نگاهی به کتاب حضور اجتماعی و نقش های زنانه
مؤلف در فصل اول به موضوع کار و تلاش زنان قدیم می‌پردازد و این موضوع را از آغاز خلقت بشر تا زمان صفویه در ایران دنبال کرده است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مؤسسه انتشارات نشر معارف کتاب حضور اجتماعی و نقش‌های زنانه نوشته امین کشوری را منتشر کرده است.
نگارنده کتاب را در هفت فصل نوشته که عناوین آن بدین شرح است:
کار و تلاش زنان قدیم، انقلاب صنعتی اروپا و فمنیسم، اسلام و نقش اجتماعی زنان، پیامد‌های کار کردن زنان، بیرون از حانه، خانه داری و خانواده داری، بانوان نمونه و مشارکت سیاسی زنان ایرانی از صفویه تا انقلاب اسلامی.
نوبسنده در مقدمه درباره جایگاه زن در اسلام چنین می‌نویسد:
اسلام که خاتم و کامل سده همه ادیان الهی است، حقوق کامل و مستمری برای حیلت زنان به ارمغان آورده و سعادت و موفقیت را فراروی آنان ترسیم کرده که با عمل کامل می‌توانند به آن‌ها دست یابند. اسلام زن ومرد رادر یک رتبه انسانی تلقی میکند و وجود تفاوت‌هایی در حقوق اجتماع را به معنای برتری و تقدم بر دیگری نمی‌داند؛ بلکه در این تقسیم کاری یک موضوع دنبال می‌شود و آن رسیدن به تکامل و تعالی مورد رضایت خداست.
مؤلف در فصل اول به موضوع کار و تلاش زنان قدیم می‌پردازد و این موضوع را از آغاز خلقت بشر تا زمان صفویه در ایران دنبال کرده است و درباره اشتغال زنان در ایران باستان چنین می‌نویسد:
نگاره‌های به دست آمده از ایلام و دیگر نقاط نجد ایران متعلق به هزاره پنجم و جهارم پیش از میلاد نشان می‌دهد، زنان در کار‌هایی مثل کوزه گری و سفال سازی فعال بوده اند. همچنین بر یکی از مهره‌های به دست آمده از شوش تصویر زنی نقش بسته است مه حامی از پایگاه اجتماعی اوست؛ وی بر تختی جلوس کرده و با دوک نخریسی به کار مشغول است و زنی دیگر دو مشک در بردارد که مشغول تکان دادن آنهاست.
یکی از مهم‌ترین بخش‌های کتاب فصل دوم آن است، به این خاطر که هجمه‌های که وارد می‌کنند و یا درخواستی‌های که بعضی از زنان نسبت به آزادی در محیط اجتماع دارند از این بخش سرمنشا می‌گیرد، حجت الاسلام کشوری در این فصل به انقلاب صنعتی اروپا و فمنیسم پرداخته است و در پاسخ به این سوال که چرا اروپا ناگهان به زنان استقلال مالی داد چنین می‌نویسد:
پاسخ این سؤال را از ویل دورانت استاد فلسفه و نویسنده مشهور آمریکایی بشنوید. وی در کتاب لذات فلسفه، بحثی با عنوان «علل» باز کرده و در آنجا به اصطلاح علل آزادی زن را در اروپا شرح می‌دهد. معلوم می‌شود زن اروپایی برای آزادی و حق مالکیت خود، از ماشین باید تشکر کند، نه از آدم و در مقابل چرخ‌های عظیم ماشین باید سرتعظیم فرودآورد، نه در مقابل مردان اروپایی. آزمندی و حرص صاحبان کارخانه برای اینکه سود بیش تری ببرند ومزد کمتری بدهند، قانون استقلال اقتصادی را در مجلس انگلستان گذراند.
کارل مارکس، بنیان گذار و طزاح آلمانی مکتب کمونیسم در کتابس از یک کارخانه دار بزرگ چنین نقل میکند: آقای E کارخانه دار است. می‌گوید، من برای کارخانه بافنذگی ام فقط زنان را استخدام می‌کنم؛ البته تنها زنان شوهردار. اما نه هر زن و شوهرداری را، بلکه زنی زا که اقتصاد و معاش خانه به او وابسته است، زیرا این دسته زنان، به کار بیرون خانه، نیاز اقتصادی بیشتری دارند. به همین دلیل مجبورند تا حدامکان نیرو‌های خود را در کارخانه به کارگیرند تا بتوانند درآمد بیشتری برای نأمین وسایل زندگی به دست آورند. به علاوه آنان به سبب داشتن فرزند و شوهر، عواطف بیشتری دارند و این به نفع ماست. زیرا همین خوی انسانی وادارشان میکند تا برای سیر کردن شکم فرزندان خود و تأمین نیازمندی‌های خانواده، در کارخانه تلاش بیشتری کنند.
