کتاب روش شناسی علم کلام منتشر می‌شود
خبرگزاری رسا - کتاب روش شناسی علم کلام به همت انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه قم و با همکاری پژوهشکده کلام اهل بیت(ع) منتشر می‌شود.
به گزارش خبرگزاری رسا، کتاب روش شناسی علم کلام، اصول استنباط و دفاع به قلم حجت الاسلام رضا برنجکار، عضو هیأت مدیره انجمن کلام اسلامی حوزه و دانشیار دانشگاه تهران و به سفارش انجمن کلام اسلامی حوزه و پژوهشکده کلام اهل بیت(ع) مراحل پایانی خود را برای چاپ و انتشار می گذراند.
حجت الاسلام برنجکار با بیان این که کتاب روش شناسی علم کلام، به بررسی روش ها و اصول استنباط و دفاع در علم کلام می پردازد، گفت: از قرن دوم به بعد در علم کلام کتاب های زیادی نوشته شده است، اما متأسفانه تحقیق جدی درباره روش علم کلام صورت نگرفته است.
عضو هیأت مدیره انجمن کلام اسلامی حوزه، روش شناسی علم را از ویژگی های اصلی هر علم دانست که در معرفی، تشخص و تمایز آن علم نقش ویژه ای دارد و اظهار داشت: به رغم اهمیت، جایگاه و گستردگی علم کلام در دین، درباره روش علم کلام، این ویژگی مهم کمتر کار شده، در حالی که به اصول فقه به عنوان روش شناسی علم فقه، توجه ویژه ای شده و کتاب های فراوانی در این موضوع نگاشته شده است.
وی افزود: علم اصول فقه را می توان بخش مهمی از روش شناسی علم فقه دانست، منابع علم فقه، استفاده از منابع علم فقه، چگونگی استفاده از آیات و روایات، ظواهر و خبر واحد و بحث های الفاظ که چگونه می توان از این الفاظ قرآنی استفاده کرد؛ اصول روشی از علم فقه است، اما در کلام فاقد چنین علمی هستیم، یعنی علم اصولِ کلام یا روش شناسی کلام نداریم یا اگر باشد به صورت پراکنده است، لذا باید علم اصول کلام را تأسیس کنیم.
دانشیار دانشگاه تهران، این تألیف را از گام های اولیه در این زمینه دانست و اضافه کرد: در این کتاب منابع علمی کلام و روش استفاده از منابع، مورد بحث قرار گرفته اما نظر به اشتراک بعضی از مسائل بین فقه و کلام، بحث های مشترک بین اصول فقه و کلام مطرح نشده است.
وی ابراز امیدواری کرد که این کتاب زمینه ساز علم جدید «اصول کلام»، در کنار علم «اصول فقه شود» و سرفصل های کتاب خود را در سه بخش، مقدمات بحث، اصول استنباط و بحث دفاع یا روش شناسی دفاع عنوان و اظهار کرد: دفاع مورد نظر در اینجا به معنای عام کلمه است که شامل بخشهای تبیین، تنظیم، اثبات، رد شبهات و رد مکاتب معارض شده و در هر فصل به روش تبیین یا روش تنظیم یا روش اثبات همان بخش پرداخته می‌شود.
حجت الاسلام برنجکار گفت: در این کتاب هشت نقش برای عقل در معرفت دینی مورد بررسی قرار گرفته که یکی از مهمترین این نقش ها، نقش ترکیبی یا تعاملی عقل با نقل است.
وی اضافه کرد: در این روش در عین استقلال عقل، تعامل خاصی با نقل در کارکرد فهم و معرفت دینی مشاهده می شود.
عضو هیأت مدیره انجمن کلام اسلامی حوزه اظهار داشت: موضوع روش شناسی علم کلام بر اساس وظایف اصلی متکلم به دو بخش استنباط و دفاع تقسیم می شود، کار متکلم تنها دفاع نیست بلکه دفاع مبتنی بر استنباط و تبیین است یعنی متکلم کشف واقع می کند و سپس از آن دفاع می کند.
وی خاطر نشان کرد: متکلم اگرچه از نقل استفاده می کند اما نقل را با عقل اثبات کرده و به عنوان قضایای غیربدیهی در کنار بدیهیات از آن بهره می برد.
حجت الاسلام برنجکار، مکتب کلامی شیعه را دارای گرایش و دیدگاههای مختلف دانست و بیان داشت: حتی دیدگاه های افراد یک مکتب مانند شیخ مفید، سیدمرتضی، شیخ طوسی به عنوان مهمترین افراد مکتب بغداد با یکدیگر تفاوت دارد.
وی منشأ دیدگاههای گوناگون را اختلاف از نظر محتوایی و گاهی اختلاف روشی دانست و تأکید کرد: با وجود این اختلاف آرا، متکلمان امامی در کلیت روش عقلی – نقلی و اصول اصلی آن که مورد بحث کتاب قرار گرفته است، مشترک هستند. /995/د101/ی
ارسال نظرات