انتشار قرآن حکیم با ترجمه آیت الله مکارم شیرازی به همراه شرح آیات منتخب

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، قرآن حکیم با ترجمه فارسی حضرت آیت الله مکارم شیرازی و به همراه شرح و تفسیر آیات منتخب با همت و سرپرستی محمد فقهی رضایی از سوی انتشارات امام علی بن ابیطالب علیه السلام منتشر شده است.

قرآن حکیم کتابی است که افزون بر ترجمه دارای توضیحاتی در خصوص برخی از آیات منتخب است. تعداد کل موضوعات پرداخته شده در این مصحف  بالغ بر 1717 عنوان بوده که در پایان قرآن، این عناوین در قالب فهرست موضوعی آورده شده است.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی در «سخن مترجم» می‌نویسد:

ترجمه یکی از مشکل‌ترین و پیچیده‌ترین فنون نویسندگی است، هرچند گروهی آن را ساده می‌پندارند! مترجم باید آن‌چنان سلطه‌ای به هر دو زبان، و محتوای متنی که می‌خواهند ترجمه کند، داشته باشد که معنا را از لباس الفاظ «زبان اول» عریان ساخته، سپس لباس «زبان دوم» را به طور کامل بر آن بپوشاند.

 ابن کار به سه صورت ممکن است انجام گیرد:

ترجمه «کلمه به کلمه»: یا به اصلاح «تحت اللفظ». این ترجمه نه تنها زیبا نیست؛ بلکه بسیار نارسا و احیاناً غلط است.

ترجمه «آزاد»: در اینجا، مترجم به تناسب اهدافش محتوا را کم یا زیاد کرده، یا شرح و توضیحی بر آن می‌افزاید، ولی بدیهی است که نمی‌توان بر آن نام ترجمه را نهاد.

ترجمه «محتوا به محتوا»: در این ترجمه باید نخست معانی از لباس زبان اول برهنه شود و در مغز جای گیرد، سپس به طور دقیق به لباس زبان دوم آراسته گردد، و آنچه شایسته ترجمه‌های است همین نوع می‌باشد، هر چند ترجمه قرآن هر قدر دقیق و حساب شده باشد هرگز نمی‌تواند لطف و عمق و ظرافت آیاتش را منعکس کند که آن کلام خداست.  ترجمه ما از نوع سوم؛ برگرفته آر تفسیر نمونه و محصول 15 سال کار با قرآن مجید است.

هدف این بوده که ترجمه‌ای سلیس، گویا در عین حال دقیق و محکم برای همگان به خصوص نسل جوان تحصیل کرده امروز فراهم شود، که حتی بدون مراجعه به تفسیرهای، قابل درک و فهم باشد و راه را برای آشنایی هرچه بیشتر با این کتاب بزرگ آسمانی که دریایی است بی‌کران از معارف الهی و مفاهیم والای انسان‌ساز، بگشاید.

از همه عزیزانی که روی این مجموعه زحمت کشیده‌اند تشکر نموده و خدای را بر این موفقیت سپاسگزایم و از عنایات بی‌کرانش مدد جوییم که توفیق عمل را نیز به همه ما مرحمت فرماید تا قرآن را چراغ راه زندگی خویش قرار دهیم.

در توضیحات مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران آمده است:

با این که طی سال‌های اخیر، گام‌های مهمی در جهت ترویج معارف بلند قرآن کریم برداشته شده است، رهنمودها و تأکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر افزایش انس عموم مردم با قرآن کریم و مفاهیم انسان ‌از آن، مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران را بر آن داشت تا در راستای فعالیت‌های خود به این مهم نیز بپردازد.

این مجموعه که علاوه بر ترجمه، شامل توضیحاتی در خصوص برخی از آیات هر صفحه می‌باشد؛ محصول تلاشی است که با همفکری، و نظارت عالی جمعی از کارشناسان علوم و معارف قرآنی در شورای تحقیق و پژوهش این مرکز و با زحمات مؤلف و همکاران ایشان، تهیه و تدوین شده است.

اگرچه این مختصر پاسخگوی همه نیازهای علاقه‌مندان قرآن کریم نیست، آغاز حرکتی است که در آن عموم مردم را با قطره‌ای از این معارف عمیق پیوند می‌زند.

استفاده از این تفسیر یک جلدی در جلسات قرائت قرآن، مساجد، محافل قرآنی و منازل می‌تواند در ارتقای سطح معلومات قرآنی عموم افراد، مؤثر واقع شود.

از این رو سعی شده با توجه به محدودیت شمارصفحات، مطالب در نهایت اختصار بیان گردد و از پرداختن به حواشی و مطالب زائد پرهیز شود تا بیشتر مورد استفاده خوانندگان محترم قرار گیرد.

