اولین شماره فصلنامه علمی تخصصی «پژوهشنامه تربیت تبلیغی» منتشر شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، شماره اول این فصلنامه از مقالات زیر تشکیل شده است:
بررسی شیوه‌های کاربردی‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در تعلیم و تربیت دانش‌آموزان
تربیت تحقیقی، روشی مؤثر در تبلیغ دینی
مطالعه تأثیر سبک فرزندپروری والدین بر سبک جهت‌گیری مذهبی در دانش‌آموزان
نقش آزمایش‌های الهی در تربیت انسان
چالش تربیت اسلامی (در باب تقابل جدید، اما وثیق اسلام و مدرنیته)
بررسی راهکارهای کاربردی‌سازی سبک زندگی اسلامی در نهاد خانواده
رابطه تربیت دینی کودک با سبک زندگی اسلامی
بررسی شیوه‌های کاربردی‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در تعلیم و تربیت دانش‌آموزان
علی‌نقی فقیهی
حسن نجفی
چکیده: هدف این پژوهش، بررسی شیوه‌های مستقیم (کلامی) و غیرمستقیم (غیرکلامی) کاربردی‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در تعلیم و تربیت دانش‌آموزان است تا بتوان از این طریق آنان را در مقابل تهاجمات فرهنگی و اعتقادی مصون نگه داشت. روش انجام این پژوهش، تحلیل اسنادی بوده و به منظور گردآوری داده‌های لازم جهت دست‌یابی به اهداف پژوهش، منابع و متون موجود و مرتبط با موضوع امر به معروف و نهی از منکر تهیه شده و روش‌های آن با استفاده از فرم‌های فیش‌برداری از منابع و با شیوه کیفی مورد تحلیل قرار گرفته است. از نتایج این پژوهش این است که نهادینه‌‌شدن و اشاعه امر به معروف و نهی از منکر در تعلیم و تربیت، مستلزم شناخت کامل مصادیق معروف و منکر، شرایط و مراتب آنها و از همه مهم‌تر گزینش روش‌های مناسب با توجه به شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و روانی دانش‌آموزان است. برترین روش، تلفیق روش‌های مستقیم و غیرمستقیم است که باید توسط دست‌اندرکاران نظام آموزشی، طی فرایند طراحی، تدوین و اجرای برنامه‌های درسی اتخاذ شده تا برون‌داده‌های نظام تربیتی طبق ضوابط الهی تربیت شوند.
تربیت تحقیقی، روشی مؤثر در تبلیغ دینی
رحیم دهقان سیمکانی
چکیده: هنگامی که می‌خواهیم فردی را برای قبول حقیقت آماده سازیم، باید با کاوش در اعماق وجودیش، ریشه‌های آن را بیدار نماییم. برای این امر باید تربیت و شیوه تربیتی حاکم بر جامعه‌ای که فرد در آن زندگی می‌کند را بازنگری نموده و با دوری گزیدن از تربیت‌های تلقینی و تحمیلی، شیوه‌ای در پیش گیریم که اعماق وجودی فرد را با حقیقت مرتبط سازد. شیوه پیشنهاد شده جهت تربیت مؤثر در این مقاله، شیوه تربیت تحقیقی است. بر اساس این شیوه تربیت، فرد تربیت‌یافته ضمن برخورداری از شخصیتی باثبات و نیز اراده ای محکم، همواره با تکیه بر قوه عقلانی خویش، به ارزیابی قوانین حاکم بر زندگی خود پرداخته و پس از تأمل و تحقیق، آنها را به صورت اصول رفتاری خویش به ارزیابی قوانین حاکم بر زندگی خود پرداخته و پس از تأمل و تحقیق، آنها را به صورت اصول رفتاری خویش درآورده و به دیگران نیز توصیه می‌کند. این مقاله ضمن تبیین دو شیوه تربیت تلقینی و تحقیقی، بهترین شیوه تبلیغ دینی را تربیت تحقیقی دانسته و معتقد است که تربیت مورد لحاظ در حوزه تبلیغ، باید از سنخ تربیت فعال و نه منفعل باشد که از طریق تربیت تحقیقی محقق می‌شود.
مطالعه تأثیر سبک فرزندپروری والدین بر سبک جهت‌گیری مذهبی در دانش‌آموزان
سلطان‌علی کاظمی
حجت‌الله جاویدی
مینا خلیلی‌فر
چکیده: هدف از این پژوهش، مطالعه تأثیر سبک فرزندپروری والدین بر سبک جهت‌گیری مذهبی دانش‌آموزان پایه سوم دوره متوسطه شهر شیراز است. به منظور انجام این پژوهش، 271 نفر از دانش‌آموزان سال سوم دبیرستان شهر شیراز (138 دختر و 133 پسر) به شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای، انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه سبک فرزندپروری والدین توسط دیانا بامریند (1967 م) و پرسشنامه جهت‌گیری مذهبی (البرزی، 1382) به کاربرده شد و همچنین به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های خام، از شیوه آماری رگرسیون چندگانه استفاده شده است. نتایج تحلیل نشان داد که 30 درصد از واریانس جهت‌گیری مذهبی همانندسازی شده و 23 درصد از واریانس جهت‌گیری مذهبی درون‌فکنی شده توسط سبک فرزندپروری قابل پیش‌بینی است. نتایج این تحقیق نشان داد که سبک فرزندپروری منطقی، بر جهت‌گیری مذهبی همانندسازی شده، تأثیر مستقیم و بر جهت‌گیری مذهبی درون‌فکنی شده، تأثیر عکس داشته و همچنین سبک فرزندپروری آسان‌گیر بر جهت‌گیری مذهبی درون‌فکنی شده، تأثیر منفی دارد، اما بر جهت‌گیری مذهبی همانندسازی شده، تأثیر خاصی مشاهده نشده است. سبک فرزندپروری مستبدانه بر جهت‌گیری مذهبی درون‌فکنی شده، تأثیر مثبت داشته، اما بر جهت‌گیری مذهبی همانندسازی شده، تأثیر خاصی مشاهده نمی‌شود.
