نقدی علمی بر کتاب حجاب شرعی در عصر پیامبر اکرم

حجت الاسلام عبدالامیر خطاط، مدیر حوزه علمیه امام صادق(ع) اصفهان در گفت و گو با خبرنگار خبرگزای رسا در نقد کتاب حجاب شرعی در عصر پیامبر اکرم(ص) نوشته امیر ترکاشوند گفت: این کتاب درصدد بیان دلایل فقهی موضوع حجاب است، بدین شکل که اصل حجاب را مفروض و سعی کرده محدوده حجاب را مشخص کند.

وی افزود: این کتاب امتیازات خوبی دارد از جمله این که نویسنده از منابع متعدد و فراوانی استفاده کرده که برخی جدید و بیشتر آنها مربوط به متقدمین است.

استاد حوزه و دانشگاه تأکید کرد: نویسنده در نقل قول ها، امانت را رعایت کرده و حتی یک کلمه را نیز تغییر نداده است که این موضوع از امتیازات مثبت این کتاب است.

مدیر حوزه علمیه امام صادق(ع) اصفهان ادامه داد: ترکاشوند برای ترسیم حجاب در عصر پیامبر(ص) از زمان حضرت آدم(ع) تا زمان پیامبر(ص) شواهدی را دنبال می کند و سعی در اثبات استبعاد توان تغییر دارد و ادعای وی محال بودن این است که کسی بتواند ظرف مدت کمی وضع پوشش را دگرگون ساخته و موضعی که فقها تصور می کنند را پدید آورده باشد.

وی افزود: نویسنده به موارد معدودی پس از زمان پیامبر اکرم(ص) اشاره دارد که امام صادق(ع) به زنی پریشان احوال می گوید که بر بام خانه رفته، سر خود را برهنه و به درگاه خدا التجاء کند، اما این گونه مثال های ذکر شده مواردی عادی است و دلیلی بر ادعای نویسنده نیست.

این استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: گام بعدی نویسنده تفسیر و شرح دادن نصوص است و معتقد است که باید آیات و کلمات فقها را با قرار دادن واقعیت تاریخی معنا کنیم.
 

مدیر حوزه علمیه امام صادق(ع) اصفهان افزود: مسأله ای که در تمام این کتاب قابل مشاهده است این است که نویسنده با استفاده از کلمات خاص برای خوانندگان جوسازی کرده و وضعیت روانی خاصی برای آنان ایجاد می کند و این در حالی است که در یک کتاب تحقیقی پژوهشی به کارگرفتن واژه هایی که احساسات مخاطب را تحریک کند صحیح نیست.

حجت الاسلام خطاط تصریح کرد: نکته دیگر این که نام این کتاب، این شبهه را ایجاد می کند که چرا تاریخ پس از پیامبر اکرم(ص) و دوران ائمه نادیده گرفته شده در حالی که مطابق فرمایش پیامبر(ص)  بسیاری از احکام و جزئیات توسط معصومین(ع) بیان شده است.
 

وی با اشاره به حدیث پیامبر اکرم(ص) که «انا مدینة العلم و علی بابها» گفت: در واقع تشریع توسط پیامبر اکرم(ص) انجام شده است، اما برای فهم تشریع نمی توان فرمایشات ائمه معصوم را نادیده گرفت.

این استاد حوزه ادامه داد: نکته دیگر این که باید بررسی کنیم از چه منابعی در کتاب استفاده شده است و آیا تمام منابع برای اثبات حکم شرعی می تواند به گونه ای اثرگذار باشد که بتوان از آنها حکم فقهی را استخراج کرد یا خیر.

وی تأکید کرد: سؤال این است که چگونه می توان از تورات، انجیل و منابع اهل سنت واقعیت تشریع و حتی وقایع تاریخی را استخراج کرد، به ویژه این که به طور مثال ما قائل به تحریف تورات و انجیل هستیم.

حجت الاسلام خطاط اضافه کرد: درباره روایات اهل سنت نیز باید گفت که عالمان سنی همچون ابوحنیفه، خودش اعتقادی به روایات خود ندارند و در این باره می گوید « روایات ما قابل اعتماد نیست مگر اینکه قیاس شود و شاهدی بر صدق آن موجود باشد».

