نگاهی به کتابشناسی اخلاق و مسائل خانوادگی پیامبر اعظم(ص)

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا با توجه به اینکه فردا روز رحلت غمبار رسول مکرم الهی است لذا در این نوشتار به کتابشناسی اخلاق و مسائل خانوادگی پیامبر اعظم(ص) پرداخته ایم.

بی شک عظمت پیامبر گرامی اسلام، محمد مصطفی(ص) هم عشق و علاقه گروندگان و هم شگفتی و تحسین بیگانگان را برانگیخته، در طول تاریخ اسلام همواره استوار و برقرار مانده است، که کاروان بشر را به سرمنزل رشد و هدایت خواهد رساند و بیش از هر چیز از انسانیت و شخصیت معنوی عظیم او سرچشمه گرفته است.

او در لباس خاکیان درآمد تا برانگیخته شود و اخلاق کریمه را به اوج برساند. جلوتر از گفتار، کردار رسول خدا(ص) همچون جامی جهان نما جلوه گر و بازتاب دهنده شعاع های نیرومند انسانیت متعالی و کرامات الهی بود. زنگ حوادث و وقایعی که مقارن با میلاد نبی اکرم اسلام رخ داد، گوش عرب و عجم را نواخت و آنان را برای استفاده از نعمت وجود آخرین حامل وحی الهی، بیدار ساخت.

پس از قرآن، سخن و سیره او نه تنها برای مسلمانان که برای تمام بشر محک و میزانی شد جهت سنجش انسانیت. اساسا قدر و ارزش هر مسلمانی، به اندازه آراستگی به اخلاق نبی و براساس مقدار پیروی از سیره نبوی ارزیابی می شود. به همین جهت مشتاقان، گِرد شمع وجود حضرتش، همواره مراقب سخنان و احوال و اشارات او بودند و از ثبت و نقل هیچ نکته ای فروگذار نمی کردند.

به برکت عشق و علاقه ای که مسلمانان به پیامبر داشتند و اهتمامی که در ثبت و نقل گفتار و کردارش می ورزیدند، امروزه اطلاعات قابل توجه و شفافی از وقایع زندگی ایشان وجود دارد، که نسبت به پیامبران دیگر، تاریخ زندگی او از روشنی فوق العاده بیشتری برخوردار است. بدین ترتیب سیره نویسی و نگارش شرح حال پیامبر(ص) سهم عمده ای از فعالیت علمی عالمان و دانشمندان دینی را به خود اختصاص داد. هنوز این رویکرد با نگرش های سنتی و مدرن ادامه دارد. انبوهی از منابع و آثار با ارزش و پر محتوا در این زمینه بیانگر رویکرد جدی و پیوسته پژوهشگران و نویسندگان مسلمان به این مهم است.

در این نوشتار کوتاه، تعدادی کتب در سه موضوع «سیره اخلاقی و تربیتی، شرح حال و سیره خانوادگی پیامبر» تقدیم خوانندگان محترم  شده است. گفتنی است، کتب معرفی شده در هر بخش بی ارتباط با سایر بخش ها نیست، از این رو با اندک تسامحی، کتابشناسی حاضر در سه موضوع جداگانه فراهم آمده است:

1ـ الگوی کامل: نگاهی به سیره اخلاقی پیامبراکرم(ص)؛ سهراب پور، همت، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1378، 96 صفحه، پالتویی.

2ـ الانوار فی شمائل النبی المختار (جلد1 ـ 2)؛ بغوی، حسین بن مسعود، با تحقیق: ابراهیم یعقوبی، دمشق، دارالمکتبی، چاپ دوم، 1999م، 480 + 405 صفحه، وزیری، عربی.

3ـ تربیت نبوی؛ اسماعیلی، ذبیح اللّه ، قم، دفتر نشر نوید اسلام، چاپ اول، 1380، 223 صفحه، رقعی.

4ـ تربیت فرزندان از دیدگاه پیامبر همراه با نمونه های تطبیقی از زندگی سلف صالح؛ سوید، محمدنور، ترجمه: محمدصالح سعیدی، سنندج، محمدصالح سعیدی، چاپ اول، 1378، 608 صفحه، وزیری.

5ـ پیامبر و بچه ها؛ نبشاسته، محسن، قم، نبشاسته، چاپ اوّل، 1383، 42 صفحه، جیبی.

6ـ حدیث آفتاب: خلاصه داستان دلنشین زندگی خاتم پیامبران حضرت محمد(ص) ویژه نوجوانان و جوانان؛ کشوردوست، حسن، تهران، ندای مصلین، چاپ اوّل، 1378، 144 صفحه، رقعی.