نویسنده در فصل چهارم کتاب پیامد‌های کار کردن زنان، بیرون از حانه را مورد بررسی قرار داده است و در صفحه ۱۵۰ این فصل آسیب‌های که اشتغال زنان را در بیرون از حانه به همراه دارد چنین برمی شمارد:
تحمیلی طاقت فرسا، اشکال در ایفای نقش‌های خود در منزل، اضطراب و استرس، دامن زدن به بیکاری مردان، درگیری ذهنی درباره مسائل کاری، آزار جنسی در محیط کار، استفاده ابزاری از زیبایی زن در مشاغل، بحران در خانواده، بروز اختلاف، کاهش جذابیت همسر، تعارض با مادر.
وی در ادامه در توضیح تحمیلی طاقت فرسا هم چنین می‌نویسد:
مهم‌ترین اثر زیانبار اشتغال در اشکال کنونی برای زنان، گرانباری نقش است. خانه و مجل کار به دو تعهد یک فرد نیاز دارند. انجام کامل و درست نقش در خانه به توجه و نام کافی نیاز دارد و انجام نقش اجتماعی که برنامه ریزی شده زمان‌مند و نامعطف است نیز به همین مقدار توجه و تعهد نیاز دارد. روشن است که دو تعهد و دل مشغولی یک اندازه برای فرد، وظایف را بر دوش او سنگین میکند. حال اگر حمایت و همیاری اعضای خانواده با زن شاغل نباشد، فشار روانی بیشتر به او وارد می‌آید. فشار روانی خود به بروز تنش در خانواده می‌انجامد. دیدگاه‌های گوناگونی برای توضیح فشار نقشی وجود دارد که مبنای همه آن‌ها این است: انرژی هر فرد برای انجام نقش‌های متعدد محدود است. برخی جامعه شناسان تصریح می‌کنند که اشتغال مادران در خارج از منزل بر مسوولیت آنان به طور عادلانه افزوده است.
مؤسسه انتشارات نشر معارف وابسته به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها کتاب حضور اجتماعی و نقش‌های زنانه نوشته امین کشوری را در ۳۰۴ صفحه با شمارگان ۳۰۰۰ و قیمت ۱۷۰۰۰ هزار تومان روانه بازار نشر کرده است. /۹۹۸/ن ۶۰۱/ش
نگارنده کتاب را در هفت فصل نوشته که عناوین آن بدین شرح است:
کار و تلاش زنان قدیم، انقلاب صنعتی اروپا و فمنیسم، اسلام و نقش اجتماعی زنان، پیامد‌های کار کردن زنان، بیرون از حانه، خانه داری و خانواده داری، بانوان نمونه و مشارکت سیاسی زنان ایرانی از صفویه تا انقلاب اسلامی.
نوبسنده در مقدمه درباره جایگاه زن در اسلام چنین می‌نویسد:
اسلام که خاتم و کامل سده همه ادیان الهی است، حقوق کامل و مستمری برای حیلت زنان به ارمغان آورده و سعادت و موفقیت را فراروی آنان ترسیم کرده که با عمل کامل می‌توانند به آن‌ها دست یابند. اسلام زن ومرد رادر یک رتبه انسانی تلقی میکند و وجود تفاوت‌هایی در حقوق اجتماع را به معنای برتری و تقدم بر دیگری نمی‌داند؛ بلکه در این تقسیم کاری یک موضوع دنبال می‌شود و آن رسیدن به تکامل و تعالی مورد رضایت خداست.
مؤلف در فصل اول به موضوع کار و تلاش زنان قدیم می‌پردازد و این موضوع را از آغاز خلقت بشر تا زمان صفویه در ایران دنبال کرده است و درباره اشتغال زنان در ایران باستان چنین می‌نویسد:
نگاره‌های به دست آمده از ایلام و دیگر نقاط نجد ایران متعلق به هزاره پنجم و جهارم پیش از میلاد نشان می‌دهد، زنان در کار‌هایی مثل کوزه گری و سفال سازی فعال بوده اند. همچنین بر یکی از مهره‌های به دست آمده از شوش تصویر زنی نقش بسته است مه حامی از پایگاه اجتماعی اوست؛ وی بر تختی جلوس کرده و با دوک نخریسی به کار مشغول است و زنی دیگر دو مشک در بردارد که مشغول تکان دادن آنهاست.
