رابطه حسنه حوزه قم و نجف مرهون تلاشهای مجدانه آیت الله آصفی است/ نگاه آیت الله آصفی به ولایت فقیه فرامرزی و جهانی بود
در آستانه ارتحال مرحوم آیت الله آصفی نماینده سابق مقام معظم رهبری در عراق، بر آن شدیم تا به تشریح ابعاد مختلف شخصیتی و انقلابی این عالم وارسته بپردازیم. از این روی در گفتوگویی صمیمی با حجت الاسلام و المسلمین سعادت نژاد مسؤول سابق نماینده ولی فقیه در نیروی قدس به بررسی ابعاد گوناگون شخصیتی مرحوم آیت الله آصفی و تاثیر ایشان در ایجاد وحدت کلمه میان جمهوری اسلامی ایرن و عراق پرداختیم. آنچه که در ذیل میآید متن این گفتوگو است:
در ابتدا اگر ممکن است شخصیت علمی و اخلاقی مرحوم آیت الله آصفی را برای خوانندگان تشریح کنید.
با درود و سلام به روح پاک آن عزیز سفر کرده که خداوند ایشان را غرق در رحمت و رضوان خود قرار دهد به عرض میرسد مرحوم آیت الله آقای آصفی رضوان الله تعالی علیه دارای ابعاد شخصیتی مختلفی بودند. اولا از نظر علمی می توان گفت ایشان یک مجتهد مسلم بود. یک محقق بود. اهل مطالعه و قلم بود. اهل نطق و خطابه بود. آشنا به مسائل روز و جهان اسلام بود. نظریه پرداز بود. یک فرد صاحب نظر در مسائل مبتلا به روز بود و در یک کلمه می توان گفت که ملّا بود. ثانیا ایشان یک فرد با اخلاص بود. هیچگاه به دنبال مطرح کردن خود نبود. همیشه خود را در حاشیه و گمنامی نگه می داشت و دنبال چهره شدن و رسانه ای شدن نبود و کارهای بزرگ را در نهایت گمنامی انجام میداد و هیچگاه دنبال این نبود که در کارهای بزرگی که انجام داده نامش پیدا باشد.
نکته بعدی مساله زهد مرحوم آصفی بود. درست می توانم عرض کنم که ایشان یک زاهد به تمام معنا بود. دنیا نتونست اسیرش کنه بلکه ایشون دنیا را اسیر کرد. دنیا نتوانست ایشان را بازی بدهد بلکه مرحوم آصفی دنیا را بازی میداد. هیچگاه به دنبال بهره وری و حظّ از دنیا نبودند و به اقلّ از ملبس و مطعم و مسکن راضی بود. نه خانه خوب را انتخاب کرد و نه لباس شیک را برای پوشش انتخاب کرد و نه سفره رنگین را برای خود برگزید. زهد ایشان حتی دوستانش را خسته کرده بود. کمتر کسی تحمل زندگی با ایشان را داشت به دلیل زهدی که مرحوم آصفی داشتند. به صراحت می توانم بگویم که ایشان حظّی از دنیا نبردند. شاید نداشته باشیم و شاید بسیار کم باشند افرادی که زهدشان مانند مرحوم آیت الله آصفی باشد. همیشه کسانی که با ایشان کار میکردند نسبت به رفت و آمد، خوراک و ... با ایشان بحث میکردند. خیلی از بیت المال مراقبت میکرد. به صورت یک فرد عادی اتوبوس سوار می شد از قم میآمد تهران. با اینکه امکانات در اختیارش قرار میدادند اما ایشان مسافرت بین شهری را نوعا با وسایل عمومی رفت و آمد میکرد.
