چند خبر از دنیای نشر
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، بازنشر نخستین رمان کارآگاهی ادبیات فارسی بعد از ۷۰ سال، انتشار کتاب روایتی از یک ماجرای واقعی در هولوکاست، آغاز ثبتنام از ناشران خارجی برای حضور در سی‌ویکمین دوره نمایشگاه کتاب تهران و رونمایی از «شرح و تفسیر نهج‌البلاغه» و «حکمت علوی» از مهم ترین اخبار دنیای نشر هستند.
نخستین رمان کارآگاهی ادبیات فارسی بعد از ۷۰ سال بازنشر شد
«صادق ممقلی، داروغه اصفهان یا شرلوک هلمس ایران» اثر کاظم مستعان السلطان که نخستین بار در سال ۱۳۰۴ منتشر شده بود و بعد از چاپ دوم آن در اواخر دهه بیست دیگر بازنشر نشده بود، با ویرایش مهدی گنجوی و مهرناز منصوری و در انتشارات مانیاهنر پس از قریب به ۷۰ سال بازنشر شد.
اطلاعات ما درباره «صادق ممقلی» یعنی مخلوق کاظم مستعان‌السلطان و این نخستین کارآگاه مدرن ادبیات فارسی بیشتر از خود نویسنده است. مطابق مندرجات خود داستان صادق ممقلی تا حدود سال ۱۳۰۱ هجری (۱۲۶۲ شمسی) در قید حیات بوده است و اواخر دوره کاری‌اش به عنوان داروغه مصادف با حکمرانی سی و چهار ساله سلطان مسعود میرزا ملقب به ظل‌السلطان (۱۲۲۸ـ ۱۲۹۷ شمسی) در این شهر بوده است. در خود داستان ویژگی‌های متعددی از شخصیت، ماجراها، و روش‌های کاری این داروغه که با روش‌های علمی و شناخت عمیق لایه‌های اجتماعی و ظلم و جور زمانه خود در جست‌وجوی کشف ماجراهاست آورده شده است. صادق ممقلی نیز از تعلقات خانوادگی به دور است. او به جزییات ظاهر بسیار با دقت نگاه می‌کند و در ردگیری، تغییر چهره و صدا استاد است.
غیر از موارد فوق، بافت اجتماعی سیاسی که در آن این داروغه به جست‌وجوی معماها برمی‌خیزد و جایگاه خود او در روابط قدرت بسیار متفاوت از شرلوک هلمز، یعنی کارآگاهی است که نامش در عنوان کتاب آمده است. صادق ممقلی مسئول جست‌وجوی جرم در بافتی است که از یک سو حکام اصفهان و از سوی دیگر فراش‌باشی‌ها در فکر باج‌گیری از مردم هستند. او باید عدالت را به شهری بیاورد که به طور ساختاری عدالت در آن نفی شده و تنها دلیلی که حکمرانان حاضر به تحمل فردی چون او به عنوان داروغه هستند ترس از آن است که در غیاب او آنقدر جرم و دزدی در شهر زیاد شود که اولیای کشور قصد تعویض آنها را کنند. این ساختارهای متفاوت اجتماعی قدرت عملکرد متفاوت و کاملا متمایز این دو جرم‌پژوه را منجر شده است.
«صادق ممقلی، داروغه اصفهان یا شرلوک هلمس ایران» در عین حال به‌عنوان یک رمان محصول یک طراحی زبردستانه در عرصه فرم روایی است. در این زمینه این اثر را کم‌تر می‌توان با داستان‌های شرلوک هلمز، که عمده داستان‌های کوتاه و سرراست بوده‌اند مقایسه کرد. حرکت هزار و یک شبی روایت، چرخش راوی، ریتم خوب و متکثر، تعلیق مناسب و هوشمند دانستن مخاطب از برجستگی‌های این کتاب و ساخت و بافت داستانی این اثر هستند که آن را در کنار آثار متفاوت و قابل توجه ادبیات پلیسی جهانی قرار می‌دهد.
مهدی گنجوی و مهرناز منصوری پیش از این کتاب «رستم در قرن بیست و دوم» را که نخستین اثر تخیلی ادبیات فارسی است را ویرایش کرده بودند.
در ادامه بریده از کتاب «صادق ممقلی، داروغه اصفهان یا شرلوک هلمس ایران» (چاپ اول ۱۳۰۴) آمده است. این بریده بخشی از گفت‌وگوی صادق ممقلی را با حاکم اصفهان در پی دزدیده‌شدن یکی از فراش‌باشی‌های حاکم روایت می‌کند. «ارباب» لقب صادق ممقلی، یعنی این اولین کارآگاه ادبیات فارسی است:
«ارباب برخاسته به عمارت حکومتی و اطاق شاهزاده رفت و قضیه‌ای را که مشهدی عبدالله دیده بود خبر داد و بعد راپرتی را که راجع به فراش‌باشی به او داده بودند به شاهزاده ارائه داد. شاهزاده از شنیدن آن قضیه و دیدن راپورت درهم رفته گفت: «مبادا شخصی را که ربوده‌اند فراش‌باشی باشد»؟! ارباب عرض کرد: «گمان می‌کنم خودش بوده و اگر غیر او بود تاکنون صدایی از جایی بلند می‌شد».
