انتشار بیست و سومین شماره پیام بهارستان
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، بیست و سومین شماره «پیام بهارستان»، فصلنامه متن پژوهی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، با مقالاتی در موضوعات ادبیات، تاریخ، رسائل، فهرست‌نویسی و کتابشناسی منتشر شد.
فهرست مقالات این شماره به این قرار است: کتابداری و کتابشناسی؛ المحافل، از گفتار تا نوشتار؛ ماتمکده، متنی ادبی از دوره قاجار؛ معرفی نسخه طلع نضید در ترجمه توحید؛ قصیده ایوان مدائن خاقانی از منظر نقد فرمالیستی و ساختگرایی؛ بررسی شیرین و خسرو هاتفی در مقایسه با خسرو و شیرین نظامی؛ استخلاصیه: از شاه اسماعیل دوم صفوی؛ پژوهشی در وزن و قافیه سروده‌های کردی (حوزه جنوبی)؛ نگاهی به دوران طفولیت و کودکی در ایران دوره قاجار؛ بررسی زندگی نامه سیاسی امیر نجم مسعود زرگر رشتی؛ بازخوانی رقم‌های حکومتی سلاطین هورامان در دوره صفویه؛ اعزام محصّل در عصر قاجار و انتقاد به این روند در پرتو دو سند؛ بست و بست شناسی؛ اقدامات دولت و مجلس دوم پس از بازگشت محمدعلی میرزا؛ از حکیم علوی خان شیرازی تا حکیم عقیلی شیرازی؛ تکمله ای بر کتاب خاندان سادات گوشه: احوال و آثار سید محمدعلی جعفریان دزفولی؛ روایتی از وضعیت زندگی اجتماعی مردم، وسائل نقلیه و راه‌های مسیر تهران – مشهد در سال 1311 خورشیدی: یادداشت‌های مسافرت عباس مسعودی؛ تا آنجا که اسب مغول بتازد: ایران و دشت قبچاق در وصیت نامه چنگیز خان/ محسن جعفری مذهب؛ ذکرالأدویه المسهله و خواص‌ها اثر نجیب الدین سمرقندی؛ فهرست کتاب‌های کتابخانه مدرسه شعاعیه شیراز؛ درری از دریای متون (4) و هندسه ساختارهای زیبا (موردپژوهی قباله‌های ازدواج مجموعه آستان قدس رضوی).
یادداشت سردبیر این شماره پیام بهارستان به این قرار است:
ایرانیان در تاریخ چند هزار ساله خود، فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سرگذاشته‌اند. گاه پیش آمده که حیات معنوی و فرهنگی آن‌ها به مویی بسته شده و بیم آن می‌رفت که طومار تاریخی و فرهنگی آن‌ها پیچیده شود؛ چنانکه در مورد مصریان چنین شد که با از دست دادن زبان و قطع رابطه با تاریخ کهن خود، هویّت ملی دیگری یافتند با فرهنگ و آداب و رسومی دیگر و از همه مهم‌تر زبانی دیگر؛ اما ایرانیان این توانایی را داشتند که حوادث بزرگ تاریخی را از سر بگذرانند، و بار دیگر قامت راست کنند و از طریق بازسازی، خودافزایی و تقویت خود با پذیرش عناصر جدید، فرهنگی نو و پویا در ادامة همان فرهنگ کهن خود بیافرینند؛ همچون ققنوس که در آتش می‌سوزد و از میان خاکسترش ققنوس تازه‌ای پا به عرصة حیات می‌گذارد و در فضای سلَف خود به پرواز در می‌آید.
براستی، رمز و راز این پویایی فرهنگی در چیست؟ چه بسیار اقوام سلحشور و رزمنده که نابود شدند و امروزه از آن‌ها فقط آثاری در موزه‌ها باقی مانده است، همچون آشور و بابل؛ و چه اقوامی که تغییر هویت دادند، چون قبطیان مصری، فینیقی‌ها و اقوام تونس و مراکش و کشورهای شمال آفریقا که ملیّت عربی یافتند، ولی ایرانیان با حفظ هویت تمدنی و فرهنگی خود، هرچه را که نشانی از حقیقت و اصالت داشت، پذیرفتند و ایرانی مسلمان شدند و اوراق زرینی به این کهنه کتابِ فرهنگ و تمدن بشری افزودند.
شک نیست که رمز و راز پویایی فرهنگی ایرانیان، حقیقت‌جوئی و تساهل و مدارای ایشان بوده و هست. آنان با عشقی که به دانش و فراگیری، و از آن مهم‌تر علقه‌ای که به زبان فارسی داشتند، به پشتوانه شخصیت‌های فرهنگی و تاریخی خود، این پویایی و ماندگاری را تداوم بخشیدند؛ همچون فردوسی که «عجم بدین پارسی» زنده کرد و یعقوب لیث که فرمان به خواندن شعر پارسی داد و بیهقی و دیگرانی که با نوشتن آثارشان به پارسی، پیوند مردمان این مرز و بوم را با زبان فارسی مستحکم کردند، و چون ذهن و زبان، رابطه‌ای ناگسستنی با هم دارند، ذهن ایرانیان نیز ایرانی باقی ماند و از پیوند هویت ایرانی با دین اسلام، ستارگان درخشانی پا به عرصه ظهور نهادند که تبلورش را در بزرگانی چون ابن‌سینا، فارابی، رازی، نظامی، مولوی، سعدی، حافظ و حتّی سخنوران و دانشوران معاصر می‌بیبنیم.
پس بر ماست که با چنین فرهنگ غنی و هویّت ساز، هر چه بیشتر آشنا شویم و در حفظ و ارتقای این میراث گران‌مایه کوشا باشیم؛ اهدافی که با همه توان خود در روند انتشار پیام بهارستان در پی‌آنیم.
«پیام بهارستان» به صاحب امتیازی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، معاون سردبیری کاظم آل‌رضا امیری، مدیر هنری رضا سفیدکوهی و ویراستاری مرضیه راغبیان از سوی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی منتشر می‌شود./998/د102/ق