کشته شدن ابوبکر بغدادي و آينده داعش

به گزارش خبرگزاری رسا، هنوز چند روزي از اعلام رسمي آزادسازي موصل، دارالخلافه خودخوانده داعش نگذشته بود که شبکه عراقي «السومريه» به نقل از منابع محلي در استان نينوا اعلام کرد: گروه تروريستي داعش خبر کشته شدن ابوبکر بغدادي را تاييد کرده است.

به گفته اين منبع خبري، شبه نظاميان داعش در بيانيه کوتاهي که در شهر تلعفر در غرب موصل منتشر کردند، ضمن اعلام خبر کشته شدن ابوبکر البغدادي، از اعضاي داعش خواستند در سنگرها بمانند و پايداري کنند. همچنين اعلام شد به زودي جانشين ابوبکر بغدادي معرفي خواهد شد.

پيش از اين، داعش هر گونه اعلام خبر و اظهار نظر درباره سرنوشت بغدادي را ممنوع  کرده بود، اما دو روز پيش از صدور بيانيه جديد، اين ممنوعيت برداشته شد. ديده بان حقوق بشر سوريه مستقر در انگليس هم اعلام کرد مدارکي در دست دارد که نشان مي دهد ابوبکر بغدادي (که نام اصلي او إبراهيم عواد البدري است) کشته شده است. برخي سايت ها نيز تصويري منتشر کردند که اعلام شد مربوط به جسد بغدادي است.

پيش از اين نيز اخباري از کشته شدن بغدادي منتشر شده بود. وزارت دفاع روسيه هفته گذشته اعلام کرده بود جنگنده هاي سوخوي 35 در ماه مي ميلادي گذشته، تجمعي از داعش را در جنوب شهر رقه در سوريه بمباران کرد که در اثر آن تعدادي از رهبران داعش از جمله ابوبکر بغدادي کشته شدند. از ديگر کشته شدگان، ابوالحجي المصري فرمانده داعش در رقه و سليمان الشواح رئيس دستگاه امنيتي داعش بودند.

البته ائتلاف ضد داعش به رهبري آمريکا در ادعاي روس‌ها ترديد کرده و اعلام کردند: نمي توانند صحت چنين اخباري را تاييد کنند. يکي از مسئولان وزارت دفاع آمريکا هم اعلام کرده بود بغدادي پيش از محاصره موصل از اين شهر گريخته و به صحراي الانبار يا سوريه رفته و احتمالا در مناطقي ميان شهر الميادين سوريه و گذرگاه مرزي بوکمال در تردد است. به گفته اين مقام پنتاگون، بغدادي اوامر لازم را به پيروانش داده و کار ميداني را به آنان واگذار کرده بود.

هنوز منابع و سايت هاي رسمي داعش مانند خبرگزاري اعماق خبر مرگ بغدادي را تاييد نکرده اند. آمريکايي ها هم در اين بيانيه ترديد دارند و البته اعلام کرده اند اميدوارند خبر کشته شدن رهبر داعش درست باشد. برخي نيز از بدل‌هاي بغدادي سخن گفته اند که کاملا شبيه او بوده و احتمال دارد فرد کشته شده و يا تصاوير منتشر شده مربوط به يکي از بدل هاي او باشد. برخي نيز تصاوير را ساختگي خوانده اند.

کساني که در کشته شدن بغدادي ترديد دارند به اين موضوع اشاره مي کنند که سرکرده داعش در  مجموع در سايه و خفا زندگي مي‌کرد. وي تنها يک بار در ژولاي 2014 در مسجد النوري در موصل ظهور کرد و پس از آن هرگز در محافل عمومي ديده نشد. آخرين بار نيز در پاييز سال گذشته يک پيام صوتي از او منتشر شد که پيروانش را به جهاد و مقاومت فراخوانده بود. بغدادي خصوصا طي هشت ماه گذشته کاملا در خفا بوده و حتي عناصر داعش او را نمي ديدند و به همين دليل به او لقب «شبح» داده بودند.

