حوادث اخیر مسجدالاقصی؛ روندی جدید در انتفاضه فلسطین

به گزارش خبرگزاری رسا، استقرار گیت‌های امنیتی، به دنبال کشته شدن دو مامور پلیس اسرائیلی بدست یک فلسطینی در روز ۲۳تیر، سراسر کرانۀ باختری رود اردن و بویژه بیت‌المقدس را با تظاهرات و خشونت‌های دامنه دار و خونینی روبرو ساخت. نتانیاهو روز جمعه ۲۳ تیر و درپی وقوع عملیات استشهادی، مسجد الاقصی را به روی مسلمانان بست و از اقامه نماز جمعه جلوگیری کرد.

نتانیاهو دستور داد آشکارسازها و ردیاب‌های فلزی و همچنین دوربین‌های مداربسته در ورودی‌های مسجد الاقصی نصب شود.روز جمعه ۲۳ تیر، ۳ جوان فلسطینی با سلاح گرم در مسجد الاقصی عملیات استشهادی انجام دادند که درپی آن ۲ نظامی صهیونیست کشته و یک نفر دیگر زخمی شد. هر سه فلسطینی نیز به شهادت رسیدند.در پی این عملیات شهادت‌طلبانه مقامات رژیم صهیونیستی با افزایش تدابیر امنیتی در مسجدالاقصی اعلام کردند که اجازه نخواهند داد که نماز جمعه در مسجدالاقصی برگزار شود.

این نخستین بار پس از سال ۲۰۰۰ است که رژیم صهیونیستی برگزاری نمازجمعه در مسجدالاقصی را ممنوع می‌کند.در پی این درگیری و تبادل آتش، پلیس رژیم صهیونیستی علاوه بر بستن درهای مسجدالاقصی، که در طول ۵۰ سال گذشته سابقه نداشته است، شیخ محمد احمد حسین، مفتی اعظم قدس، را نیز که به بسته شدن مسجدالاقصی انتقاد کرده بود بازداشت کرد.

در ادامه مسجد الاقصی برای سومین روز متوالی شاهد محاصره و بسته شد و نمازگزاران حق ورود به آنجا را نداشتند. حتی اذان در این مسجد پخش نشد.در روز ۲۵ تیر پس از سه روز محاصره، درهای مسجدالاقصی بتدریج به روی مسلمانان گشوده شد.سازمان اوقاف اسلامی نیز اعلام کرد، پلیس اسرائیل کارمندان مسجد الاقصی را اخراج کرده و دست به تفتیش گسترده در مسجد زده است.

فلسطینیان عبور از گیت‌های زیر کنترل سربازان اسرائیلی را برای ورود به مسجد نپذیرفته و در خیابان‌های اطراف به گزاردن نماز پرداختند. اما این کار با اعتراضات سراسری مسلمانان، به ویژه در ساحل غربی رود اردن روبرو شد؛ در این بین، کشته شدن یک جوان هفده ساله و یک پزشک اردنی بوسیله یک نگهبان سفارت اسرائیل در امان اوضاع را پیچیده‌تر از پیش کرد.

در درگیری‌هایی که در روز جمعه ۳۰ تیر خشم فلسطینیان بر ضد اقدامات نژادپرستانه رژیم صهیونیستی در مسجدالاقصی نام‌گذاری شده بود، سه فلسطینی به شهادت رسیده و صدها تن دیگر زخمی شدند. این درگیری‌ها در گوشه و کنار فلسطین اشغالی از قدس گرفته در کرانه باختری و حتی نوار غزه ادامه پیدا کرد. البته در نهایت یک فعال فلسطینی در شهرک حلمیش در رام الله با سلاح سرد به تعدادی از صهیونیست‌های شهرک نشین حمله کرد که در نتیجه این عملیات ۳ صهیونیست به هلاکت رسیده و دو نفر دیگر به شدت زخمی شدند. عامل این حمله نیز شهید شد.

فشار و واکنش جامعه جهانی

 سازمان ملل در صدد است با تلاش‌های دیپلماتیک از گسترش و تداوم درگیری طرفین جلوگیری کند. شورای امنیت به همین منظور روز دوشنبه ۲ مرداد جلسه‌ای فوری تشکیل داد تا برای پیشگیری از دامنه‌دار شدن منازعه چاره‌ای بیندیشد.  

گروه چهارگانه صلح خاورمیانه (سازمان ملل، اتحادیه اروپا، آمریکا و روسیه) از طرفین منازعه خواسته حداکثر خویشتنداری را در وضعیت کنونی به خرج دهند. در بیانیه این گروه، همه به پرهیز از اقدامات تحریک‌آمیز فراخوانده شده‌اند.

اتحادیه اروپا از اسرائیل و اردن خواسته‌ است که به دنبال راهی باشند تا امنیت مسجد الاقصی را بدون تغییر در وضعیت کنونی آن تضمین کند.رئیس جمهوری ترکیه خواستار مقابله جامعه جهانی با اقدامات اسرائیل  علیه مسجد الاقصی و ملت فلسطین شد.محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین همه مناسبات با اسرائیل را معلق کرد و گفت روابط زمانی از سر گرفته می‌شود که تدابیر امنیتی جدید لغو شده باشند. اتحادیه عرب اسرائیل را به خشونت بیش از حد متهم کرده است.  