شاهزاده متغیر شده گفت: «شما در مقابل این اتفاقات چه می‌کنید؟ من به کلی مسئولیت را به گردن شما خواهم انداخت و اگر تا چند روز دیگر این‌ها پیدا شوند من شما را به طهران خواهم فرستاد تا خودت جواب بدهی».
ارباب عرض کرد: «اگر مرا به طهران بفرستید دو عیب دیگر پیدا خواهد شد». شاهزاده پرسید: «آن دو کدام است»؟
عرض کرد: «یکی آنکه در غیاب من دزد‌های دیگر موقع را غنیمت دانسته دست به کار خواهند شد، در صورتی که دیگر صادق هم حاضر نیست که مال مردم را تاوان بدهد و عیب دیگر آنکه اولیای دولت ملتفت می‌شوند که این اتفاقات برای این است که مردم باطناً با حضرت والا دوستی و صمیمیت ندارند و اطاعتشان از ترس است و اطاعت از ترس اثر بد دارد و ضررش به مراتب از تمرد آشکار بیشتر است و افعی‌های پژمرده در آستین هر دقیقه گرم شوند زهرافشانی خواهند نمود. منتها منتظر فرصت و موقع هستند و اولیای دولت شاید تدارک تغییر حضرت والا را ببینند و جنبه میل عمومی را ترجیح دهند».
شاهزاده گفت: «واقعه تو چه مناسبت با تنفر مردم از من دارد»؟ ارباب عرض کرد: «دزدی اموال چنان است که می‌فرمایید. ولی بردن پول خزانه و ربودن آدم‌ها را به چه می‌توان تعبیر نمود»؟ شاهزاده مدتی سکوت کرد، بعد گفت: «به هرحال این اشخاص را از شما می‌خواهم که باید هر نوع هست پیدا کنید والا برای شما خوب پیش نخواهد آمد. بروید مشغول کار خود باشید شاید زودتر مژده‌ای برای من بیاورید».»
رمان «صادق ممقلی، داروغه اصفهان یا شرلوک هلمس ایران» در 164 صفحه، شمارگان 500 نسخه و به‌بهای 20 هزار تومان توسط انتشارات مانیاهنر راهی بازار نشر شده است.
روایتی از یک ماجرای واقعی در هولوکاست
رمان «راز مادرم» نوشته جی. ال ویتریک داستانی واقعی از زندگی یهودیانی است که طی یک اتفاق از مهلکه نازی‌ها جان سالم به در می‌برند. این داستان براساس ماجرای واقعی از زندگی فرانچسکا هالامایواست که همراه دخترش جان پانزده یهودی را در لهستان و در طول جنگ جهانی دوم نجات داد. قبل از جنگ شش هزار یهودی در لهستان ساکن بودند که تنها سی نفر از آنها توانستند از آن جان سالم به در ببرند و نیمی از آنها به دلیل کمک زنی به نام فرانچسکا موفق به نجات جان خود شدند.
این رمان ماجرای زندگی این پانزده یهودی و نحوه آشنایی و ورود آنها را به خانه امن فرانچسکا شرح می‌دهد. خواننده در بخش‌های متفاوت که توسط راوی‌های مختلف روایت می‌شود با این پانزده یهودی آشنا می‌شود. نکته جالب این رمان این است که خواننده تا پایان ماجرا نمی‌فهمد که در حال خواندن بخشی از زندگی فرانچسکاست و خط داستانی را تا به آخر برای دانستن روابط بین این پانزده نفر دنبال می‌کند. در انتهای رمان خواننده با دانستن تمرکز اصلی ماجرا بر فرانچسکا غافلگیر و شگفت‌زده می‌شود.
سمیه نصرالهی مترجم کتاب «راز مادرم» در گفت‌وگو با ایبنا درباره این رمان گفت: «این کتاب مربوط به زندگی لهستانی‌هایی است که توانسته‌اند از هولوکاست جان سالم به در ببرند. عنوان اصلی کتاب هم «راز مادرم، رمانی بر پایه ماجرای واقعی هولوکاست» است و تقریبا رمان جدیدی است. این رمان سال 2013 در اروپا، آمریکا و کانادا منتشر شده و مورد استقبال قرار گرفته است. جی ال ویتریک نویسنده چینی‌تبار آمریکایی است که این رمان را به زبان انگلیسی نوشته است و من هم آن را از زبان اصلی این کتاب که همان انگلیسی است، ترجمه کرده‌ام.
وی افزود: معمولا کتاب‌هایی را که ترجمه می کنم، خودم انتخاب می‌کنم. البته ترجمه کتاب «دختری که از چنگ داعش گریخت» به پیشنهاد کسی بود اما همان‌طور که گفتم معمولا کتاب‌هایم را برای ترجمه خودم و از سایت‌های اینترنتی مانند «کوبو» تهیه می‌کنم.»
