گزارشی از شکست آمریکا در ایجاد ائتلاف ضد ایرانی

به گزارش خبرگزاری رسا، «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا که در طول مبارزات انتخاباتی، سیاست خارجی دولت قبل را زیر سوال می برد و از هزینه های بالای ایالات متحده در غرب آسیا سخن به میان می آورد، حال شتابزده تر از دولت دموکرات اوباما در این منطقه عمل می کند و در پی حضوری پررنگ تر از قبل در غرب و شرق آسیا برآمده است.

اینک مقامات کاخ سفید برای ایجاد نظم جدیدی در خاورمیانه سفرهایی را در سطوح مختلف به کشورهای این حوزه داشته اند که سفر اخیر «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه دولت ترامپ یکی از این موارد است؛ سفری شش روزه که روز شنبه بیست ونهم مهرماه از عربستان سعودی آغاز شد و قطر، پاکستان و هند مقصدهای بعدی بوده اند.

جایگاه ایران و عربستان در نظم جدید آمریکایی

با نگاهی به سیاست خاورمیانه ای آمریکا در دولت 11 ماهه ترامپ این نکته مشخص می شود که نظم نوین مورد نظر کاخ سفید بر دو پایه استوار است که عبارتند از ائتلاف سازی بر گرد محور عربستان سعودی و تقابل آن با جمهوری اسلامی ایران.

جایگاه دینی کشور عربستان در بین کشورهای اسلامی و عرب زبان منطقه، نفوذ سیاسی و منابع انرژی سعودی ها در کنار خوش رقصی مقامات عربستان برای آمریکایی ها از جمله مواردی است که باعث شده واشنگتن برای مقابله با ایران روی ریاض حساب ویژه ای باز کند.

بنابراین، ترامپ پس از به قدرت رسیدن، عربستان سعودی را به عنوان نخستین مقصد اولین سفر خارجی خود انتخاب و با مقامات این کشور توافق تسلیحاتی هنگفت به ارزش 110 میلیارد دلار امضا کرد. همچنین هدایای گران قیمت پادشاه سعودی به ترامپ و رقص شمشیر آنها نشانگر آغاز برنامه ریزی ریاض و واشنگتن برای خاورمیانه جدید بود.

بی جهت نیست که علاوه بر رییس جمهوری آمریکا، وزیر امور خارجه این کشور در عرض چند ماه برای دومین بار عازم عربستان سعودی شده است. در این میان مهمترین هدف مورد نظر سعودی ها و آمریکایی ها، مقابله با قدرت و نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه است؛ موقعیتی که در سال های اخیر هراس به دل اعراب انداخته تا با روی کار آمدن ترامپ دست یاری به سوی او دراز کنند.

در همین ارتباط حجت الاسلام «حسن روحانی» رییس جمهوری یکم آبان ماه با اشاره تلویحی به سفر وزیر امور خارجه آمریکا به خاورمیانه اظهار کرد «چرا به دست و پا افتاده‌اند و مرتب در منطقه گردش می‌کنند و در این خانه و آن خانه را می ‌زنند. امروز عظمت اسلام و جمهوری اسلامی ایران در منطقه از هر زمان دیگری بیشتر است. در عراق،‌ سوریه،‌ لبنان، ‌شمال آفریقا و خلیج فارس کجا بدون نظر ایران می‌شود اقدام سرنوشت ‌سازی انجام داد؟». سخنان رییس جمهوری به بازیگری پویا و تاثیرگذار ایران در منطقه اشاره دارد که دشمنان را به تکاپوی جمعی واداشته است.

بهبود دادن به مناسبات قطر و عربستان سعودی از دیگر اهداف حضور تیلرسون در خاورمیانه است، روابطی که در ماه های گذشته قطع شده است. سعودی ها و برخی متحدان عربی آنها با متهم نمودن دوحه به حمایت از گروه های تروریستی، روابط خود را با این کشور عربی متوقف کرده اند؛ تحریمی که بیشتر به دلیل روابط حسنه ایران و قطر صورت گرفته است.

