انستیتو الهیات «اسنابروک»؛ کانون اسلامپژوهی در آلمان
به گزارش خبرگزاری رسا، کرسی اسلامپژوهی در دانشگاه اسنابروک(Osnabrück) در ایالت نیدرزاکسن(Niedersachsen) سابقه بسیار طولانی دارد؛ اما در سال ۲۰۱۲ این کرسی با نام انستیتو الهیات اسلامی(Institut für islamische Theologie) به درخواست دولت آلمان و با حمایت دولت فدرال ایالت نیدرزاکسن در قالب جدیدی بازگشایی شد.
سابق بر این، کرسی اسلامپژوهی در دانشگاه اسنابروک دایر بوده اما بنا به تعریف آکادمیک آن، این کرسی بیشتر به پژوهش‌های موضوعی و آبژکتیو (خنثی و بی‌طرفانه) می‌پرداخته است. اما در قالب جدید رویکردهای دیگری از جمله پژوهش‌های خود مسلمانان درباره اسلام و همچنین نگاه‌های درون دینی نیز در نظر گرفته شده است.
انستیتو الهیات اسلامی دانشگاه اسنابروک متشکل از هفت پروفسور (استاد تمام) و بیش از ۴۰ همکار علمی است و از این رو یکی از بزرگ‌ترین مراکز اسلام پژوهی آلمان به شمار می‌رود.
رشته‌هایی که در این انستیتو ارائه می‌شود عبارتند از:
۱- الهیات اسلامی(Islamische Theologie) : این رشته که در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا ارائه می‌شود و به نوعی رشته اصلی این انستیتو به حساب می‌آید.
در این رشته دانشجویان به صورت کلی با تمام حوزه‌های علوم اسلامی و منابع دست اول آشنا می‌شوند، البته در مقاطع بالاتر این امر تخصصی‌تر می‌شود.
یکی از محورهای اصلی و مهم این رشته بحث تطبیق و پژوهش اسلام در متن جامعه آلمان است. در واقع این مسأله برای کمک به فرآیند همگرایی جامعه مسلمان و آلمانی و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز آنها کنار یکدیگر است.
۲ ـ دین اسلام (Islamische Religion) : این رشته جنبه آموزشی برای مدارس دارد. در واقع این رشته دبیری درس دین اسلام برای آموزش در مدارس آلمان است که البته متقاضیان آن باید دبیری درس دیگری همچون ریاضیات، فیزیک یا زبان فرانسه را نیز بگذرانند.
دانش‌آموزان مسلمان در مدارس آلمانی می‌توانند در ذیل عنوان درس دینی، آموزش دین اسلام را انتخاب کنند و این رشته برای تأمین نیروی متخصص برای این درس در مدارس است.
۳ - آموزه‌های دینی اسلام(Islamische Religionspädagogik) : این رشته نیز همان دبیری آشنایی با دین اسلام به حساب می‌آید اما فقط در مقطع کارشناسی ارشد ارائه می‌شود و جنبه پژوهشی بیشتری دارد.
بنا بر این گزارش، فعالیت‌های انستیتو الهیات اسلامی دانشگاه اسنابروک فقط به ارائه رشته‌های فوق خلاصه نمی‌شود و گروه‌های پژوهشی مختلفی نیز در این انستیتو با گرایش‌های مختلف فعالیت دارند. گرایش‌های اصلی پژوهشی در این انستیتو عبارتند از:
۱ - رشد و توسعه شریعت در متن تاریخی و مدرن آن (Entwicklung der Scharia im historischen und modernen Kontext)
۲ - الهیات اسلامی در متن تاریخی و معاصر (Islamische Theologie in Geschichte und Gegenwart)
۳ - الهیات اسلامی و جوامع سکولار (Islamische Theologie und säkulare Gesellschaft)
۴ - آموزه‌های دینی اسلامی و شیوه‌های آموزشی تخصصی مدرن(Islamische Religionspädagogik und Fachdidaktik im modernen Kontext)
۵ - نهادهای اسلامی و امامان در آلمان (Islamische Organisationen und Imame in Deutschland)
۶ – پژوهش‌های اسلامی معاصر با گرایش آلمان و ترکیه (Gegenwartsbezogene Islamforschung mit Schwerpunkt Deutschland und Türkei)
علاوه بر این رشته‌ها و گرایش‌های پژوهشی در انستیتو الهیات اسلامی دانشگاه اسنابروک، دوره‌ای نیز با عنوان «آموزش‌های تکمیلی امامان» (Imamweiterbildung) ارائه می‌شود. این دوره مختص امامان و ائمه جماعات مراکز و مساجد مسلمانان در آلمان است.
هدف از برگزاری این دوره آشناکردن شرکت‌کنندگان با قوانین و هنجارهای مختلف فرهنگی، سیاسی و اجتماعی جامعه آلمان است و این مسأله نیز در راستای برنامه جامع دولت آلمان برای ایجاد همگرایی و هم‌زیستی بهتر مهاجران، به ویژه مسلمانان در آلمان اجرا می‌شود.
این دوره اکتبر سال ۲۰۱۷ برای اولین بار در انستیتو الهیات اسنابروک برگزار شد./۸۴۷/ب۱۰۳/ف
منبع: کانال مطالعات اسلام و آلمان(اروپا