سخنگوی وزارت خارجه ایران ضمن محکومیت بستن مسجد الاقصی به روی نمازگزاران، گفت: رژیم اشغالگر قدس در کنار همه جنایات، تجاوزگری ها و نقض حقوق اولیه فلسطینیان این بار در بدعتی خطرناک آزادی مذهبی و حقوق مسلمانان فلسطینی را نشانه رفته است که عواقب خطرناکی در پی خواهد داشت.قاسمی ضمن تاکید بر لزوم بازشدن هر چه سریع تر مسجد الاقصی به روی مسلمانان از همه کشورهای آزاده جهان و مجامع بین المللی خواست این رژیم را تحت فشار قرار داده تا حداقلِ حقوق مردم سرزمین های تحت اشغال را رعایت کند.

جنبش مقاومت اسلامی (حماس) با انتشار بیانیه‌ای عملیات شهادت‌طلبانه این سه جوان فلسطینی را پاسخی طبیعی به تروریسم رژیم صهیونیستی و هتک حرمت مسجدالاقصی دانست و آن را تأکیدی بر استمرار انتفاضه و اعلام پشتیبانی ملت فلسطین از مقاومت قلمداد کرد.ابوعبیده سخنگوی گردان‌های القسام شاخه نظامی حماس نیز اعلام کرد: اگر دشمن صهیونیستی جرأت به [دست‌درازی] به مسجدالاقصی و جنگ علیه قدس بکند، آتش زیر خاکستر و انتفاضه قدس شعله‌ورتر خواهد شد.

عقب نشینی اسرائیل؛ برچیده شدن گیت های امنیتی

سرانجام با فشار های بین المللی و داخلی، اسرائیل دستور برچیدن گیت‌های امنیتی فلزیاب را که در اطراف مسجد‌الاقصی نصب شده بود صادر کرد. به دنبال نُه روز بحران شدید در روابط میان اسرائیل و فلسطینیان و زیر فشارهای بین‌المللی، دولت بنیامین نتانیاهو این چنین مجبور به عقب نشینی شد. مقامات اسرائیلی با این حال اعلام کردند که برای تضمین امنیّت، بجای گیت‌های فلزیاب دوربین‌های برخوردار از تکنولوژی پیشرفته‌ای را نصب خواهند کرد. دولت اسرائیل در همین حال تصمیم گرفت ۲۵ میلیون یورو به خرید دوربین‌های امنیتی ویژه اختصاص دهد. تصمیمی که به موقع خود می تواند به بروز بحران تازه ای منجر گردد. تولیت مسجد الاقصی از حال اعلام کرده‌است که با نصب دوربین‌های تازه در اطراف این محل مخالفت خواهد کرد.

مقامات مذهبی بیت المقدس از فلسطینیان خواستند همچنان از ورود به صحن مسجد الاقصی خودداری کنند. بر اساس بیانیۀ منتشر شده حضور مومنان در صحن مسجد تنها هنگامی میسر خواهد شد که موقعیّت به صورت پیش از نصب گیت های امنیتی باز گردد.

اهمیت عملیات استشهادی

اهمیت عملیات استشهادی سه جوان فلسطینی در این برهه زمانی از ابعاد متفاوتی قابل بررسی است:

نخست؛ یکی از اهداف رژیم صهیونیستی در طول سال های گذشته و مخصوصاً بعد از بحران خاورمیانه پس از ظهور داعش، به حاشیه کشیدن موضوع فلسطین و منحرف کردن افکارعمومی از آن به سمت مسائلی دیگر بوده است.

از این رو این رژیم در جهت این موضوع در راستای عادی سازی روابط خود با کشورهای عربی تلاش کرده است. از این رو این عملیات استشهادی و وادار کردن مقامات اسرائیلی به واکنش های سریع و بازتاب این خبر از رسانه های مختلف و همچنین واکنش جامعه جهانی باعث می شود بار دیگر روند عادی سازی اسرائیلی ها در راستای تغییر پایتخت این رژیم از تلاویو به قدس به دست فراموشی سپرده شود و انتفاضه فلسطین جان دیگری پیدا می کند. این اتفاقات را می توان نشانه تحول و تغییر در روند مقاومت و شروع مرحله نوین انتفاضه فلسطین دانست.

دوم؛  این عملیات نشان داد که سیستم امنیتی این رژیم نفوذپذیرتر از آن ‌چیزی است که این رژیم تبلیغ می‌کند، به‌ خصوص اینکه این عملیات در روز جمعه برگزار شده که شدیدترین تدابیر امنیتی علیه نمازگزاران فلسطینی اتخاذ می‌شود تا مانع از انجام هرگونه عملیاتی در این مناطق شود. در این باره گیلعاد اردان، وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی با بسیار خطرناک توصیف کردن عملیات استشهادی در مسجد الاقصی اعلام کرد: این عملیات «از خطوط قرمز» اسرائیل عبور کرد.

ارزیابی نهایی

  گروه های فلسطینی ضمن تلاش در جهت اتحاد و هم افزایی درونی، باید از جنبش درونی مردم فلسطینی استقبال کنند و روند مبارزات و به ثمر نشستن مبارزات را سرعت بخشند.مقامات رژیم صهیونیستی به علت قرار گرفتن در فشارهای امنیتی مجبور خواهند شد پروژه انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت المقدس را فراموش کنند.همچنین عملیات شهادت‌طلبانه فلسطینیان همچنین نشان داد که به نوعی قدس «خط قرمز» ملت فلسطین است و گروه‌های مبارز فلسطینی اجازه تعدی به این مکان و تغییر بافت سیاسی و جمعیتی آن را نخواهند داد و رژیم صهیونیستی در می یابد هزینه پیش بردن چنین پروژه هایی بسیار بالا خواهد بود./994/ب101/ف

دکتر سید محمدرضا موسوی