نقد و بررسی کتاب آیت اشراق برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، سیما سادات نوربخش نویسنده کتاب «آیات اشراق» در نشست نقد و بررسی کتاب «آیت اشراق با موضوع تفاسیر سهرودی بر آیات قرآن» که بعدازظهر شنبه 25 مهرماه در سرای اهل قلم برگزار شد، در رابطه با ایده اولیه برای نگارش این کتاب، گفت: اولین اثری که در حوزه قرآن از منظر سهروردی نگاشته شده بود مقاله ای با این محتوا بود و این اثر انگیزه برای انجام نگارش کتاب فراهم کرد.

وی در ادامه صحبت های خود با اشاره به مقاله دکتر حبیبی که در رابطه با نگاه سهروردی به قرآن کریم است، اظهار داشت: در آثار سهروردی توجه به قرآن در آراء و اندیشه او زیاد به چشم می خورد، قبل از نگارش مقاله دکتر حبیبی این نگاه مغفول مانده بود و به آن توجهی نشده بود.

نویسنده کتاب «آیت اشراق با موضوع تفاسیر سهرودی بر آیات قرآن» با بیان اینکه در آثار سهروردی تمسک به کتاب قرآن کریم و سنت از اهمیت ویژه ای برخوردار است، خاطرنشان کرد: سهروردی در آثارش تأکید بر حفظ شریعت و قوانین الهی دارد و اذعان می کند که هر مطلبی که از کتاب قرآن کریم و اهل بیت علیهم السلام بهره نبرده باشد، سخن بیهوده است.

وی با اشاره به حکمت اشراق سهروردی و احیای ایران باستان، اظهار داشت: حکمت اشراق سهروردی مورد توجه ایران دوستان قرار گرفته است، منابع سهروردی در درجه اول کتاب قرآن کریم و احادیث است و بعد از آن ایران باستان و یونان جز منابع اصلی سهروردی است و این سه را نمی توان جدا از هم در آثار سهروردی دانست.

نوربخش با بیان اینکه افق اصلی سهروردی به سمت هدف و غایت است، عنوان کرد: کمتر اندیشمندی به این موضوع توجه کرده بود، او بنیانگذار هدف و غایت است و آثار سهروردی تاثیرگذار بر اندیشه حکما است.

نویسنده کتاب «آیت اشراق با موضوع تفاسیر سهرودی بر آیات قرآن» خاطرنشان کرد: قرآن کریم در آثار سهروردی با متن او آمیخته شده است، متن آثار سهروردی سرشار از عبارات قرآنی است که حتی اصطلاحات را هم از قرآن کریم اخذ کرده بود.

وی با بیان اینکه سهروردی در بحث خلافت نیز از قرآن بهره و استنباط کرده است، گفت: به طور کلی متن در آثار سهروردی هماهنگ با قرآن کریم و این برهان زیبا ترسیم شده است، می توان این هماهنگی را در آثار سهروردی مشاهده کرد.

نوربخش اظهار داشت: نگاه تأویلی سهروردی در آثارش با استفاده از آیات قرآن کریم بررسی شده است، کتاب او از آیات قرآن کریم استخراج شده است و نحوه استناد سهروردی به آیات قرآن را نشان می دهد و به نوعی در حکم یک فرهنگ قرآنی است.

نویسنده کتاب «آیت اشراق با موضوع تفاسیر سهرودی بر آیات قرآن» سهروردی را یک ایرانی فیلسوف مسلمان دانست و بیان کرد: او معتقد به سنت الهی است، تا قبل از او این کار انجام نشده بود که قرآن و برهان به هم نزدیک شود و این کتاب برای تحقیق و پژوهش کمک بسیاری می کند.

در ادامه نشست سید عباس ذهنی استاد دانشگاه در رابطه با قتل سهروردی، گفت: سهروردی هر سخنی را بدون شاهد از کتاب خدا و سنت بیهوده می دانست که اگر فرد از کتاب و سنت بهره نبرد گمراه خواهد شد، ارادت سهروردی به قرآن و تسلط او به مباحث قرآن کریم تأمل برانگیز است و باید بازخوانی تاریخی از جریان شناسی قرن ششم شود.