7ـ خاتم پیامبران (جلد 1 ـ 3)؛ ابوزهره، محمد، ترجمه: مشهد، بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، چاپ دوّم، 1375، وزیری.

8ـ خوب باشیم: شرحی بر اخلاق و فضایل دهگانه پیغمبر اکرم(ص)؛ بابایی، علی، تهیه و تنظیم: کاظم مقدم، نشر قدس، چاپ اوّل، 1381، 240 صفحه، رقعی.

9ـ الرسول فی القرآن؛ ابن شریف، محمود، بیروت، دار و مکتبة الهلال، چاپ اوّل، 2000م، 134 صفحه، وزیری، عربی.

10ـ رسول اللّه (ص)، الگوی زندگی؛ احمدی، حبیب اللّه ، قم، انتشارات فاطیما، چاپ دوم، 1379، 255 صفحه، رقعی.

11ـ سالنمای تربیتی: سیمای تربیت نبوی(ص)؛ اسماعیلی، ذبیح اللّه ، قم، سازمان حوزه ها و مدارس علمیه خارج از کشور، 1378، 97 صفحه، رقعی.

12ـ سنن النبی(ص)؛ طباطبایی، سیدمحمدحسین، ترجمه: محمدهادی فقهی، تهران، کتابفروشی اسلامیه، چاپ هفتم، 1378، 414 صفحه، وزیری.

13ـ سیره اخلاقی و رفتاری پیامبر اعظم(ص)؛ محدثی، جواد، قم، انتشارات ام ابیها، چاپ دوم، 1385، 98 صفحه، رقعی.

14ـ سیره تربیتی پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) جلداوّل: تربیت فرزند؛ حسینی زاده، سیدعلی، زیر نظر: علیرضا اعرافی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ چهارم، 1384، 197 صفحه، وزیری.

15ـ سیره تربیتی پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)، جلد دوم: تربیت دینی؛ داوودی، محمد، زیرنظر: علیرضا اعرافی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ اول، 1383، 299 صفحه، وزیری.

16ـ سیمای پیامبر اکرم(ص) در نهج البلاغه؛ زهادت، عبدالکریم، قم، بوستان کتاب قم، چاپ اوّل، 1383، 304 صفحه، رقعی.

17ـ سیمای شخصیتی حضرت محمد(ص) در قرآن؛ مطیعی، مرتضی، پایان نامه، دانشگاه: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1379، استاد راهنما: ممدوحی.

18ـ محمد(ص) فرزانه آفرینش: سیری در زندگانی پیامبر(ص)؛ نجفی یزدی، سیدمحمد، قم، انتشارات نصایح، چاپ اوّل، 1380، 272 صفحه، رقعی.

19ـ محمد تصویر جمال خدا (جلد 1 ـ 2)؛ بدرالدین، حسین، تهران، نشر علم، چاپ اول، 1380، 1598 صفحه، وزیری.

20ـ من اخلاق الرسول(ص)؛ جبر، عدلی، طنطا، دارالبشیر، چاپ اول، 1416ق، 240 صفحه، وزیری، عربی.

21ـ و إنک لعلی خلق عظیم؛ دبس، ناصح، دمشق، دارالبشائر، چاپ اوّل، 1998م، 159 صفحه، وزیری، عربی.

22ـ همنام گل های بهاری؛ نگاهی نو به زندگی و شخصیت پیامبر گرامی(ص)؛ سیّدی ساروی، حسین، قم، نشر نسیم اندیشه، چاپ اول، 1383، 295 صفحه، پالتویی.

23ـ پیامبر: از کودکی و نوجوانی تا حراء (جلد 2)؛ امیرفجر، میثاق، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اوّل، 1378، 354 صفحه، رقعی.

24ـ تاریخ اسلام از آغاز تا هجرت؛ دوانی، علی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1374، 312 صفحه، وزیری.

25ـ تاریخ پیامبر اسلام؛ حسینی ادیانی، ابوالحسن، قم، انتشارات انوار الهدی، چاپ اول، 1375، 300 صفحه.

26ـ جستار و پژوهشی در باره زندگانی پیامبر اسلام(ص)؛ امامزاده، مهرو، تهران، انتشارات خاقانی؛ تابان، چاپ اول، 1378، 156 صفحه، رقعی.

27ـ داستان پیامبران (حضرت محمد(ص)) جلد 2؛ موسوی گرمارودی، علی، تهران، مؤسسه انتشارات قدیانی، چاپ سوم، 1374، 240 صفحه، رقعی.

28ـ زندگانی پیامبر اکرم(ص) در قرآن: اعراب پیش از اسلام، نیاکان محمد(ص)، میلاد محمد(ص) (جلد 1)؛ زین، سمیح عاطف، ترجمه: علی چراغی، تهران، مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر، چاپ اول، 1381، 160 صفحه، رقعی.

