نیم‌نگاهی به نرم‌افزار کتابخانه حکمت اسلامی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نرم‌افزار کتابخانه حکمت اسلامی، جامع‌ترین نرم افزار فلسفی دربردارنده 210 عنوان کتاب در راستای حکمت و فلسفه اسلامی از سوی مرکز تحقیقات اسلامی نور تولید و روانه بازار شد.
نرم‌افزار کتابخانه حکمت اسلامی از نرم‌افزارهای لفظی است که الفاظ و متون را در اختیار محققین قرار داده و 210 عنوان کتاب را در بخش کتابخانه خود جای داده است که از نظر مجلد 260 جلد است.
الاعمال النفسیه، طبیعیات دانشنامه علائی، رسائل ابن‌سینا، عیون‌الحکمه، ظفرنامه، حدودالمنطق، پنج رساله، آغاز و انجام، المبدأ و المعاد، معراج‌نامه، کتاب النفس، فصوص‌الحکم، رساله نفس، فرهنگ فلسفی، فرهنگ معارف اسلامی، مفاتیح‌الغیب، مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین و اسرارالحکم برخی از کتب موجود در نرم‌افزارکتابخانه حکمت اسلامی است.
کتاب‌های نرم‌افزار کتابخانه حکمت اسلامی به چهار محور در حکمت اسلامی پرداخته که شامل زمینه‌های حکمت اسلامی، حکمت مشاء، حکمت اشراق و حکمت متعالیه است و در قسمت دامنه این نرم‌افزار امکانات مناسبی برای کاربران و محققان فراهم شده تا بتوانند کتاب‌های مورد نیاز را از لحاظ موضوعی دسته‌بندی کنند.
این نرم افزار دربرگیرنده کتاب‌ها و مقالات به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی است و موضوعاتی از جمله منطق، تاریخ فلسفه، حکمت افلاطونی، نوافلاطونی، حکمت مشاء، اشراق و متعالیه تا زمان ملاهادی سبزواری را دنبال کرده است.
آثار فلاسفه‌ای همچون ارسطو، افلاطون، ابونصر فارابی و همچنین آثار بزرگانی از جمله شیخ الرئیس، ابن رشد، فخرالدین رازی، خواجه نصیرالدین طوسی، میرداماد، صدرالمتألهین و ملاهادی سبزواری در این نرم افزار وجود دارد.
آنچه به غنای این نرم‌افزار کمک کرده است ارائه بیش از صد و ده کتاب و مقاله از فلاسفه یونان به زبان انگلیسی است و آثار انگلیسی فیلسوفانی چون ارسطو، افلاطون، افلوطین و فلاسفه نوافلاطونی و فلاسفه غرب مانند کانت، دکارت، برکلی، هیوم، میل، نیچه، اسمیت، هابز، بیکن و آگوستین بر جامعیت نرم افزار افزوده است.
از دیگر قابلیت‌های نرم‌افزار کتابخانه حکمت اسلامی می‌توان به ارائه یازده عنوان فرهنگ نامه به منظور آشنایی با اصطلاحات متون و برنامه ایجاد ارتباط متون با شرح مربوطه به طور مستقل اشاره کرد.
قابلیت جست‌وجوی متنوع و پیشرفته در تمام متون از طریق کلمه و ترکیب واژگان کتب با لغت‌نامه‌های برنامه و انتقال مستقیم متون برگزیده از برنامه به محیط WORD-MS از جمله توانمندی‌های این محصول است.
در این نرم‌افزار متن کامل 10 دوره لغت نامه عربی و فارسی در قالب 62 جلد کتاب با قابلیت جست‌وجو گنجانده شده است و همچنین از قابلیت‌های پژوهشی این نرم افزار می‌توان به نمایه‌زنی، حاشیه‌نویسی، رنگی‌کردن و علامت‌گذاری اشاره کرد.
مقایسه دو کتاب، تطبیق فهرست با متن، یادداشت، لغت‌نامه، قرآن، کتب مرتبط، بزرگ‌نمایی متن، فهرست درختی، فهرست گزینشی، فرهنگ‌نامه و کتب انگلیسی از دیگر امکانات موجود در این نرم‌افزار است.
حکمت یکى از شاخه‌هاى درخت تنومند علوم و معارف اسلامى است، عبارت از علم به حقایق موجودات به قدر طاقت انسان. ریشه‌هاى حکمت را در فطرت انسان باید جست‌وجو کرد که انبیاى الهى هم براى رشد و تعالى آن مبعوث شده‌اند تا علاوه بر کتاب، حکمت را نیز به او بیاموزند. قرآن کریم بارها بر حکمت و جایگاه آن در تعالى و تکامل انسان تأکید کرده و انسان‌ها را براى شتافتن به سوى آن تشویق کرده است تا جان تشنه خویش را با آن سیراب سازند.
گنجینه پربار حکمت اسلامى بر زمینه حکمت الهى قدیم رشد کرده و ثمرات و نو آوری‌هاى بسیارى به بار آورده است. حکمت قدیم شعبه‌هاى مختلفى داشته و از منطق تا طب و موسیقى را شامل مى‌شده است. این گنجینه به دست حکما و فلاسفه بزرگ اسلامى شکل گرفته است.
حکمت یونانى که بیشتر رویکرد مشائى دارد وارد حوزه اسلامى شد و توسط فارابى و ابن سینا دو تن از فلاسفه بزرگ اسلامى بسط و شرح داده شد. البته همان‌طور که محققان گفته اند، در فلسفه ابن‌سینا گرایش اشراقى کاملا مشهود است. قابل توجه است که حکمت مشاء به جهت عقل‌گرایى صرف در میان مسلمانان واکنش‌هاى منفى را نیز در بر داشته است.
حکمت به دو بخش عملى و نظرى تقسیم مى شود. حکمت نظرى دانشى است که شأن آن صرفا دانستن است و بس اما حکمت عملى دانشى است که باید در عمل انسان جلوه گر شود. حکمت نظرى سه شعبه دارد، علم الهى که موضوع آن به هیچ وجه نیازى به ماده ندارد؛ علم ریاضى و تعلیمى که علم به احوال چیزى است که در وجود خارجى نیاز به ماده دارد، اما در ذهن از ماده مجرد است؛ علم طبیعى علم به احوال چیزى است که هم در وجود خارجى و هم ذهنى نیازمند ماده است.
حکمت عملى نیز سه شعبه دارد، اخلاق، تدبیر منزل و علم سیاست. علم اخلاق از تهذیب نفس بحث مى‌کند و علم تدبیر منزل از چگونگى رابطه افراد خانواده با یکدیگر و علم سیاست از چگونگى رابطه افراد با جامعه سخن مى‌گوید.
معارف اسلامى به جنبه هاى سه گانه حکمت عملى توجه والایى دارد از این روى برخى دانشمندان اسلامى حکمت عملى مشاء را در بعد فضایل اخلاقى با حکمت عملى اسلامى تلفیق کرده و اندیشه هاى نوینى را پدید آوردند.
نرم‌افزار کتابخانه حکمت اسلامی، جامع‌ترین نرم افزار فلسفی از سوی مرکز تحقیقات اسلامی با قیمت 15000 تومان تولید و روانه بازار شده است./907/ن602/ق