پشت پرده حمایت ترکیه از ساخت مساجد در آلبانی
به گزارش خبرگزاری رسا، یک مسجد بسیار بزرگ در خیابان جرج بوش در تیرانا، پایتخت آلبانی، در نزدیکی ساختمان پارلمان این کشور در حال ساخت و ساز است که یکی از پروژههای حمایتشده از سوی کشور ترکیه است. زمانی که کار ساخت آن به پایان برسد، بزرگترین مسجد شبه جزیره بالکان خواهد بود.
سازمان دیانت ترکیه، تاکنون بیش از 100 مسجد و مدرسه در 25 کشور دنیا ساخته است. این سازمان در کشورهایی مانند بوسنی و هرزگوین، فیلیپین و سومالی، اماکن اسلامی راکه در آثار جنگ یا بلای طبیعی تخریب شده بودند، بازسازی کرده است.
در نوار غزه، دیانت ترکیه در حال بازسازی مساجدی است که در حملات سال 2014 اسرائیل ویران شدند. بر آورد میشود که برنامههای در حال اجرای این سازمان برای ساخت مسجد 200 ملیون دلار هزینه داشته باشد.
تلاش برای احیای میراث امپراطوری عثمانی
مظهر بیلگین از مقامات بلند پایه دیانت ترکیه تأکید میکند که تمامی هزینهها از سوی خیرین و به صورت خصوصی و از هدایا تأمین میشود؛ اما منتقدان در این مسأله تردید دارند و معتقدند که با این اقدام، رجب طیب اردوغان(رییسجمهور ترکیه) در نظر دارد میراث امپراطوری عثمانی را احیا کند. افراد سکولار و ملیگرا در آلبانی، کشوری که در دوران کمونیسم آتئیزم شدید(خداانکار) بوده است، جا میخورند وقتی میبینند که ساختمان پارلمان آنها در مقابل مسجد بزرگ تیرانا، کوچک به نظر خواهد آمد. از طرف دیگر هواداران شهرسازی، از نوع معماری و شکل عثمانی مسجد بزرگ تیرانا، شاکی هستند.
اکثریت مردم آلبانی میگویند دولتمردان بعد از دوران کمونیستی به مسیحیان کاتولیک و ارتدکس اجازه ساخت کلیساهای بزرگ در تیرانا را دادند؛ اما مسلمانان را بیرون در سرما برای انجام نیایش رها کردند. ( زیرا نمازهای عیدین(عید فطر و قربان) در خیابان اصلی مرکز شهر منطقه اسکندر بیگ اقامه میشود) مؤمنان مسلمان، همیشه نمازهای خود را بیرون از فضای داخلی یک مسجد کوچک که در قرن 19 میلادی ساخته شده است، در باران و در سرما، اقامه میکردند. مشخص نیست چرا دولت آلبانی زمان مجوز ساخت مصلای تیرانا را بسیار طول داد و بالاخره در سال 2013 حکم ساخت آن را صادر کرد.
نقش ترکیه در جامعه اسلامی آلبانی فراتر از ساخت مساجد است. از میان 7 سمینار اسلامی که به صورت سالانه در آلبانی برگزار میشود، 6 مورد توسط بنیادهای وابسته به گولن که ترکیهای است، برگزار میشود. آژانس توسعه ترکیه (تیکا) در آلبانی تا به امروز 248 پروژه را به پایان رسانده است. در کنار کمکهای مالی، بسیاری از آلبانیاییها از نفوذ ترکیه به عنوان وزنه تعادل علیه گسترش ستیزهجویان مسلمان(افراطگرایان)، استقبال میکنند.
به گفته اولی گورا، مفتی تیرانا تاکنون 150 نفر از اتباع آلبانی به داعش در سوریه پیوستهاند. وی مؤسسات سلفی و وهابی کشورهای پادشاهی خلیج را که بعد از سال های1990 در آلبانی شکل گرفتند، مقصر میداند. (بسیاری از این مؤسسات بعد از حملات 11 سپتامبر آمریکا، از آلبانی اخراج شدند).
گورا میگوید که اکثر مردم آلبانی مخالف اسلام افراطی هستند و بیشتر به اسلام معتدل و میانهرو (که از آن به عنوان اسلام ترک یاد شده است) علاقه دارند. در حقیقت مسلمانان در آلبانی از نظر اعتقادی نسبت به مسلمانان ترکیه ضعیفتر بوده و غربدوست هستند. از طرف دیگر در حوزه دینی ترکیه، اختلاف داخلی وجود دارد. ائتلاف میان حزب حاکم در ترکیه با گولن به هم خورده است و بسیاری از شخصیتهای جنبش گولن خود را پشت میلههای زندان دیدهاند.
نفوذ سازمان دیانت ترکیه در برخی کشورها
در سفری که اردوغان در سال 2014 به آلبانی داشت و طی آن در مراسم افتتاحیه ساخت مصلای تیرانا هم حضور یافت، از مقامات دولتی آلبانی خواست که مدارس وابسته به گولن را ببندند؛ اما مقامات آلبانی این درخواست را رد کردند. به هر حال در آلبانی و در دیگر کشورها، جوامع مسلمان که توسط ترکیه مورد حمایت قرار گرفتهاند، تحت فشار هم هستند. کرم اکتم، استاد پژوهشهای ترک در دانشگاه «گراتس» اتریش میگوید، اردوغان آنها را مجبور میکند که کنار بروند!
از طرف دیگر دیانت ترکیه نفوذ خود را در کشورهایی که رابطه محدودی با امپراطوری عثمانی داشتهاند، گسترش داده است.
در سال 2014 اردوغان گفته بود کشور کوبا قبل از اینکه به وسیله کریستوف کلمب کشف شود، مسکن و مأوای مسلمانان بوده است، وی از این نظریه استفاده کرد تا در آنجا هم مسجدی بزند.
ترکیه در حال ساخت مسجد دیگری در کشور هائیتی نیز است. کرم اکتم میگوید: هدف اصلی ترکیه از این کار، نفوذ در سرزمینهایی جدید است و این ایده نیز وجود دارد که ترکیه باید رهبر جهان اسلام باشد./982/ب102/د
منبع: ایکنا