29ـ زندگانی پیامبر اکرم(ص) در قرآن: شیرخوارگی، کودکی و نوجوانی، ازدواج محمد(ص)، بعثت (جلد 2)؛ زین، سمیح عاطف، ترجمه: محمدحسین احمدیار، تهران، مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر، چاپ اول، 1381، 120 صفحه، رقعی.

30ـ زندگانی پیامبر اسلام(ص)؛ صرفی، محمدتقی، قم، انتشارات ناصر، چاپ اول، 1381، 152 صفحه، رقعی.

31ـ زندگانی حضرت محمد خاتم النبیین(ص)؛ رسولی محلاتی، سیدهاشم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ سیزدهم، 1379، 667 صفحه، وزیری.

32ـ سرگذشت های پیامبر(ص) و کودکان و کودکی پیامبر(ص)؛ جویباری، محمود، قم، انتشارات ام ابیها(ص)، چاپ اول، 1379، 80 صفحه، رقعی.

33ـ سیره معصومان(1) پیامبر خاتم الانبیاء(ص)؛ امین، سیدمحسن، ترجمه: علی حجتی کرمانی، تهران، انتشارات سروش،

34ـ فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام؛ سبحانی، جعفر، تهران، انتشارات مشعر، چاپ یازدهم، 1378، 536 صفحه، وزیری.

35ـ کودکیِ آخرین پیامبر؛ خلیلی، سپیده، تهران، مؤسسه فرهنگی منادی تربیت، چاپ اول، 1382، 32 صفحه، رحلی.

36ـ گزارش لحظه به لحظه از ولادت پیامبر(ص)؛ انصاری، محمدرضا، تهران، نوزدهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران؛ اتحادیه شرکت های تعاونی ناشران ایران، چاپ چهارم، 1385، 72 صفحه، رقعی.

37ـ نگرشی کوتاه به زندگی پیامبر اسلام؛ هیئت تحریریه مؤسسه در راه حق، قم، مؤسسه در راه حق، چاپ نهم، 1380، 160 صفحه، رقعی.

38ـ و آن ستاره که دنباله دار می آید ... (داستان تولد پیامبر) (جلد 3)؛ رهگذر، رضا، نقاش: محمدحسین صلواتیان، تهران، انتشارات پیام آزادی، چاپ اول، 1380، 32 صفحه، رقعی.

39ـ یتیم نظرکرده ... (داستان خردسالی پیامبر(ص)) (جلد 4)؛ سرشار، محمدرضا، نقاش: محمدحسین صلواتیان، تهران، انتشارات پیام آزادی، چاپ اول، 1380، 40 صفحه، وزیری.

40ـ آمنه مادر پیامبر(ص)؛ بنت الشاطی، عایشه؛ ترجمه: سیدمحمدتقی سجادی، تهران، انتشارات نبوی، چاپ اول، 1379، 203 صفحه، رقعی.

41ـ ام المؤمنین زینب الصالحة العابدة، ام المساکین؛ خراط، امینه عمر، دمشق، دارالقلم، چاپ اول، 1998م، 156 صفحه، رقعی، عربی.

42ـ ام سلمه ام المؤمنین (جلد 1 ـ 2)؛ حسینی، امینه امزیان، مغرب، وزارة الأوقاف و الشؤون الاسلامیة، چاپ اول، 1998م، 390+670 صفحه، وزیری، عربی.

43ـ ام سلمه و نقش او در تاریخ اسلام؛ محمدزاده، مرضیه، تهران، انتشارات سعید محبی، چاپ اول، 1379، 411 صفحه، وزیری.

44ـ ام المؤمنین خدیجة بنت خویلد، المثل الأعلی لنساء العالمین؛ جمل، ابراهیم محمدحسن، قاهره، دار الفضیله، [بی تا]، 240 صفحه، وزیری، عربی.

45ـ ام المؤمنین خدیجه بنت خویلد؛ هاشمی، عبدالمنعم، بیروت، دارالبحار، دارالتیسیر، چاپ اول، 1421ق، 119 صفحه، وزیری.

46ـ الأنوار الساطعة من الفراء الطاهرة، خدیجه بنت خویلد(س)؛ سیلاوی، غالب، [بی جا]، غالب سیلاوی، 1421ق، 507 صفحه، وزیری، عربی.

47ـ داستان زمزم ... (داستان زندگی نیای پیامبر) (جلد 1)؛ رهگذر، رضا، نقاش: محمدحسین صلواتیان، تهران، پیام آزادی، چاپ اول، 1380، 48 صفحه، رقعی.