نقش آزمایش‌های الهی در تربیت انسان
اکبر صالحی
چکیده: یکی از اساسی‌ترین مسائل زندگی انسان بر اساس سنت الهی در قرآن و روایات، مسئله آزمایش و ابتلاء است. هدف این مقاله، بررسی نقش آزمایش‌های الهی در تربیت انسان است. آگاهی از اهداف، ویژگی‌ها، کارکردها و اثرات تربیتی آزمایش‌های الهی بر مبنای قرآن، اهدافی نظیر تمیز مؤمنان و تمحیص اعمال آنها، شناسایی مجاهدان و صابران، تعیین بهترین سرنوشت برای انسان‌ها و تقویت صبر آنها را دارد. همچنین آزمایش‌های الهی، ویژگی‌هایی نظیر تفاوت در سطح دشواری آزمایش‌ها، فراگیر بودن آزمایش‌ها در زندگی، برخورداری از مدت زمان معین و تناسب داشتن آزمایش با سطوح رشد اجتماعی و فردی انسان‌ها و اجتماع دارد. بخش بعدی مقاله، کارکردها و آثار تربیتی آزمایش‌های الهی را در مواردی همچون ایجاد آگاهی، ارتقاء انسان، استحقاق پاداش و کیفر و ایجاد انگیزه و اراده، بررسی و تحلیل می‌کند. این تحقیق به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده و از نوع تحقیقات بنیادی و کتابخانه‌ای بوده که محقق پس مطالعه و بررسی کتابخانه‌ای، اقدام به توصیف، تحلیل و بررسی آنها کرده است.
چالش تربیت اسلامی (در باب تقابل جدید، اما وثیق اسلام و مدرنیته)
محمدحسین کیانی
چکیده: تربیت اسلامی مجموعه‌ای از اصول، مبانی نظری و روش‌های کاربردی ـ تربیتی است که از قرآن، سنت و نظرات فقها، فلاسفه و متفکران مسلمان گرفته شده است. چنین مجموعه‌ای موجب رشد و شکوفایی ابعاد مختلف فکری، عاطفی، فیزیکی و اجتماعی شخصیت انسان و تنظیم رفتار انسانی در زمینه‌های گوناگون زندگی می‌شود. طبعا مراد از چالش تربیت اسلامی، ظهور بحران و آسیب اساسی برای تحقق عملی و اجتماعی تربیت اسلامی است. نگارنده در این مقاله می‌کوشد تا ماهیت تئوریک مدرنیته را به مثابه چالش بنیادین تربیت اسلامی قلمداد کند. البته جهت تحقق تربیت اسلامی در جامعه ایرانی با آسیب‌های دیگری نیز مواجه خواهیم شد و مدرنیته به واسطه عمق و ژرفای متقابلی که با اساس مؤلفه‌های تربیت اسلامی دارد در تضاد آشکار با تحقق تربیت اسلامی است. این نکته مهم را می‌توان در پس تشریح اصول، مبانی و اهداف تربیت اسلامی و مدرنیته روشن ساخت، چرا که تربیت اسلامی مهم‌ترین دغدغه ما است که بر مبنای ایده تعالی و صیرورت بنا شده است و مدرنیته بی‌محابا به فرهنگ اسلامی ـ ایرانی هجوم برده و مبتنی بر ایده حلولی و این‌جهانی است.
بررسی راهکارهای کاربردی‌سازی سبک زندگی اسلامی در نهاد خانواده
حسن نجفی
اکبر رهنما
محسن فرمهینی فراهانی
چکیده: ضرورت شکل‌گیری فرهنگ دینی، ذهن را به سوی سبک زندگی خانواده که نخستین آموزشگاه فرد است، رهنمون می‌سازد. هدف این پژوهش، بررسی راهکارهای کاربردی‌سازی سبک زندگی اسلامی در نهاد خانواده است. روش انجام پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی بوده و به منظور گردآوری داده‌های لازم جهت دست‌یابی به اهداف پژوهش، منابع و متون حدیثی موجود و مرتبط با موضوع، گردآوری و با استفاده از فرم‌های فیش‌برداری به شیوه کیفی مورد تحلیل قرار گرفته است. از راهکارهای کاربردی‌سازی مورد تأکید در این پژوهش، می‌توان به تغییر عوامل آسیب‌زا، تمهید شرایط رشد شخصیت افراد، فراهم‌سازی تجربه عملی سبک زندگی اسلامی و عوامل محیطی ـ اجتماعی اشاره نمود. نتایج پژوهش بیانگر آن است که یکی از مهم‌ترین محیط‌هایی که می‌تواند به صورت منظم سبک زندگی اسلامی را در درون افراد نهادینه کند و به جامعه رسوخ کند، خانواده است. خانواده‌ای که سرشار از جاذبه الهی، یعنی مودت، محبت، رحمت، شفقت و آرامش روانی است.
گفتنی است، شماره اول فصلنامه علمی تخصصی «پژوهشنامه تربیت تبلیغی» به صاحب‌امتیازی پژوهشکده باقرالعلوم علیه‌السلام و مدیرمسؤولی حسین قشقایی در 181صفحه و به قیمت 5000 تومان از سوی سازمان تبلیغات اسلامی راهی بازار نشر شده است./992/پ201/ق