امروز وزیر امور خارجه ایالات متحده در صدد سر و سامان دادن به روابط دوحه و ریاض و در نتیجه دور ساختن قطر از جمهوری اسلامی است اما سیاست وی تا کنون راه به جایی نبرده. هدف دیگر تیلرسون در صورت موفقیت در ایجاد اجماع عربی، روند صلح بین اعراب و اسراییل را پیگیری خواهد کرد که بی تردید هدف نهایی از آن نیز ایجاد حاشیه ای امن برای رژیم صهیونیستی و تنگنای منطقه ای برای تهران است.

ناکامی تیلرسون از کشاندن بغداد به دامان دشمنان ایران

در این برهه که سایه گروه تروریستی داعش از سر کشورهای منطقه به ویژه عراق در حال برداشته شدن است، دولتمردان آمریکا و متحدان خاورمیانه ای این کشور بار دیگر به دنبال باز کردن جای پا در این کشور آشوب زده برآمده اند. ناآرامی ها و جنایت های صورت گرفته در عراق طی سال های گذشته برآیند همین مداخلات نظامی آمریکا بود که از سال 2003 این کشور را به بحرانی عمیق فرو برد.

ایالات متحده بار دیگر برای عراق برنامه ریزی کرده تا بغداد را از ایران دور و به عربستان سعودی نزدیک سازد. بی دلیل نیست که تیلرسون در بدو ورود به عربستان سعودی با مقامات عراقی و سعودی دیدار و نشستی سه جانبه به منظور بهبود روابط این دو کشور برگزار کرد زیرا از اوایل دهه 1990 میلادی که کویت مورد حمله صدام حسین قرار گرفت تا کنون این دو کشور روابطی تیره را تجربه کرده اند.

ضرورت بازسازی ویرانی های عراق، مقامات آمریکا را به این فکر فرو برده که این پروژه ها را به عربستان سعودی واگذار کند تا هم روابط این دو کشور توسعه و تعمیق یابد و هم از نفوذ بیشتر ایران در همسایه غربی ممانعت به عمل آید. در همین ارتباط رکس تیلرسون یکشنبه سی ام مهرماه در کنفرانس خبری مشترک با «عادل الجبیر» همتای عربستانی خود گفت «اکنون که مبارزه با گروه داعش به پایان خود نزدیک می‌شود، شبه ‌نظامیان وابسته به ایران باید به خانه‌های خود برگردند».

ادعای تیلرسون همزمان با واکنش مقامات ایران و عراق مواجه شد و «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه کشور ما سخنان همتای آمریکایی خود را شرم‌آور خواند و تاکید کرد: اگر فداکاری‌ های مدافعان حرم نبود الان در دمشق، بغداد و اربیل دولت داعش مستقر بود.

نکته جالب اینکه سابقه تیرگی روابط چند دهه ای بغداد - ریاض در مقابل پیوندهای مذهبی عمیق عراق با ایران در مواضع «حیدر العبادی» نخست ‌وزیر عراق خود را نشان داد. دفتر العبادی در واکنش به اظهارات تیلرسون بیانیه ای منتشر کرد. در بیانیه مذکور با اشاره به این که نیروهای حشد الشعبی، عراقی‌ های مهین ‌پرستی هستند که برای دفاع از کشور خود فداکاری‌های بزرگ کرده‌اند، آمد: در جبهه‌های جنگ، تنها جوانان عراق هستند که می جنگند و هیچ نیروی خارجی در این کشور وجود ندارد.

هنوز چند روز از اجرای برنامه تیلرسون برای دور کردن عراق از ایران نمی گذرد که نخست وزیر عراق برای سفری یک روزه به منظور گسترش مناسبات دو جانبه و ارتقا همکاری های مشترک راهی تهران شد و با عالی ترین مقامات جمهوری اسلامی ایران از جمله رهبر انقلاب، رییس جمهوری و ریاست دستگاه قانونگذاری کشور ما دیدار و گفت وگو کرد.

سفر العبادی و دیدارهای صورت گرفته بین وی و مقامات جمهوری اسلامی نشان داد که بغداد حمایت های ایران را در روزهای دشوار فراموش نکرده و آینده خود را در کنار ایران و نه آمریکا و متحدان منطقه ای این کشور ترسیم می کند./۸۴۷/ب۱۰۲/ف

منبع: ایرنا