48ـ با من سخن بگو مادر! (داستان زندگی مادر پیامبر) (جلد 6)؛ رهگذر، رضا، نقاش: محمدحسین صلواتیان، تهران، پیام آزادی، چاپ اول، 1380، 52 صفحه، رقعی.

49ـ بررسی تاریخی منزلت زن از دیدگاه اسلام و تطبیق الگوی صدر اسلام با جامعه کنونی؛ مکنون، ثریا، صانع پور، مریم، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1374، 240 صفحه، رقعی.

50ـ بزرگ زنان صدر اسلام؛ حیدری، احمد، قم، انتشارات زمزم هدایت، چاپ اول، 1383، 336 صفحه، رقعی.

51ـ حضرت خدیجه(س)؛ دخیّل، علی محمدعلی، ترجمه: فیروز حریرچی، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، چاپ سوم، 1363، 38 صفحه، وزیری.

52ـ زن در زندگی پیامبر اکرم(ص)؛ صدر، بنت الهدی، ترجمه: محمود شریفی، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل، چاپ اول، 1383، 88 صفحه، رقعی.

53ـ زنان پیامبر اسلام؛ اصفهانی، عمادالدین حسین، تهران، نشر محمد، چاپ ششم، 1368، 456 صفحه، رقعی.

54ـ زنان پیغمبر؛ بنت الشاطی، عایشه، ترجمه: محمدعلی، خلیلی، تهران، انتشارات دنیای کتاب، چاپ اول، 1383، 268 صفحه، رقعی.

55ـ زوجات الرسول(ص)؛ عوض، محمد صالح، قاهره، المختار، چاپ اول، 2001م، 168 صفحه، وزیری، عربی.

56ـ زوجات النبی(ص): قراءة فی تراجم أمهات المؤمنین فی حرکة الدعوة؛ ایوب، سعید، بیروت، دار الهادی، چاپ اوّل، 1997م، 122 صفحه، وزیری، عربی.

57ـ الشجرة النبویة فی نسب خیر البریة(ص)؛ ابن مبرد، یوسف بن حسن، شرح و حاشیه: احمد صلاح الدین احمد، قاهره، دار حراء، 1997م، 171 صفحه، وزیری، عربی.

58ـ شیوه همسرداری پیامبر(ص) به گزارش قرآن و سنت؛ عابدینی، احمد، تهران، انتشارات هستی نما، چاپ اول، 1380، 159 صفحه، رقعی.

59ـ فروغ آسمان حجاز، خدیجه علیهاالسلام؛ کرمی فریدنی، علی، قم، نشر حاذق، چاپ اول، 1382، 584 صفحه، رقعی.

60ـ فلسفه اختصاصات پیامبر(ص) در قرآن و حدیث؛ حسینی، زهرا، پایان نامه، دانشگاه آزاد اسلامی فسا، 1380، استاد راهنما: ولی اللّه نقی پورفر.

61ـ مادران چهارده معصوم(ع)؛ مظفری (ورسی)، حیدر، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، چاپ اول، 1382، 243 صفحه، وزیری.

62ـ مع المفسرین و المستشرقین فی زواج النبی(ص) بزینب بنت جحش، دراسة تحلیلیة؛ المعی، زاهر عواض، ریاض، مکتبة الطالب الجامعی، چاپ چهارم، 1983م، 127 صفحه، وزیری، عربی.

63ـ مَن هُنّ زوجات الرسول المصطفی(ص) فی الآخرة؛ انصاری، محمدرضا؛ تهران، نشر ژرف، چاپ اول، 1381، 414 صفحه، وزیری، عربی.

64ـ منهج امهات المؤمنین فی الدعوة الی اللّه؛ علمی، خالد بن محمد حافظ، مدینه، مکتبة دارالزمان، چاپ اول، 2002م، 799 صفحه، وزیری، عربی.

65ـ نساء حول الرسول(ص) و الرد علی مفتریات المستشرقین؛ استانبولی، محمود مهدی، شلبی، مصطفی، دمشق، دار ابن کثیر، چاپ ششم، 1417ق، 386 صفحه، وزیری، عربی.

66ـ همسفر آفتاب؛ واحد مطالعات و تحقیقات زنان مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیمای قم، 1377، 46 صفحه.

67ـ یک بحث تحلیلی و تاریخی در باره همسران رسول خدا(ص)؛ عقیقی بخشایشی، قم، دارالتبلیغ اسلامی، چاپ سوم، 1352ش، 132 صفحه، جیبی./۹۲۵/ ت ۳۰۳/ش

منبع: http://www.hawzah.net نقل با اندکی تصرف.