نگاهی به کتاب زندگی سیاسی آیت الله کاشانی

به گزارش خبرگزاری رسا، انتشارات بوستان کتاب، کتاب «زندگی سیاسی آیت الله کاشانی» را به قلم مسلم تهوری منتشر کرده است.

نویسنده در این کتاب، با نگاهی کوتاه به زندگی پرتلاش علمی و مبارزات خستگی ناپذیر و سیاسی آیت الله کاشانی با استعمارگران، به نقش وی در ملی شدن صنعت نفت پرداخته است و در ادامه، وی خوانندگان را با آرا و نظرات این روحانی مبارز درباره پیوند دین و سیاست، استقلال خواهی و همچنین اتحاد جهان اسلام آشنا می‌کند.

سید ابوالقاسم کاشانی سال 1260 هجری شمسی برابر با 1300 هجری قمری در تهران دیده به جهان گشود. نسب این بزرگوار با چندین واسطه به امام سجاد(ع) می رسد. وی از نوجوانی به عمق اندیشه، دقت نظر، کرامت نفس و بزرگی همت مشهور بود. آیت الله سید مصطفی کاشانی (پدر ایشان) که آثار نبوغ و استعداد را در چهره نوجوان شانزده ساله خود می دید، او را به حوزه نجف اشرف فرستاد و پس از حدود 9 سال، یعنی در 25 سالگی موفق به اخذ درجه اجتهاد شد و در ردیف بزرگان حوزه نجف قرار گرفت.

در بخشی از معرفی این اثر آمده است:

آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی، نقش برجسته ای در تاریخ معاصر ایران و بیداری ایرانیان داشت. اثر حاضر با نگاهی به زندگی علمی و مبارزات سیاسی وی، به نقش ایشان در ملی شدن صنعت نفت اشاره می کند.

آیت الله کاشانی، مجتهد مجاهدی بود که همه عمر خود را در راه جهاد و مبارزه با استعمار و جهالت گذراند. او در دورانی پا به عرصه مبارزات سیاسی گذاشت که اندیشه جدایی دین از سیاست به شدت از سوی دولت استعماری انگلیس تبلیغ و حمایت می شد. وی همچون شهید مدرس(ره)، پیوستگی دین و سیاست را باور داشت.

کتاب حاضر در ۱۱  فصل، ابعاد مختلف زندگانی وی را معرفی می کند. فصل اول کتاب، «زندگی نامه» نام دارد که به زمان ولادت و وفات آن بزرگوار پرداخته است.

در فصل دوم کتاب، نویسنده «زندگی علمی» آیت الله کاشانی را بررسی می کند و از استادان وی نام می برد و سپس به اجتهاد و مراتب علمی وی اشاره می کند.

«ویژگی های اخلاقی» عنوان فصل سوم این اثر است که به مباحثی نظیر شجاعت و صراحت، ساده زیستی، دوراندیشی، زهد و تقوا و اخلاص وی اختصاص دارد.

فصل چهارم این نوشتار «فعالیت های سیاسی آیت الله کاشانی» را نقد می کند که از زمان جنگ جهانی اول و نقش مبارزاتی وی در عراق تا مبارزه با قدرت های استعماری در ایران تا هنگامی که به ریاست مجلس می رسد را به روشنی تبیین می کند.

«آیت الله کاشانی و فداییان اسلام» عنوان پنجمین فصل این اثر است که به آشنایی وی با شهید سیدمجتبی میرلوحی که بعدها با نام نواب صفوی معروف شد، اشاره می کند و در ادامه به اعدام انقلابی هژبر و قتل رزم آرا می پردازد.

در فصل ششم، ماجرای «ملی شدن صنعت نفت ایران» بررسی می شود و به موضوعاتی از قبیل رقابت ابرقدرت ها بر سر نفت ایران، روند ملی شدن نفت ایران (قانون تحریم امتیاز نفت، رد قراردادنامه نفتی با شوروی، قرارداد الحاقی گس گلشاییان و فتواهای مراجع تقلید در لزوم ملی شدن نفت)، نقش آیت الله کاشانی در ملی شدن نفت و کاشانی و کنسرسیوم نفتی، اشاره و آنها را تشریح می کند.

«آیت الله کاشانی و دکتر مصدق» عنوان هفتم این نوشتار است که نویسنده در آن به این موضوعات حمایت از نخست وزیری مصدق و نقش آیت الله کاشانی در قیام سی ام تیر و نخست وزیری دوباره مصدق پرداخته است.

رویدادهای مهمی در زمان آیت الله کاشانی به وجود آمد که فصل هشتم کتاب به این رویدادها با عنوان «اختلاف در مبانی فکری رهبران نهضت» نگاهی تاریخی دارد. از مهمترین مباحث این فصل می توان به رویداد نهم اسفند 1331، طرح انحلال مجلس شورای ملی و نامه تاریخی آیت الله کاشانی اشاره کرد.

در فصل نهم، نویسنده این کتاب «عوامل پیدایش کودتای 28 مرداد» را بررسی و در فصل دهم به «نگرش سیاسی اجتماعی آیت الله کاشانی» اشاره می کند و در آن به چهار موضوع پیوند دین و سیاست، استقلال خواهی، مشروطه و جمهوری، و مسائل جهان اسلام می پردازد.

«آیت الله کاشانی از نگاه دیگران» عنوان فصل آخر این نوشتار است. این روحانی مجاهد که عمری در پی آزادی و استقلال ملی سرزمین اسلامی با استعمارگران به مبارزه برخاست، در میان عالمان دینی، فقیهی جامع الشرایط و در میان سیاست مداران، وزنه ای قابل اتکا بود. در این فصل از کتاب، شخصیت آیت الله کاشانی از دیدگاه اندیشه وران و صاحب نظران بررسی می شود.

از منابع مورد استفاده نویسنده در تدوین این اثر می توان کتاب های معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، بیست سال تکاپوی اسلام شیعی در ایران، فداییان اسلام، الحیاة، ایران در دوره دکتر مصدق، سیاست، دیانت و آیت الله کاشانی، مبارز نستوه، کودتا در کودتا، بازیگران عصر پهلوی، پنجاه سال نفت ایران، ناسیونالیسم در ایران، کودتای ۲۸  مرداد ۱۳۳۲ و قهرمان آزادی و همچنین نشریه های ۱۵ خرداد، حوزه، ایران فردا، مکتب تشیع، منادی اسلام، روزنامه اطلاعات، روزنامه کیهان و آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی را نام برد./۹۹۸/د ۱۰۱/ش