نگاهی به کتاب «شیعیان عربستان»

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا مؤسسه شیعه شناسی،کتاب «شیعیان عربستان؛ حقوق اقلیت از منظر موازین بین‌المللی حقوق بشر»، نوشته یاسر مکرّمی قرطاول را در سال 1395 منتشر کرده است.

نویسنده کتاب را در سه فصل زیر تنظیم کرده است:

1- شیعه در عربستان سعودی؛

2- اقلیت شیعه در فرایند حقوق بشر عربستان سعودی؛

3- و حقوق اقلیت شیعه عربستان.

فصل نخست نیز در دو مبحث تدوین شده است: کلیات: پیشینه تاریخی شیعیان عربستان، و مشروعیت حکومت آل سعود بر مبنای وهابیت؛ سپس نویسنده در مبحث اول، در چهار گفتار با عنوانهای جغرافیای عربستان، جامعه عربستان، اقتصاد عربستان و تأثیر نفت بر آن، و دین در عربستان، ساختار جغرافیایی و اجتماعی را شرح داده، به چگونگی ظهور اسلام و مکتب تشیع در عربستان می پردازد.

در مبحث دوم نیز چهار گفتار زیر آمده است:

تأسیس وهابیت؛ فرقه ای در تقابل با جهان بینی تشیع، تعامل قدرت سیاسی با قدرت ایدئولوژیک، شیعیان در ادوار سه گانه حکومت آل سعود و ساختار سیاسی عربستان سعودی.

همچنین ما در فصل دوم با دو مبحث رو به رو هستیم: عربستان سعودی و آزمون حقوق بشر و اقلیت شیعه و حق تعیین سرنوشت.

در ادامه، نویسنده در مبحث نخست، در چهار گفتار به موضوعات عربستان سعودی و اقدامات حقوق بشری قرن بیستم، عربستان و نخستین ارزیابی دوره ای جهانی((UPR شورای حقوق بشر، عربستان؛ سازو کارهای حقوق بشر، و مقررات حقوق بشری در قانون اساسی اعطایی عربستان، و در مبحث دوم، در دو گفتار به موضوعات شیعیان عربستان؛ مشمول تعریف اقلیت و اقلیت شیعه عربستان و حق تعیین سرنوشت پرداخته است.

نقض حقوق اقلیت شیعه، و خواسته ها و دورنمای شیعیان عربستان، دو مبحث فصل سوم هستند که نویسنده در مبحث اول، گفتارهای شیعیان عربستان؛ اقلیتی در تبعیض، عربستان سعودی و حقوق زنان و کودکان اقلیت شیعه و هویت اقلیت شیعه؛ موجودیت و ندای چندگانه‌گرایی(پلورالیسم) فرهنگی و در مبحث دوم، گفتارهای خواسته‌های اقلیت شیعه و اصلاحات در عربستتان سعودی و دورنمای شیعه با اندیشه بیداری اسلامی را واکاویده است.

 همچنین نویسنده در مقدمه این کتاب درباره وضعیت شیعیان در عربستان و همچنین چگونگی نگارش این کتاب و منابع استفاده شده چنین گفته است:

 شیعه در عربستان هرگز به عنوان مذهب رسمی تأیید نشده و {شیعیان} همواره از حقوق شهروندی برابر با دیگر شهروندان سعودی به علت شیعه بودن محروم شده اند که برخی گزارشهای مراجع بین المللی مانند شورای حقوق بشر، عفو بین الملل و دیده بان حقوق بشر بر آن صحه می گذارد... بدین ترتیب، این پژوهش با نوآوری و پرداختن به وضعیت شیعیان عربستان از دیدگاه موازین حقوق بشر مرسوم می تواند به لحاظ کاربردی منبعی برای استفاده مجمع ها و نهادهای مرتبط شیعی  و حقوق بشری باشد... . برای تدوین پژوهش حاضر با توجه به نظری بودن ماهیت موضوع، از داده‌های کیفی یعنی روش مطالعات کتابخانه‌ای شامل بررسی، تجزیه و تحلیل محتوای کتابها و مقاله‌های انگلیسی و فارسی و نیز اسناد بین‌المللی موجود، قوانین داخلی عربستان و گزارش های مراجع بین‌المللی استفاده کرده‌ایم که به موضوع حقوق شیعیان عربستان توجه نشان داده‌اند.

گفتنی است، مؤسسه شیعه‌شناسی این کتاب را در ۲۰۸ صفحه با قطع وزیری (شومیز) در فروردین ماه ۱۳۹۵ و قيمت ۸۲۰۰۰ ريال منتشر ساخته است./۹۲۵/ن ۶۰۲/ش