تحلیلی بر عملیات موصل و نیاز به وحدت نیروها بعد از نابودی داعش

به گزارش خبرگزاری رسا، آزادسازی موصل از جنبه‌های تاکتیکی و عملیاتی و راهبردی چه در سطح داخلی و چه خارجی اهمیت ویژه‌ای دارد. این عملیات هم از جنبه تاکتیکی و امنیتی به دلیل بعد مساحت آن که در مقایسه با دیگر عملیاتی که تاکنون در عراق انجام شده و هم به دلیل به‌کارگیری تاکتیک و تکنیک‌های عملیاتی بسیار پیچیده، قابل توجه بود.

نخستین چیزی که این عملیات را دشوار می‌ساخت، جغرافیای خاص منطقه همچون وجود نهرها و در کل توپوگرافی خاص آن بود که باعث می‌شد استحکامات محکمی که داعش در منطقه ایجاد کرده بود، سخت‌تر قابل دسترسی و مقابله باشند. بویژه که داعش از مردم نیز به عنوان سپر دفاعی استفاده می‌کرد. در همین حال فشار امریکایی‌ها به دولت مبنی بر اینکه فرماندهی عملیات به نیروهای ائتلاف سپرده شود مزید بر علت بود تا این عملیات را بیش از پیش سخت و پیچیده کند.

بر اینها باید افزود، عقبه تدارکاتی و لجستیکی و حمایت‌های میدانی را که از این گروه تروریستی وجود داشت. با وجود تمام این پیچیدگی‌ها، ارتش عراق با کمک نیروهای مردمی، عملیات را در جهت حفظ وحدت ملی در داخل عراق و در صحنه خارجی برای مقابله با تروریسم انجام داد و به پیامدهای قابل توجهی دست یافت.

این رخداد نه تنها باعث بسته شدن عقبه نیروهای لجستیک داعش شد بلکه باعث بر هم خوردن طرح امریکایی اشغال مناطق جدید «کریدور مناطق آزاد» شد. مهم‌ترین پیامد ابتدایی آزادسازی موصل نیز این است که آزادسازی مناطق دیگر عراق از جمله حویجه و تلعفر را بیش از پیش تسهیل خواهد کرد.

اما پیامد کلی‌تر و بلندمدت‌تر آن بومی‌سازی امنیت منطقه است. این عملیات باعث همگرایی و همکاری منطقه‌ای با کشورهای منطقه شد. طوری که اکنون شاهد همکاری گسترده ایران، عراق و سوریه در جهت مبارزه با داعش هستیم.

فرماندهی عملیات آزادسازی موصل با تکیه بر نیروهای مردمی انجام شد. این مسأله مشخص ساخت عراق نیازی به حضور اشغالگران و مدعیان دروغین مبارزه با تروریسم ندارد و قادر است با تکیه به مردم خود، با تروریست‌هایی که امنیت این کشور را تهدید می‌کنند، مقابله کند و تئوری ادعای خلافت خودخوانده داعش را ناکام بگذارد.

با این حال نباید فراموش کرد کار داعش با این عملیات تمام نشده‌ است و ارتش و نیروهای مردمی عراق با توجه به تنوع قومی در مناطقی چون حویجه کار دشواری را در مسیر پاکسازی عراق از تروریست‌ها در پیش دارند. ضمن آنکه به احتمال بسیار زیاد، داعش با از دست دادن موصل، تاکتیک‌های عملیاتی خود را از حفظ سرزمین به عملیات انتحاری و تروریستی تغییر خواهد داد.

با این حال دولت برای ایجاد امنیت در این مناطق نیازمند ایمن سازی، پاکسازی و بازگرداندن آوارگان به مناطق آزاد شده است. هر چند که بازسازی این مناطق با توجه به حجم خسارت‌های وارده، بدون همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی امکانپذیر نیست.

از آنجا که پیدایش داعش به عنوان جریان تکفیری در چارچوب طرح استعماری امریکا و رژیم صهیونیستی بود و تا زمانی که این حمایت‌ها ادامه دارد داعش نیز به حیات خود ادامه خواهد داد، دولت باید اقداماتی را برای حفظ وحدت ملی انجام دهد.

به ویژه که عراق همزمان با شروع بازسازی موصل با موضوعاتی چون طرح اقلیم سنی و رفراندوم استقلال کردستان مواجه خواهد شد. اما عراق پس از داعش نیازمند حفظ وحدت ملی و تمامیت ارضی است و کوچک‌ترین مانعی در این مسیر آن را در سراشیبی سقوط و تجزیه قرار خواهد داد./۸۴۷/ب۱۰۲/ف

حسن کاظمی قمی سفیر سابق ایران در عراق