وی تصریح کرد:  انتقاد دیگر بر این کتاب این است که لغات عربی و کلمات قرآنی به غلط  ترجمه و تفسیر شده است که جای تأمل دارد.

این استاد حوزه ابراز داشت: از صفحه 23 به بعد، نویسنده درباره برهنگی پاک ترین افراد و برترین انسان های کره زمین شواهدی را از منابع بیان شده نقل می کند تا تدریجی بودن شکل گیری پوشش حجاب را اثبات کند.

وی در ادامه افزود: نمونه اول نقل شده عادی بودن عدم پوشش برای آدم و حوا است که نویسنده با آوردن شواهدی از تورات نقل می کند این دو، پیش از فریب خوردن بدون پوشش بوده اند و این سؤال برای ما پیش می آید که آیا می توان این نقل تورات را به عنوان منبعی موثق باور داشت در حالی که در قرآن به صراحت و وضوح این مطلب بیان شده است که از ابتدا این دو پوشش داشته اند.

حجت الاسلام خطاط اضافه کرد: برخی نمونه های کتاب نیز از کتاب صحیح بخاری نقل شده است که این کتاب، خدای واحد را ناتوان می داند، پس چگونه می توان انتظار داشت که شأنی برای پیامبر اکرم(ص) قائل باشد.

مدیر حوزه علمیه امام صادق(ع) اصفهان اضافه کرد: در این کتاب آمده است که پیامبر اکرم(ص) به راحتی و بدون هیچ تکلفی با زنان به گفت و گو می نشست حتی اگر حجاب را رعایت نکرده بودند و جالب اینجاست که در ادامه روایت، زمانی که عمر خلیفه دوم وارد این جمع می شود زنان از جای برمی خیزند و حجاب را رعایت می کنند.

این استاد حوزه علمیه اظهار داشت: در این کتاب، عمر بن خطاب در عدالت، غیرت دینی و موارد دیگر از پیامبر معصوم برتر شمرده شده است و جای این سؤال پیش می آید که آیا چنین کتابی می تواند قابل استناد باشد.

وی افزود: نویسنده در این کتاب بیان می دارد که با انبوهی از احادیث ساختگی و کاملا متناقض روبرو بودیم که انتساب آنها به پیامبر اکرم(ص) پذیرفتنی نیست، بنابراین چیزی که جرأت نمی کند به ایشان نسبت دهد را به جامعه منتسب می کند.

حجت الاسلام خطاط ادامه داد: در این کتاب نویسنده از آیات شأن نزول استفاده می کند که این شأن سندیت ندارد.

وی با اشاره به این که نویسنده، شهید اول را مبتکر حکم ستر مو می داند، گفت: نویسنده در جای جای کتاب بر این امر پافشاری می کند که گویا قبل از این مرحوم کسی قائل به این امر نبوده است و این در حالی است که جنگ فجار به دلیل برانگیخته شدن غیرت مردان در زمینه حجاب بانوان رخ داده است.

این استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: سؤال مهم اینجاست که نویسنده چگونه خطبه فدکیه را که حجاب حضرت زهرا(س) در آن توصیف شده، مطالعه نکرده است که نقضی روشن بر صحبت ها و شواهد وی است.

مدیر حوزه علمیه امام صادق(ع) اصفهان، با اشاره به این که عدم تفکیک میان تاریخ و فقه نقد دیگری است که بر این کتاب وارد است، گفت: تاریخ بیان کننده بودها و فقه بیان کننده بایدها است، بدین ترتیب بسیاری از روایات تاریخی که وی از زمان پیامبر اکرم(ص) نقل کرده است توسط آیات قرآن نفی می شود.

حجت الاسلام خطاط در پایان تاکید کرد: ادعای نویسنده در این کتاب این است که باید تاریخ را قرینه فهم آیات و روایات قرار دهیم و این در حالی است که باید میان تاریخ و فقه تفکیک قائل شد./939/ت301/ع