از نکات جذاب این رمان این است که تکیه اصلی آن نه بر جنگ و فجایعی که نازی‌ها در لهستان انجام دادند، بلکه بر روابط انسانی میان آدم‌هایی است که در دو طرف جبهه این جنگ هستند. این رمان ماجرای یهودیانی که بی‌هیچ گناهی کشته می‌شوند و همچنین سربازان آلمانی که برخلاف میل خود مجبورند به سمت آدم‌های بی‌گناه شلیک کنند را بدون هیچ قضاوتی و شعارزدگی روایت می‌کند و قضاوت را برعهده خود خواننده می‌گذارد.
این کتاب می‌تواند گزینه خوبی باشد برای خوانندگانی که به داستان‌های پلی‌فونیک و چندصدایی علاقه‌مندند. در عین حال که تعداد راوی‌ها در این رمان به نسبت کمی زیاد به نظر می‌رسد اما به دلیل اینکه نام هر راوی در ابتدای فصل مشخص است از گیج‌شدن خواننده ممانعت به عمل می‌آید.
نکته دیگری که این رمان را نه تنها برای علاقه‌مندان به تاریخ هولوکاست و جنایات نازی‌ها بلکه برای تمام رمان‌خوانان جذاب می‌کند، تکیه رمان بر روابط است نه صرفا تاریخ هولوکاست و لهستان. در حقیقت بهانه روایت هرکدام از راوی‌ها بیان این روابط است. روابط میان پدر و پسر، مادر و دختر، خواهر و برادر، زن و شوهر و به طور کلی روایت بر پایه روابط خانوادگی بنا شده است و همین درون‌مایه است که این رمان را برای قشر وسیعی از جامعه خواندنی می‌کند. خواننده در خلال دنبال کردن حوادث بین کاراکترهای داستان متوجه زمان و مکان وقوع حوادث و برهه تاریخی روایت رمان می‌شود و در عین اینکه از رمانی جذاب و پرکشش لذت می‌برد، بر اطلاعات تاریخی او نیز افزوده می‌شود.
نقطه اوج رمان در جایی است که تمام راوی‌ها و شخصیت‌هایی که خواننده در داستان با آنها آَشنا شده، در یک مکان گرد هم می‌‌آیند. این رمان بخشی از حاشیه یکی از دردناک‌ترین جنایات تاریخ بشر را نشان می‌دهد.
گفتنی است چاپ سوم رمان «راز مادرم» نوشته جی.ال ویتریک با ترجمه سمیه نصرالهی به تازگی از سوی انتشارات مهرگان خرد در شمارگان 1000 نسخه و با قیمت 12000 تومان وارد بازار کتاب شده است.
آغاز ثبتنام از ناشران خارجی برای حضور در سی‌ویکمین دوره نمایشگاه کتاب تهران
ثبتنام ناشران خارجی برای حضور در بخش لاتین و عربی این نمایشگاه از ساعت 9 صبح یکشنبه(20 اسفندماه) آغاز می‌شود.
ناشران خارجی و نمایندگی‌های نشر می‌توانند با مراجعه به سایت tibf.ir نسبت به ثبتنام الکترونیک برای حضور در سی و یکمین نمایشگاه کتاب تهران اقدام کنند.
همچنین علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند با شماره‌های 88275789-88247701 تماس حاصل و یا با ایمیل international-pub@tib.ir مکاتبه کنند.
سی‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از 12 تا 22 اردیبهشت‌ماه سال 1397 در محل مصلای امام خمینی(ره) برگزار می‌شود.
رونمایی از «شرح و تفسیر نهج‌البلاغه» و «حکمت علوی«
آئین رونمایی از دو کتاب «شرح و تفسیر نهج‌البلاغه» و «حکمت علوی» اثر اسماعیل منصوری لاریجانی، نویسنده و پژوهشگر عرفان اسلامی با حضور سید مهدی خاموشی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، غلامحسین ابراهیمی دینانی و جمعی از مسئولان و اهالی فرهنگ، ساعت 10 صبح فردا (یکشنبه 20 اسفندماه) در سالن اجتماعات سازمان تبلیغات اسلامی برگزار خواهد شد.
«مثنوی محرم»، «حقوق زن با نگرشی در سیره زهرا (س)»، «جلوه‌های ولایت در آثار امام خمینی (ره)»، «زن و دفاع در اسلام»، «عرفان سیاسی»، «ولایت حکومت حکیمانه»، «در چشمه‌سار نهج‌البلاغه»، «عرفان اسلامی و مباحث کلامی»، «مدیریت اسلامی» و «مقدمه کتاب انسان از منظری دیگر» از جمله تالیفات منصوری لاریجانی است.
علاقه‌مندان به حضور دراین آئین می‌توانند در زمان یاد شده به ساختمان مرکزی سازمان تبیلغات اسلامی واقع در میدان فلسطین، جنب سینما فلسطین مراجعه کنند./پ204/ش