در بخشی از عنوان «سخن محقق» درباره اهداف و مراحل آماده سازی و منابع این مجموعه می‌خوانیم:

با توجه به اینکه در برخی از آیات قرآن، معنای آیه حتی با ترجمه‌ای روان؛ بازهم مبهم و سؤال برانگیز است و بعضی از آیات نیز در عین وضوح، به توضیح بیشتری نیاز دارد، به نظر می‌رسد که ارائه این توضیحات ذکر شأن نزول و روایاتی که در ذیل این آیات از معصومین علیهم السلام نقل شده و بیان نظریات مفسران، برای علاقه‌مندان قرآن کریم مفید باشد.

روشن است که پرداختم به همه جوانب و توضیح همه نکات و پاسخ به تمام سؤالات امکان‌پذیر نیست و آنچه در این مجموعه آمده، قطره‌ای از اقیانوس بی‌کران معارف بلند آیات الهی است که در حد و توان و با توجه با محدودیت صفحات؛ به توضیح برخی از آیات هر صفحه پرداخته شده و البته در میان توضیحات، بیان نکات اعتقادی، اخلاق و اجتماعی مد نظر بوده است.

مراحل:

این مجموعه پس از بررسی‌ها و تحقیقات گسترده و طی مراحل ذیل تهیه و تدوین شده است:

1- ارائه طرح کلی و تصویب آن و انتخاب منابع اصلی از سوی شورای تحقیق مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران (متشکل از اساتید برجسته علوم قرآنی کشور).

2- بررسی کل آیا قران کریم و مشخص کردن آیات و موضوعاتی که (در هر صفحه) پرداختن به توضیحان لازم است.

3- نظرخواهی عمومی جهت مشخص نمودن سطح مطالب و مخاطبان این طرح.

4- ارائه موضوعات پیشنهادی به گروهی از محققان و کارشناسان علوم قرآن و دریافت نظرشان.

5- تشکیل جلسات کارشناسی متعدد و بررسی و تصویب آیات و موضوعات پیشنهادی به ترتیب اولویت.

6- نگارش توضیحات مربوط به موضوعات مصوب با توجه به منابع اصلی (تفاسیر المیزان، نمونه و اطیب البیان)

7- مراجعه منابع دیگر (تفاسیر موضوعی و برخی کتب مرتبط) از سوی جمعی از محققان و تکمیل مطالب نگاشته مؤلف.

8- بررسی صحت روایت نقل شده در متن توضیحات از نظر ترجمه و مطابقت با منبع اصلی روایات از سوی یکی از محققان.

9- ویرایش علمی؛ در این مرحله، متن نگارش شده از جهات ذیل مورد بررسی قرار گرفت:

مطابقت مطالب نقل شده با منابع مربوط، اصلاح ترجمه برخی از روایات، احادیث و عبارت مشکل.

پیشنهاد حذف یا اضافه برخی موضوعات و مطالب.

ویرایش ادبی متن از لحاظ مطابقت با دستور زبان و آیین نگارش فارسی.

منابع:

مهم‌ترین منابعی که در این اثر از آنها استفاده شده، اینهاست: تفاسیر المیزان، نمونه و اطیب البیان، نمونه و همچنین برخی از تفاسیر موضوعی قرآن کریم.

البته توجه به سه نکته درباره منابع این اثر ضروری به نظر می‌رسد: یکم اینکه بنای کار در استفاده از منابع، نقل مو به موی مطالب نبوده است؛ چرا که در بسیاری از موارد، مطلب مورد نظر به طور مفصل در منبع اصلی ذکر شده و امکان نقل عین مطلب در ذیل آیه مورد نظر وجود نداشته است، لذا خلاصه مطلب، آورده شده و در پاورقی تنها به ذکر شماره صفحه، مربوط آغاز مطلب اکتفا شده است.

همچنین با توجه به این نکته که این اثر ویراستاران علمی و ادبی بررسی کرده‌اند؛ بدیهی است که در برخی از موارد ، تغییرات در الفاظ و عبارات ایجاد شده است؛ گرچه نهایت سعی ما بر این بوده است که در محتوای مطالب تغییری حاصل نشود.

دوم اینکه علاوه بر منابع یاد شده، در موارد محدودی؛ به منابع دیگر نیز مراجعه شده است. سوم اینکه مبنای ترجمه روایاتی که از نهج البلاغه نقل شده، ترجمه استاد فولادوند بوده، هرچند در برخی موارد، از ترجمه‌های دیگر نیز استفاده شده است.

کتاب «قرآن حکیم با ترجمه فارسی حضرت آیت الله مکارم شیرازی و به همراه شرح و تفسیر آیات منتخب  با شمارگان  10000 هزار نسخه، از سوی انتشارات امام علی بن ابیطالب علیه السلام منتشر شده است.

علاقه‌مندان برای تهیه این کتاب و دیگر آثار حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی می‌توانند به فروشگاه انتشارات امام علی بن ابیطالب واقع در قم، ابتدای خیابان شهدا، کوی آمار 22، پلاک 22 مراجعه یا با شماره تلفن 37732478 تماس حاصل کنند؛ یا به سایت  www.imamalipub.ir مراجعه کنند./998/پ202/ق