معرفی کتاب جریان شناسی سیاسی معاصر ایران

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا انتشارات زمزم هدایت چاپ دهم کتاب جریان شناسی سیاسی معاصر ایران نوشته آیت مظفری را منتشر کرده است.
 در پشت جلد کتاب در معرفی این کتاب چنین آمده است:
بی‌گمان آرایش کنونی نیروهای سیاسی در ایران، جناح‌بندی‌ها، صف‌بندی‌ها و ائتلاف‌ها ریشه  در پیشینه جریان‌های سیاسی دارد. حیات سیاسی کشور، سنت و گذشته مردم، وضعیت حال و آینده آنان متأثر از کارگردانی جریان‌های سیاسی است. شناخت صحیح مسائل جامعه و تحلیل درست رخدادها نیز بدون شناخت ماهیت فکری و سیاسی ایران جریان ناممکن است. از این رو نویسنده در کتاب حاضر شش جریان اسلامی، سلطنت‌طلب، مارکسیستی، ملی‌گرای، لیبرال، التقاطی و روشنفکری را معرفی کرده، مبانی فکری، تاریخچه، نهادها، احزاب و گروه‌ها و عملکرد هر جریان را می‌شناساند.

نویسنده این کتاب را در شش جریان سامان داده است که جریان اسلامی، جریان سلطنت‌طلب، جریان مارکسیستی، جریان ملی‌گرا، جریان التقاطی و جریان روشنفکری عنوان‌های مطالب آن است.
مؤلف در مقدمه این کتاب درباره نقش جریان‌های سیاسی بر افکار عمومی و جهت‌دهی به آرمان‌های نظام چنین ‌آورده است:
کارکردهای مذکور، نشانگر آن است که جریان‌ها تا چه اندازه در سرنوشت یک  ملت نقش آفریننده و سلامت و انحراف آن‌ها در عاقبت کار افراد و جامعه چقدر تعیین‌کننده است. یادآور می‌شویم که از جمله توصیه‌های بزرگان دین، جریان شناسی است. در نگاه پیامبر اعظم(ص) جریان شناسی ویژگی خردمندترین انسان‌هاست؛ بنده‌ای که خدایش را شناخته از او اطاعت کند، نیز دشمنش را بشناسد با او مبارزه کند، چنین انسانی، زمان‌شناسی آماده است، غافلگیر نمی‌شود و شبهات بر او هجوم نمی‌کند. اما افراد ناآگاه دچار لغزش می‌شود، چه اینکه؛ من جهل موضع قدمه زلّ. تردیدی نیست که حیات سیاسی یک کشور، سنت و گذشته سیاسی مردم، وضعیت حال و آینده آنان متأثر از کارگردانی این جریان‌هاست. شناخت صحیح مسایل سیاسی هر جامعه و تحلیل درست از وقایع، بدون شناخت ماهیت جریان های فکری-سیاسی ناممکن است، به ویژه اینکه می دانیم جریانها از حیث وابستگی یکسان نیستند.
بزرگ‌ترین و اصیل‌ترین جریان سیاسی کشور، جریان اسلامی است و اسلام عمیق‌ترین تأثیر را در روح ایمان بر وجود ملت ایران داشته است و از این لحاظ هیچ یک از جریان‌های فکری-سیاسی دیگر در حد و اندازه این جریان نبوده و در مقام مقایسه با این رود بزرگ همچون جویباری کوچکی به چشم می‌آیند؛ از این رو نویسنده به معرفی احزاب و گروه های وابسته این جریان پرداخته و آنها را چنین برشمرده است: نهاد روحانیت شیعه، تشکل‌های عصر انقلاب مشروطه، تشکل‌های عصر پهلوی و تشکل‌های اسلامی عصر جمهوری اسلامی.

نویسنده در ادامه نهاد روحانیت شیعه را اینگونه شرح داده است:

نهاد روحانیت به عنوان اصیل ترین تشکیلات وابسته به جریان اسلامی و قوی ترین ارگان سیاسی-اجتماعی، نقش بسیار مؤثری در امور سیاسی کشور و خدمت به مردم، به ویژه پس از عصر صفویه داشته است. این نهاد با وجود حوادث مختلف در طول زمان، امروزه به عنوان یک نهاد مقتدر اجتماعی، از سازماندهی مؤثر و کارآمدی در ایران، از پایتخت گرفته تا کوچک ترین شهرها و روستاها برخوردار است. نهاد روحانیت از گونه ای سلسله مراتب برخوردار است که در رأس آن مراجع تقلید و در مرحله بعد آیات، حجج اسلام و طلاب علوم دینی جای دارند.
جریان سلطنت‌طلب از لحاظ فکری، ریشه در ایران باستان دارد و با اعتقاد به نظام سلطنتی، به حمایت و طرفداری از حاکمیت یک خاندان به صورت موروثی بر مقدرات کشور می‌پردازد؛ به همین دلیل نگارنده در بخش دوم از این کتاب در تعریف جریان سلطنت‌طلب چنین ‌آورده است:
این جریان شاه را به عنوان محور همه امور کشور دانسته، از قدرت مطلقه او طرفداری می‌کند و توجیه گر فساد و ظلم شاهان بوده است. اعضای آن خود را نوکر، غلام خانه‌زاد، چاکر جان‌نثار و حلقه به گوش شاه می‌دانند. هدف جریان سلطنت‌طلب، حفظ و تقویت نظام سلطنتی و اجرای اوامر شاه بوده است.
این جریان و حزب، گروه‌های مختلفی دارد که از نظر فکر همسو با این جریان است و با اینکه اعتقادی به مردم ندارد و صرفاً به استبداد و شاه گرایی دارد برای تظاهر به مردمی بودن دست به کار شده و احزاب و گروهای وابسته ایجاد کرده است که از جمله احزاب و گروه‌های عمده وابسته به این جریان، می‌توان به حزب وطن، حزب اراده ملی، حزب دموکرات ایران، حزب مردم، حزب ملیون، کانون مترقی، حزب ایران نوین و حزب رستاخیز اشاره نمود.

همچنین آیت مظفری در نتیجه‌گیری درباره جریان های سیاسی در کشور که از انقلاب مشروطه تا عصر حاضر ادامه دارد در صفحه 233 این کتاب چنین گفته است:

نتیجه آن شد که بزرگ‌ترین و اصیل‌ترین جریان سیاسی در کشور، جریان اسلامی به رهبری روحانیت است و دیگر جریان‌ها به اندازه آن در تحولات سازنده صاحب نقش نبوده‌اند. جریان اصیل اسلامی که امروز به رهبری ولی‌فقیه زمان تداوم دارد، با ساقط کردن نظام استبداد شاهنشاهی و مبارزه با استعمارگران خارجی به‌ویژه آمریکا سهمی بی‌نظیر در دفاع از اسلام، منافع ملی و تمامیت ارضی کشور داشته است. بی‌گمان رمز موفقیت این جریان در پیوند با اسلام و روحانیت بوده است. این کتاب را با وصیت‌های ارزشمند بنیانگذار انقلاب اسلامی امام خمینی(ره) پایان می‌بخشیم که فرمود: سعی کنید اسلامتان از روحانیت جدا نشود و با آنان که اسلامشان با روحانیت مخالف است، مخالفت کنید. همچنین فرمود: تِز اسلام منهای روحانیت یعنی لااسلام.
انتشارات زمزم هدایت کتاب جریان شناسی سیاسی معاصر ایران را در شمارگان 2000نسخه و 240 صفحه و به قیمت 9500تومان روانه بازار نشر کرده است.//۹۹۸/پ ۲۰۲/ش