظر اهمیت و هم از نظرعملکرد حائز رتبه اول شده است

طراحی و اعتبار سنجی مدل کارآفرینی استراتژیک در نهادهای عمومی با رویکرد آمیخته

شیوا شهرام فر؛ اکبر عالم تبریز؛ حسام زند حسامی؛ کمال سخدری

چکیده: کارآفرینی در نهادهای عمومی یکی از عوامل بنیادینی است که در بسیاری کشورها نادیده گرفته شده است یا با نگاهی کوتاه‌مدت به آن پرداخته شده است. نظر به شکاف اساسی موجود، این مقاله با هدف طراحی و اعتبار سنجی مدل کارآفرینی استراتژیک در نهادهای عمومی با رویکرد آمیخته انجام گرفته است. این مطالعه یک پژوهش بنیادی است که با روشی آمیخته انجام شده است. از منظر روش و بازه زمانی گردآوری داده‌ها نیز یک پژوهش پیمایشی-مقطعی است. جامعه آماری در بخش ارائه الگو، شامل مدیران و خبرگان شهرداری‌های کشور است که با نمونه‌گیری هدفمند انتخاب گردیده‌اند. در بخش کمی نیز از دیدگاه کارکنان شهرداری‌ها به تعداد 384 نفر استفاده شده است. برای شناسایی مقوله‌های زیربنایی کارآفرینی استراتژیک از روش تحلیل کیفی فراترکیب استفاده شده است. جهت ارائه الگوی اولیه از روش مدلسازی ساختاری-تفسیری استفاده و در نهایت برای اعتبارسنجی و ارائه الگوی نهایی از روش حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در فاز کیفی با نرم‌افزار Maxqda و در فاز کمی به ترتیب با نرم‌افزار‌های MicMac وSmart PLS انجام شده است. براساس نتایج این تحلیل مدیریت استراتژیک و رهبری کارآفرینانه بر سیاست‌های حمایتی دولت، مدیریت منابع مالی و استقرار فرهنگ کارآفرینانه تاثیر دارند. این عوامل نیز بر کارآفرینی استراتژیک و تفکر استراتژیک کارآفرینانه اثر می‌گذارند. در نهایت نیز به تحقیق و توسعه کارآفرینی سازمانی منجر می‌شوند. مدیریت استراتژیک و رهبری کارآفرینانه بیشترین تأثیر را در کارآفرینی استراتژیک نهادهای عمومی دارند.

علاقه مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره فصلنامه علمی مطالعات بین رشته ای«دانش راهبردی» می توانند به نشانی  تهران، بزرگراه شهید بابایی، بعد از بلوار هنگام، ضلع شمالی بزرگراه، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی با شماره تلفن 27354417 یا به نشانی اینترنتی این فصلنامه به آدرس smsnds.sndu.ac.ir مراجعه کنند یا تماس بگیرند.