بعد انقلابی و مبارزاتی مرحوم آصفی چگونه بود؟
در بعد مبارزاتی و جهادی، مرحوم آصفی جزو کسانی بود که رژیم بعث دستور قتل ایشون را صادر کرده و وی زندگی مخفی داشته و از دست رژیم صفّاک بعث فراری بودند اما با این وجود دست از مبارزه نکشید. کاملا یک چهره ضد استکباری داشت. مشکلات جهان اسلام را می فهمید. در ماجرای بحران عراق و اشغال آمریکایی ها، کاملا با دیدگاهها و نظرات مقام معظم رهبری همراه بود و نه تنها هیچ لبخندی به روی آمریکایی ها نزد بلکه قهر و غیظ نسبت به آنها داشت. در تمام مدت اشغال عراق از سوی آمریکاییها تا زمان خروج سربازان آمریکایی، ایشان در نجف بود. بنابر این یک شخصیت نترس و شجاع بود. در کنار این مسائل تواضع مرحوم آصفی زبانزد بود. ایشان بسیار متواضع بود به گونهای که با همه اقشار خصوصا قشر فقیر نشست و برخاست داشت. همیشه دغدغه زندگی افراد بی بضاعت را داشت. هرجا که میرفتیم یه اثری از ایشان نسبت به رسیدگی به وضعیت یتیمان وجود داشت و خودشان شخصا این افراد را مدیریت میکرد.
میزان تاثیر مرحوم آیت الله آصفی را در بعد وحدت کلمه چگونه ارزیابی میکنید؟
مرحوم آیت الله آصفی در قول و فعل، اتفاق کلمه و وحدت به معنای واقعی آن را که حضرت امام بر آن اصرار داشت، معتقد بوده، عمل کرده و همواره به دنبال وحدت اسلامی بود. همواره پیگیر و عامل به ایده امام و نظرات مقام معظم رهبری را در بعد وحدت و مواجهه با رژیم صهیونیستی و استکبار بود. متفق علیه بودن مرحوم آصفی هم نکته حائز اهمیت است. همه جریانها و جناحها مرحوم آصفی را قبول داشتند و همه گروهها ایشان را از خود میدانستند. به دلیل کیاستی که داشت هیچ فرد و گروهی نتوانست تشخیص دهد که ایشان چه گروهی را تایید میکند و طرفدار کدام یک از آنان است. حسن مدیریت و سیر و سلوکی که داشت در جهت وحدت اسلامی میان شیعیان بسیار مهم بود. ایشان تمام تلاش خود را برای تحقق وحدت کلمه بین امت اسلامی و خصوصا بین بیت شیعی داشت.
همراهی و همکاری آیت الله آصفی با مقام معظم رهبری و جمهوری اسلامی ایران در بحرانها و مشکلات عراق چطور بود؟
همراهی ایشان با جمهوری اسلامی ایران در بحران عراق بسیار مناسب بود. من یادم هست قبل از بحران عراق و اشغال آن از سوی آمریکاییها، زمزمههایی در میان مردم عراق بود که آمریکاییها قرار است به عراق حمله و صدام را سرنگون کنند. در آن زمان برای سازماندهی و جهت دهی علما و آمادگی مردم در برابر حمله آمریکا، نشستهای مختلفی را با علمای عراق در جهت یک مدیریت فعال در تقابل با آمریکاییها داشتیم. یکی از کسانی که ما را پذیرفت، کمک کرد، همراهی کرد، رهنمود داد و در خانه اش همواره به روی ما باز بود، مرحوم حاج آقای آصفی بود. ایشان از این جهت در میان آقایان علمای عراقی مقیم قم ممتاز بود.
