نشست استانبول در سایه رویکرد ضدیت با ایران

به گزارش خبرگزاری رسا، طی هفته های گذشته نشستی در استانبول با حضور نمایندگان اهل سنت عراق و با پشتیبانی کشورهای قطر، عربستان سعودی و ترکیه برگزار شد. در این نشست سه موضوع تشکیل اقلیم اهل سنت در عراق، استقلال کردستان و مقابله با حضور نیروهای بسیج مردمی (الحشد الشعبی) مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

در این نشست دو روزه ۳۰ شخصیت سنی گرد هم آمدند و درباره وضعیت اهل تسنن و آینده سیاسی آن ها و همچنین چگونگی بازسازی مناطق سنی که در پی اشغال داعش ویران شده، بحث و تبادل نظر شد. آینده نفوذ ایران در منطقه و عراق نیز از دیگر مسائل مورد مناقشه طرف‌های حاضر در این نشست بود. شرکت ‌کنندگان حدود یک ماه پیش نیز نشستی را در ژنو سوئیس با  محوریت همین موضوعات برگزار کرده بودند.

نکته قابل توجه آن است که بر خلاف نشست های پیشین که شاهد اختلافات و تحریم‌های برخی گروه‌های اهل سنت بود، نشست اخیر بسیار منسجم برگزار شد. ترکیه به عنوان میزبان این نشست، علاوه بر حمایت‌های عربی از سوی عربستان سعودی و قطر از حمایت ‌های آمریکا نیز در این موضوع برخوردار است. مقابله با نفوذ ایران و مهار الحشد الشعبی از جمله مقولاتی است که میان آمریکا، ترکیه،عربستان و نیز اهل سنت عراق وحدت نظر ایجاد کرده است.

برجسته ترین افراد حاضر در این نشست، خالد العبیدی وزیر دفاع سابق عراق که اخیرا برکنار شده است، رافع العیساوی وزیر دارایی سابق، ایاد السامرائی دبیرکل حزب اسلامی، اسامه النجیفی رئیس ائتلاف متحدون و مثنی حارث الضاری دبیرکل هیات علمای مسلمین بودند. صالح المطلک رئیس ائتلاف جبهه الحوار و محمد یونس الاحمد، نماینده حزب منحله بعث نیز در این نشست شرکت کردند.

برخی از شرکت کنندگان با توجه به تبعات منفی، تمایلی به حضور در این نشست نداشتند، اما طرف ‌های منطقه ‌ای موفق شدند آنان را راضی کنند که پشت یک میز در کنار دیگر حاضران اهل تسنن در این نشست حاضر شوند.

با آن که رسانه ‌ها از شرکت فرستاده ویژه سلیم الجبوری، رئیس پارلمان عراق در نشست استانبول خبر داده‌ اند، اما به محض انتشار خبر این نشست، وی با صدور بیانیه ‌ای این خبر را تکذیب کرد. او افزود: ما همواره در گذشته و حال تاکید کرده‌ایم که علیه هرگونه تجمع یا دیداری که برای تجزیه عراق تلاش یا عراق را وامدار طرح ‌های خارجی کند، می ‌ایستیم.

به گفته برخی منابع، مسئولان و نمایندگان عراقی که در این نشست و دیدارها شرکت کردند، قبل از ترک بغداد به سمت ترکیه، حیدر العبادی، نخست وزیر را در جریان نیت خود قرار داده بودند. اما به طور طبیعی نشست استانبول با واکنش سخت دولت  عراق مواجه شد. مصوبات نشست استانبول درحالی صادر شد که مقامات عراقی اعم از شیعه یا سنی و کرد یا عرب تاکنون بارها بحث تجزیه عراق را مردود اعلام کرده و با هرگونه تلاشی در این جهت مخالفت کرده ‌اند. در نخستین واکنش، احمد الجبوری، نماینده عضو ائتلاف «اتحاد قوی السنیه» به عنوان بزرگ‌ترین ائتلاف اهل سنت پارلمان عراق، اعلام کرد تاکنون ۳۴ امضا علیه شرکت‌کنندگان در این گونه نشست ‌ها و اقامه دعوی علیه آنها، جمع ‌آوری شده است. او در یک کنفرانس خبری از نخست وزیر حیدر العبادی و وزیر خارجه ابراهیم الجعفری خواست توضیح دهند که چگونه برخی کشورها اجازه می ‌یابند چنین نشست ‌هایی را میزبانی کنند.

محمد الصهیود نماینده عضو ائتلاف «دولت قانون» وابسته به نوری المالکی نیز خواستار محاکمه شرکت ‌کنندگان در این نشست به اتهام خیانت و مزدوری شد و برگزاری چنین نشست‌هایی را در جهت ایجاد سناریوی خاص دشمنان برای دوره پس از داعش قلمداد کرد.

نشست استانبول را باید نتیجه تلاش ‌های منطقه ‌ای عربستان سعودی و ترکیه دانست. این دو کشور به عنوان حامیان اصلی اهل سنت عراق، در صدد ترسیم نقشه سیاسی جدیدی برای این کشور در دوره پساداعش در عراق هستند.

از جمله مصوبات این نشست، تشکیل هیات اجرایی بود که وظیفه آن پیگیری تماس‌ها و طرح ریزی برنامه ها عنوان شده است. همچنین حاضران در این نشست توافق کردند که هئیتی اداری متشکل از ۲۵ شخصیت عراقی تشکیل شود تا وضعیت برنامه ‌ها و راه ‌های موفقیت آن و نتایج این دیدارها را بررسی کند.

اهل سنت عراق با شرکت در این نشست آن هم در آستانه انتخابات شوراهای استانی، می‌خواهد این پیام را به احزاب شیعی عراقی بدهد که ما می‌ توانیم دور هم جمع شویم و به اجماع برسیم و در عین حال از حمایت منطقه ‌ای و بین المللی بزرگی برخوردار هستیم. در نخستین گام، حاضران در این نشست وعده دریافت ۳۰ میلیارد دلار برای بازسازی استان ‌های سنی نشین را از کشورهای حامی گرفتند.  

برخی ناظران عراقی بر این باورند که چنین نشست‌هایی که معمولا با حمایت برخی کشورهای اروپایی و ایالات متحده و کشورهای همسایه برگزار می ‌شود، چندان باعث نگرانی دولت العبادی نمی ‌شود؛ اما نگرانی جمهوری اسلامی ایران را به دنبال دارد که نگران تشتت و ضعف در صفوف شیعیان و کمرنگ شدن نفوذ خود در عراق می باشد.

اما در مقابل گروهی تحلیلگران معتقدند هدف اصلی این گونه تحرکات، حاکمیت شیعی در عراق و بازگرداندن معادله سابق است. البته با توجه به آن که بازگشت به دوران بعث در عراق امکان پذیر نیست، طرح تازه برای اهل سنت از سوی حامیان خارجی آنان بحث فدرالیسم و نهایتا تجزیه عراق است. قطعا هوشیاری دولت عراق و شیعیان این کشور و نیز آن دسته از اهل سنت که با تجزیه عراق به شدت مخالف هستند، مانع اجرای نقشه های دشمنان خواهد شد./981/ب101/ف

منبع: سایت طنین