حقوق رسانه منتشر شد
به گزارش خبرگزاری رسا، حقوق رسانه یا ارتباط جمعی یکی از رشته‌های نسبتاً جدید و بین‌رشته‌ای است که حقوق، آزادیها و قواعد حقوقی راجع به ارتباطات جمعی را مطالعه می‌کند. ارتباطات جمعی مقوله‌ای از ارتباطات است که با استفاده از یک وسیله جمعی نظیر مطبوعات، رادیو، تلویزیون و ماهواره صورت می‌گیرد و در مقابل ارتباطات از راه دور یا فردی قرار می‌گیرد که با استفاده از وسایلی نظیر تلفن، فکس و پست الکترونیک برقرار می‌شود.
چهار عنصر مهم در هر ارتباط جمعی وجود دارد که عبارت‌اند از: برقرارکننده ارتباط، دریافت‌کننده ارتباط، پیام یا محتوای ارتباط و وسیله ارتباط. هدف حقوق ارتباط جمعی آن است که ارتباطات جمعی و تعامل بین عناصر مذکور را تنظیم و تضمین کند. برای مثال، حقوق، آزادیها و تعهدات، مسئولیتهای برقرارکننده ارتباط و دریافت‌کننده ارتباط را مشخص می‌کند، حدودی که در محتوای ارتباط یا تنظیم پیام باید رعایت شود تعیین می‌سازد و قواعد ناظر بر انواع وسایل ارتباط جمعی را اعلام می‌نماید.
بنابراین، حقوق رسانه از دو لحاظ بین‌رشته‌ای است. از یک لحاظ ترکیبی از موضوعات و مسائل و روشهای رشته‌های حقوق و رشته ارتباطات است و از سوی دیگر، ترکیبی است از رشته‌های مختلف حقوق عمومی (اساسی، اداری) حقوق بشر، حقوق بین‌الملل، حقوق خصوصی، حقوق کیفری. بنابراین، برای مطالعة این رشته، آشنایی با رشته‌های مختلف حقوق و ارتباطات لازم است.
اگرچه شاکله اصلی کتاب حقوق ارتباط جمعی حفظ شده است اما از یک سو، با توجه به تصویب قوانین و مقررات متعدد در طی سالهای پس از انتشار کتاب فوق، مطالب این کتاب بر اساس مصوبات جدید نگارش یافته و به‌روز است. از سوی دیگر، برخی از مطالب آن کتاب، در این کتاب یا به طور کامل بازنویسی شده و یا در حد زیاد، بازنگری شده است.
در این کتاب تلاش شده است صرف‌نظر از حقوق کشور خاص و نیز صرف‌نظر از رسانة خاص، به مطالعه قواعد عمومی حقوق رسانه اقدام شود. با وجود این، توجه به حقوق ایران و نیز استفاده از منابع حقوقی اسلام، از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. برای رعایت اختصار، اسناد و کنوانسیونهای بین‌المللی و قوانین و رویه‌های حقوقی کشورهای دیگر، تنها در صورت ضرورت مورد توجه قرار گرفته و سعی شده است تا آنجا که ممکن است شاهد مثالهای لازم برای فهم مباحث ارائه شود.
کتاب در چهار بخش کلی تدوین شده است: در بخش نخست، مبانی نظری حقوق رسانه مشتمل بر آزادی بیان، آزادی اطلاعات، استقلال رسانه‌ها، تکثرگرایی رسانه‌ای و نظام‌دهی رسانه‌ها مطالعه شده است. بدون توجه کافی به مطالب این بخش از کتاب، فهم و تحلیل سایر بخشها دشوار خواهد بود زیرا، مباحث مطرح در بخشهای دیگر، ارتباط نزدیکی با مباحث بخش اول دارند.
در بخش دوم، قواعد و مقررات ناظر بر راه‌اندازی انواع مؤسسات رسانه‌ای و فعالیت در آنها بررسی شده است. در این بخش، تلاش شده است تا حقوق و وظایف هر یک از عوامل رسانه‌ای نیز تبیین شود.
بخش سوم مهم‌ترین بخش این کتاب است که در آن تلاش شده است تا بین منافع مختلف و متعارض سازش ایجاد شود و به دیگر سخن، مرز بین محتوای قانونی و مشروع و محتوای موجد مسئولیت ترسیم شود. امنیت ملی، اسرار دولتی، حریم خصوصی، مالکیتهای فکری، هتک حرمت، اخلال در دادرسیها و تبلیغات گمراه‌کننده از مهم‌ترین حدود محتوایی فعالیتهای رسانه‌ای هستند که در این بخش مورد مطالعه قرار گرفته‌اند.
سرانجام، در بخش پایانی کتاب، مسئولیتهای مدنی و کیفری ناشی از نقض حدود مقرر در بخش سوم، مفهوم این مسئولیتها و شرایط تحقق آنها، نحوة رسیدگی دادگاهها به هر یک از دعاوی مدنی و کیفری و سرانجام آثار هر یک از مسئولیتهای مذکور مورد مطالعه قرار گرفته است./916/د102/ع