شخصيت و امامت اميرالمؤمنين علي در اشعار اهل‌سنت قرن اول هجري
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، پژوهشکده حج و زیارت وابسته به حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، کتاب شخصیت و امامت امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام در اشعار اهل سنت قرن اول هجری را به قلم حافظ نجفی منتشر کرد.
نویسنده در این اثر که در چهار بخش مفاهیم و کلیات، از تولد تا رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، از رحلت پیامبر تا دوران خلافت و دوران خلافت و حکومت تا شهادت تنظیم شده، اشعار اهل سنت در قرن اول هجری را درباره شخصیت امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام بررسی و تحلیل کرده است.
در بخش نخست این کتاب، مفهوم شناسی شعر و جایگاه شعر در فرهنگ اسلامی بررسی شده و نویسنده به دنبال آن است که با استفاده از منابع معتبر اهل سنت، بداند که شاعران و ادیبان اهل سنت قرن اول هجری، سیمای حضرت علی علیه السلام را چگونه به تصویر کشیده اند.
در بخش کلیات و مفاهیم، ذیل عنوان جایگاه شعر در فرهنگ اسلامی چنین می خوانیم:
«پس از رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و در زمان امامان معصوم علیهم السلام، شعرا از نقاط دور به خدمت ائمه مشرف می شدند و مورد تفقد و اکرام ایشان قرار می گرفتند.
دوره ائمه طاهرین علیهم السلام، تحولاتی در شعر و ادب پیدا شد و به کمال گرائید و در اجتماع آن روز، از بیشتر علوم و فنون، پیشی گرفت؛ چنانکه این حقیت را به وضوح از گفتار و رفتار امام صادق علیه السلام درباره «هاشمیات» کُمیت می یابیم.
كميت در ايام تشريق در منا بر آن حضرت وارد شد و اجازه خواست تا برای حضرت از اشعار خود بخواند. حضرت فرمود: «اين ايام بسيار شريف و با ارزش است». كُميت عرض كرد: اين اشعار درباره شما سروده شده! امام چون اين جواب را شنيد، فرمود: «تا ياران و همراهانش جمع شوند و به كميت هم اجازه داد تا شعرش را بخواند». كميت هم قصيده لاميه از قصايد هاشمياتش را خواند. پس از تمام نمودن شعر حضرت دربارهاش دعا کرد و هزار دينار و يك دست خلعت به او مرحمت فرمود».
آیا موضوع ولادت حضرت علی علیه السلام در داخل کعبه از نظر علمای اهل سنت صحیح است؟ آیا از دید شاعران سنی، علی علیه السلام اولین کسی است که به پیامبر ایمان آورده و با وی نماز خوانده است؟ و آیا در مجلس سران قریش که علی علیه السلام برای حمایت از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله اعلام آمادگی کرد، پیامبر وی را به عنوان خلیفه خود معرفی کرد؟ بخشی از سؤال های فرعی تحقیق حافظ نجفی به شمار می رود.
نویسنده در مقدمه این اثر مزیت تحقیق حاضر را موارد زیر دانسته است:
يک‌ـ اين تحقيق به بيان و تحليل اشعار اهل سنت قرن اول هجري اختصاص دارد. درحالي‌که موسوعه‌هاي فوق عموميت دارند و همه آثار ادبي را گردآوري کرده‌اند که طبعاً تشخيص موافق و مخالف در آنها براي همگان ميسر نيست.
دو‌ـ در بسياري از موسوعه‌ها تلاش بر اين بوده که اشعار کساني که به صورت رسمي شاعر شناخته مي‌شدند، گردآوري شود. درحالي‌که سروده‌هاي زيادي در اين تحقيق به چشم مي‌خورد که در رجزهاي ميادين جنگ توسط حاضران در جنگ بر زبان جاري شده که نامي از آنها در تاريخ به عنوان شاعر برده نشده است.
سه‌ـ همه موسوعه‌ها با زبان عربي نوشته شده‌اند که براي گسترده بودن بحث‌ها و نيز به دليل اينکه همگان قادر به فهم کامل زبان عربي نيستند، نمي‌توانند مرجع تحقيق براي همه دانش‌پژوهان باشند. از اين جهت، تحقيق حاضر مي‌تواند مرجع قابل دسترس براي کليه دانشجويان و محققان فارسي‌زبان باشد.
پژوهشکده حج و زیارت وابسته به حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت کتاب شخصیت و امامت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در اشعار اهل سنت قرن اول هجری نوشته حافظ نجفی را در قطع وزیری و 456 صفحه منتشر کرده است./920/ ن ۶۰۲/ش