روایت‌های شاعرانه یک فلسطینی از زندان و تبعید
به گزارش خبرگزاری رسا، کتاب «سمیح‌القاسم و شعر معاصر فلسطین» نوشته حسین ابویسانی از سوی انتشارات سروش منتشر و راهی بازار نشر شد.
اگر بخواهیم ادبیات فلسطین را از سالیان دور مورد بررسی قرار بدهیم، مانند بسیاری از کشورهای دنیا، تغییر و تحولاتی در آن مشاهده خواهیم کرد.
ادبیات این کشور در شروع خود محدود و اندک بود و جز مسیحیان و تعداد کمی از مسلمانان که به وسیله جراید به آن دسترسی داشتند، دیگران توجه چندانی به آن نمی‌کردند. فتوحات در برخی جنگ‌ها باعث سرازیر شدن قبایل گوناگون به این سرزمین شد و شعر به علت نفوذ در میان توده‌ها و شوراندن و به هیجان آوردن آنان، بیش از نثر جای پایی برای خود باز کرد و پیشتاز این وادی شد.
شعر فلسطین در جنبش نوین شعر عربی با شاعرانی شرکت کرد که با میراث فرهنگی و اخذ تعلیمات دینی جامعه الازهر تربیت یافته بودند و تاثیر گذشتگان، مخصوصا در زمینه مدح پیامبر(ص) در شعرشان مشهود بود. در این زمان، ادب در کشورهای عرب مجاور، سرشار از فصاحت گفتار به نظر می‌رسید، در حالی که حیات ادبی در این کشور کوچک به تازگی بذرافشانی می‌کرد و از تجارب همسایگان خویش بهره می‌برد.
کتاب «سمیح‌القاسم و شعر معاصر فلسطین» 3 بخش اصلی دارد که بخش سوم آن شامل فصول مختلفی میشود. 3 بخش اصلی کتاب به ترتیب عبارت‌اند از: «شعر معاصر فلسطین»، «شعر مقاومت» و «سمیح القاسم؛ شاعر معاصر فلسطین». سمیح‌القاسم با وجود فشار، زندان و تبعید‌های مکرر حاضر نشد از سرزمینش فلسطین خارج شود. سمیح که بعد از محمود درویش به عنوان دومین شاعر بزرگ فلسطین شناخته میشود، معتقد است خاک کشور متعلق به او و هموطنانش است و باید در همان‌جا دفن شوند.
بخش سوم کتاب نیز که درباره سمیح‌القاسم است، شامل 10 فصل با این عناوین میشود: زندگی‌نامه، آثار، ویژگی‌های کلی آثار، طرح‌های شعری سه‌گانه در انقلاب سمیح، تعهد و التزام، عقاید، رمز و رمزگرایی، فرهنگ عامیانه، موسیقی شعر و ترجمه فارسی چند قصیده از سمیح.
در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:
نبیه القاسم می‌گوید: سمیح نخستین کسی است که در ادبیات عامیانه با کاربرد و گسترش حروف و واژگانی سرشار از الهام هنرنمایی می‌کند. از این‌رو حروف کلمه «بلادی» در بیش از یک قصیده و نام فلسطین در بسیاری از قطعه‌های وی این چنین پراکنده شده است. در این زمینه بسیاری از نویسندگان محلی نیز از وی دنباله‌روی کرده‌اند. در اللیک، عدد 1948، به داستان نمایشی پرباری تبدیل میشود و در کنار آن، همین رفتار با رنگ‌ها انجام می‌گیرد. بنابراین اللیک (یاس بنفش) نزد سمیح القاسم مانند بقیه رنگ‌ها، فقط یک رنگ نیست، بلکه داستانی طولانی است که سخن می‌گوید و از چیزهای فراوان حکایت می‌کند. ویژگی منحصر به فرد سمیح نسبت به دیگر شاعران محلی آن است که او در گذشته و حال، نوگرایی است همیشگی و بهره‌ور از تجربه‌ها و مطالعات خویش، به‌طوری که هرگز نمی‌توان فقط یک اسلوب یا رمزهایی کلیشه‌ای را در او سراغ گرفت، بلکه او پیوسته راهکارها و ابزار خود را با حفظ مفاهیم انقلابی، تغییر می‌دهد.
بنابراین در اللیک، اقدام به ارائه اثری ادبی می‌کند که در عین محافظت و توجه به مفهوم انقلابی و انسانی آن، از ابزار مکتب سوررئالیسم نیز بی‌بهره نمی‌ماند. سمیح با این اثر، قالب‌های متعارف و شناخته‌شده را در هم می‌کوبد و تلاش می‌کند راه و شیوه‌ای نوین پایه‌گذاری کند که اختلافات موجود در قسمت‌های گوناگون ادبیات از میان برود و قصیده، داستان و مقاله در ساختار فنی واحدی جای گیرد.
لازم به یادآوری است این داستان در پنج عنوان با نام‌های: الانشطار، الهاویة، المواجهة، المستحیل، و القتل و القیامة» تنظیم شده است.
کتاب «سمیح‌القاسم و شعر معاصر فلسطین» با 395 صفحه، شمارگان 500 نسخه و قیمت 18 هزار تومان منتشر شده است./998/د102/س