بغدادي در سال 1971 ميلادي در يک خانواده فقير در سامرا متولد شد. وي داراي دو همسر و چهار فرزند بود. در بغداد به تحصيل علوم شريعت پرداخت و با توجه به استعدادي که در امور نظامي و سازماندهي داشت مورد شناسايي آمريکايي‌ها
قرار گرفت. مدتي در زندان بوکا در نزديکي مرزهاي عراق و کويت به سر برد و همان جا با بعثي ها و نيز افکار القاعده آشنا شده و پس از خروج از زندان به اين سازمان پيوست و با ابومصعب الزرقاوي بيعت کرد. وي به تدريج پله هاي صعود را طي کرد و سرانجام در سال 2010 پس از کشته شدن ابوعمر بغدادي، رهبر شاخه القاعده در عراق، (که بعدا به داعش تغيير نام داد)، رهبري اين سازمان را برعهده گرفت.

آينده داعش
در بيانيه کوتاه داعش توصيه شده از فتنه و اختلاف پرهيز شود که اين تاکيد حاکي از تزلزل سازماني در صفوف داعش است. اخباري نيز از اختلافات و سرخوردگي عناصر داعش در تلعفر به گوش مي‌رسد و گفته مي‌شود برخي از عناصر داعش توسط دستگاه امن اين گروه بازداشت شده اند. ظاهرا در تلعفر که تنها شهر عراقي باقي مانده در دست داعش است، دست برتر با عناصر خارجي داعش است که با بغدادي ميانه خوبي نداشتند و اينک در صدد سيطره بر سازمان هستند. اختلافات تا حدي شديد است که برخي ناظران پيش بيني مي کنند ميان داعشي ها کودتا و جنگ خونين داخلي درگيرد.

در مقابل، برخي تحليلگران معتقدند سازمان اصلي داعش مستحکم است و حتي اگر خبر کشته شدن بغدادي صحيح باشد، تزلزلي در اين سازمان تروريستي به وجود نمي آيد، زيرا رهبري داعش بر عهده يک شوراي 12 نفره است که اکثر آنها 
هنوز زنده هستند. همچنين پيش بيني مي شود در شرايط بحراني فعلي، رهبري داعش به يک کميته سه نفره سپرده شود که شامل اياد العبيدي، اياد الجميلي و طراد الجربه مي‌باشد. دو نفر اول عراقي و نفر سوم سعودي است. برخي هم از يک شوراي 6 يا 9 نفره سخن گفته اند که قرار است خليفه داعش از ميان آنان برگزيده شود.

پيش‌بيني ديگر آن است که پس از مرگ بغدادي، داعش دچار انشعاب شود. حداقل سه شاخه انشعابي قابل تصور است: شاخه سوريه که احتمالا به جبهه النصره بپيوندد. شاخه عراق که به القاعده بازخواهد گشت و شاخه داعش جهاني که در صدد حفظ ساختار فعلي و توسعه آن به فراسوي مرزهاي عراق و سوريه خواهد بود.

خبرگزاري آمريکايي آسوشيتدپرس به نقل از منبعي که نامش را فاش نکرد، نوشته است داعش در تلاش است با کمک گروه هاي جهاني، زيرساخت هاي سازماني جديدي براي ادامه بقا ايجاد کند. بر پايه اين گزارش، به زودي گروهي متشکل از پسمانده هاي تروريست هاي شکست خورده داعش و شماري از گروه ها و سازمان هاي افراطي بومي در عراق و سوريه و ديگر کشورهاي جهان، اعلام موجوديت خواهد کرد.گفته مي شود اين گروه ها در حال حاضر در شبکه هاي اجتماعي با يکديگر در تماس هستند تا بتوانند تشکيلات جديدي را ساماندهي کرده و سازمان جديدي را در آينده راه اندازي و اعلام موجوديت کنند.با توجه به سرمايه گذاري هنگفتي که حاميان داعش روي اين سازمان و رهبرانش کرده اند، بعيد است به اين سادگي ظرفيت هاي به جا مانده از آن را از دست بدهند، لذا ظهور سازماني جديد با رهبري تازه و احتمالا نام جديد، براي ادامه ماموريت هاي مقابله با جبهه مقاومت، ايجاد فتنه و برافروختن جنگ هاي نيابتي در منطقه، دور از انتظار نيست./۹۱۶/ ۱۰۲/ع

فرزان شهيدي