در بحثها پیرامون وحدت کلمه و تلاش مرحوم آصفی برای تحقق وحدت میان امت اسلامی سخن گفتید. رویکرد مرحوم آصفی در این موضوع رو بیشتر تشریح کنید؟ تاثیر ایشان در نزدیک ساختن اندیشه مرجعیت عراق با حکومت جمهوری اسلامی ایران را هم تشریح کنید؟
نسبت به این جهت میتوانم بگویم یکی از کسانی که امت اسلامی در بعد ایجاد وحدت مدیونش هست مرحوم آقای آصفی است. ایشان در جهت ایجاد وحدت و صمیمیت میان مرجعیت قم و نجف و ایجاد وحدت میان دو حوزه و جا انداختن نظرات و دیدگاه های مقام معظم رهبری در نجف و همراهی مراجع نجف با مقام معظم رهبری خیلی تلاش کرد. مرتب خدمت آیت الله سیستانی میرسید و آیت الله سیستانی از ایشان جویای نظرات ایران می شدند. آیت الله سیستانی بسیار ایشان را قبول داشت و در تمامی بحرانهایی که در عراق پیش میآمد و نیاز به ابراز نظر مرجعیت بود، مرحوم آقای آصفی خدمت آیت الله سیستانی رسیده و جزو مشاوران امین و اصلی اقای سیستانی بود. نکته مهمتر ایجاد ارتباط و تفاهم میان حوزه قم و نجف بود. دشمن از زمان صدام شکافی را میان حوزه قم و نجف ایجاد کرده بود. بر اثر تبلیغات حزب بعث، نظرات و دیدگاههای خاصی نسبت به قم و حوزویان وجود داشت. مرحوم آقای آصفی در ساماندهی این وضعیت و اصلاح آن و همراه داشتن دیدگاههای علمای نجف با علمای قم و ولایت، نقش بسزایی داشت و رابطه حسنه امروز بین این دو حوزه بی شک مرهون تلاشهای معظم له است. ایشان معتقد و ملتزم به ولایت فقیه به معنای واقعی کلمه بود. ولایت فقیه را منحصر به مرزهای جغرافیایی نمی دانست. نظر فقهی ایشان این بود که ولایت فقیه برد جهانی دارد و منحصر به کشور خاصی نیست و ولایت در مرزها محدود نشده و فرامرزی است.
بحثی را مقام معظم رهبری مطرح کردند تحت عنوان انقلابی ماندن حوزههای علمیه. با توجه به این که فرمودید حزب بعث تبلیغات فراوانی علیه ایران و حوزه قم کرده بود، آقای آصفی در انقلابی کردن حوزه نجف و افزایش آگاهی سیاسی طلاب نجف چه نقشی را ایفا کردند؟
کارهایی را مرحوم آصفی شروع کردند که هرچند برخی از آنها ناتمام ماند اما ایشان سنگ بنای خوبی را بنا گذاشت. تاسیس یک مدرسه علمیهای فعال در نجف و گزینش طلاب و سرمایه گذاری برای آینده یکی از اقدامات ایشان بود. مرحوم آصفی نظراتی را که در مورد فقه سیاسی داشتند در درسها ارائه میدادند. به صورت جدّ می توان گفت افکار منفی در نجف را ایشان اصلاح و بهبود بخشیده و آن را تبدیل به یک نگاه خوش بینانه از حوزه نجف به ایران، قم و جمهوری اسلامی ایران کرد. در این زمینه تلاش های جدی داشت که بعضا به ثمر نشست و مابقی در سال های آتی انشاء الله بروز خواهد کرد.
تصویری از مرحوم آصفی در کنار رزمندگان الحشد الشعبی در برخی شبکههای مجازی منتشر شده است. روحیه جهادی آیت الله آصفی و ارتباط ایشان با رزمندگان جبهه مبارزه علیه تکفیر و داعش چگونه بود؟
مرحوم آقای آصفی یک مبارز و مجاهد به معنای واقعی کلمه بود و مجاهدت ایشان مردمی بود و متواضع هم بود. خب این سه ویژگی را کنار هم بذارین ببینید چه می شود. یک فرد جهادی، متواضع و مردمی طبعا محبوب دل مردم می شود و هرجا که جهاد باشد حضور ایشان ملموس است و در صحنه های مبارزه حضور داشته و با مبارزان است. ایشان نسبت به سرکشی به جبهه ها و خطوط و جاهایی که عزیزان الحشد الشعبی مستقر بودند بسیار مقید بود. مرتب سرکشی کرده سخنرانی می کرد و در جمعشان حضور می یافت و رزمندگان را دوست میداشت. رزمندگان نیز بسیار ایشان را دوست داشتند./981/ب971/ک