جواز و عدم جواز محدودیت در نشر خبر

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین مهدی طائب، استاد حوزه علمیه در ششمین جلسه درس خارج فقه خبر و خبرگزاری که صبح امروز در خبرگزاری رسا برگزار شد، گفت: خبر به عنوان یک کالای با ارزش، مالیت دارد و بنابراین قابل خرید و فروش هست و تعریف بیع بر او صدق می کند که «البیع مبادلة مال بمال» و تقریبا همه آن را پذیرفته اند.

وی در ادامه افزود: وقتی تعریف بیع بر خبر صدق کرد وارد اطلاق آیه «احل الله البیع، خداوندمتعال بیع را حلال کرده است» می شود، بر این اساس خرید و فروش خبر بدون اشکال می شود.

حجت الاسلام و المسلمین طائب اظهار داشت: نخستین مطبی که در باب احکام بیع مطرح کردیم مسأله محدودیت در نشر خبر از سوی فروشنده است، به طور مثال فروشنده خبر به خریدار می گوید «من این خبر را به شما می فروشم، مشروط بر این که فقط در فلان منطقه یا ساعت یا برای افراد خاص منتشر شود»، حال این پرسش مطرح می شود که آیا این محدودیت جایز است یا خیر.

وی خاطر نشان کرد: مراد از جواز، جواز شرعی نیست، بلکه مراد جواز وضعی است، به این معنا که آیا گذاشتن شرط موجب باطل شدن بیع می شود یا نه.

این استاد حوزه علمیه قم یادآور شد:‌ برای پاسخ به این پرسش ابتدا باید بررسی شود که این اشتراط درست است یا خیر، آیا موجب فساد بیع می شود یا نمی شود و اگر خریدار خلاف شرط عمل کرد حکم آن چیست؟ آیا می‌تواند شرط کند یا نمی تواند؟ اگر بگوییم نمی تواند، مانع چیست؟ دلیل بطلان این شرط چیست؟ آیا دلیل بطلان باید شرعی باشد یا وضعی و ذاتی.

وی تأکیدکرد: اگر در هنگام مطالعه شرطی گذاشته شود که موجب می شود حرام خدا حلال یا حلال خدا حرام بشود این شرط باطل است.

حجت الاسلام و المسلمین طائب تصریح کرد: شرطی که بخواهد حرام خدا را حلال کند از نظر شرعی باطل است برای این مطلب روایتی داریم که مرحوم شیخ در تهذیب نقل می کند و موثقه هم هست.

وی ادامه داد: مانع دیگر، مانع ذاتی است، یعنی فروشنده شرطی بگذارد که بیع اصلا معنا پیدا نکند؛‌ همچنین در بیع باید جدیت داشته باشیم و لازمه اش این است که طرف مقابل مالک شود، پس اگر در معامله قصد شوخی و هذل داشته باشیم یا شرطی بگذاریم که مانع از مالکیت شخص شود، معامله باطل است./919/پ202/ع

گزارش محتوایی جلسات گذشته درس خارج فقه خبر و خبرگزاری