استاد دانشگاه بابیان اینکه صرف نظر از موارد سیاسی و اجتماعی و حسادت و کینه که ممکن است منجر به قتل سهروردی شد، اظهار داشت: نوع مواجه سهروردی با قرآن کریم در آن عصر هماهنگ و منطبق بر آن عصر نبوده است، سهروردی فیلسوفی است که گرفتار نور بوده است و برای او نور یک مفهوم و آیه نبوده است و همه مسائل زندگی او با نور پیوند خورده است.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: یک نوع معاشقه بین سهروردی با خدای خویش ایجاد می شود، بیان اندیشه او بر مفهومی است که از قرآن کریم کسب کرده است و خدا شناسایی ابن سینایی او به سمت خداشناسی اشراقی وجود شناسانه می رود، او یک متفکر و ارادتمند نوری است که سرتا پای او را گرفته است.

ذهنی با اشاره به قرآن در اندیشه سهروردی، گفت: سهروردی در چند مساله به قرآن مراجعه کرده است، یک مساله مفهوم شناساسی است که در قرآن به کار گرفته است و استفاده از قرآن موید گفتار های فلسفی است، در مساله دوم سهروردی از بحث شاهد از قرآن استفاده می کند، در مساله سوم نیز در حوزه توسعه مباحث فلسفی استناد می کند.

ذهنی با بیان اینکه قرآن از سهروردی جدا نبوده است، اظهار داشت: سهروردی همواره همراه قرآن بوده است و این را در هماهنگی که در آثار او است را می توان مشاهده کرد و نشان از تسلط او بر آیات قرآن کریم بوده است.

نجفعلی حبیبی استاد فلسفه در ادامه نشست در رابطه با این کتاب، بیان کرد: این کتاب دارای منابع مهمی است، در چاپ جدید این کتاب آیات دیگری به کتاب اضافه شده است و از 120 آیه جدید درباره اصول فقه و از اشعار سهروردی استفاده شده است.

استاد دانشگاه با انتقاد از اینکه مباحث تکراری در این کتاب وجود دارد، خاطرنشان کرد: کتاب خوب کار شده است و در رابطه با مطالب تکرار الزامی است که موضوعات در آیات دسته بندی و در خلاصه جمع آوری می شد.

وی با بیان اینکه چرا در این کتاب از آیات قرآن استفاده شده است گفت: در مقدمه کتاب باید بیان شود چرا آیه قرآن در این کتاب استفاده شده همچنین شخصی که با آثار سهروردی آشنا است به فلسفه دین در هرمنتوتیک تسلط دارد.

در ادامه نشست ذهنی با اشاره به پیشنهادی برای این کتاب، بیان کرد: با چاپ قبلی تفاوت دارد و اضافه شده است و فضای سهروردی با سایر آیات متفاوت است و مقدمه اصول فقه با حرف های دیگر سهرودی تفاوت دارد و با ارجاعات متن هماهنگ نیست.

استاد دانشگاه با بیان اینکه کتاب چاپ خوبی دارد، خاطرنشان کرد: دقت در پاورقی ها و کنترل اعراب ها و اغلاط تایپی کم از ویژگی های این کتاب است.

وی با تأکید بر اینکه سهروردی به قرآن نگاه خاصی دارد، اظهار داشت: او قرآن را در کنار اهل بیت علیهم السلام به عنوان به یک حقیقت واحد می دانسته است، سهروردی شخصی است که نور برای او این جایگاه را دارد، در این فضا نیز سهروردی محکوم به تکفیر می شود.

ذهنی با بیان اینکه سهروردی نور را منشا حرارت، حرکت و حیات می دانسته است، خاطرنشان کرد: او دانشمندی است که به حضور نور در عرصه هستی پی برده است./818/پ201/ق