یکی از مهم‌ترین بخش‌های کتاب فصل دوم آن است، به این خاطر که هجمه‌های که وارد می‌کنند و یا درخواستی‌های که بعضی از زنان نسبت به آزادی در محیط اجتماع دارند از این بخش سرمنشا می‌گیرد، حجت الاسلام کشوری در این فصل به انقلاب صنعتی اروپا و فمنیسم پرداخته است و در پاسخ به این سوال که چرا اروپا ناگهان به زنان استقلال مالی داد چنین می‌نویسد:
پاسخ این سؤال را از ویل دورانت استاد فلسفه و نویسنده مشهور آمریکایی بشنوید. وی در کتاب لذات فلسفه، بحثی با عنوان «علل» باز کرده و در آنجا به اصطلاح علل آزادی زن را در اروپا شرح می‌دهد. معلوم می‌شود زن اروپایی برای آزادی و حق مالکیت خود، از ماشین باید تشکر کند، نه از آدم و در مقابل چرخ‌های عظیم ماشین باید سرتعظیم فرودآورد، نه در مقابل مردان اروپایی. آزمندی و حرص صاحبان کارخانه برای اینکه سود بیش تری ببرند ومزد کمتری بدهند، قانون استقلال اقتصادی را در مجلس انگلستان گذراند.
کارل مارکس، بنیان گذار و طزاح آلمانی مکتب کمونیسم در کتابس از یک کارخانه دار بزرگ چنین نقل میکند: آقای E کارخانه دار است. می‌گوید، من برای کارخانه بافنذگی ام فقط زنان را استخدام می‌کنم؛ البته تنها زنان شوهردار. اما نه هر زن و شوهرداری را، بلکه زنی زا که اقتصاد و معاش خانه به او وابسته است، زیرا این دسته زنان، به کار بیرون خانه، نیاز اقتصادی بیشتری دارند. به همین دلیل مجبورند تا حدامکان نیرو‌های خود را در کارخانه به کارگیرند تا بتوانند درآمد بیشتری برای نأمین وسایل زندگی به دست آورند. به علاوه آنان به سبب داشتن فرزند و شوهر، عواطف بیشتری دارند و این به نفع ماست. زیرا همین خوی انسانی وادارشان میکند تا برای سیر کردن شکم فرزندان خود و تأمین نیازمندی‌های خانواده، در کارخانه تلاش بیشتری کنند.
نویسنده در فصل چهارم کتاب پیامد‌های کار کردن زنان، بیرون از حانه را مورد بررسی قرار داده است و در صفحه ۱۵۰ این فصل آسیب‌های که اشتغال زنان را در بیرون از حانه به همراه دارد چنین برمی شمارد:
تحمیلی طاقت فرسا، اشکال در ایفای نقش‌های خود در منزل، اضطراب و استرس، دامن زدن به بیکاری مردان، درگیری ذهنی درباره مسائل کاری، آزار جنسی در محیط کار، استفاده ابزاری از زیبایی زن در مشاغل، بحران در خانواده، بروز اختلاف، کاهش جذابیت همسر، تعارض با مادر.
وی در ادامه در توضیح تحمیلی طاقت فرسا هم چنین می‌نویسد:
مهم‌ترین اثر زیانبار اشتغال در اشکال کنونی برای زنان، گرانباری نقش است. خانه و مجل کار به دو تعهد یک فرد نیاز دارند. انجام کامل و درست نقش در خانه به توجه و نام کافی نیاز دارد و انجام نقش اجتماعی که برنامه ریزی شده زمان‌مند و نامعطف است نیز به همین مقدار توجه و تعهد نیاز دارد. روشن است که دو تعهد و دل مشغولی یک اندازه برای فرد، وظایف را بر دوش او سنگین میکند. حال اگر حمایت و همیاری اعضای خانواده با زن شاغل نباشد، فشار روانی بیشتر به او وارد می‌آید. فشار روانی خود به بروز تنش در خانواده می‌انجامد. دیدگاه‌های گوناگونی برای توضیح فشار نقشی وجود دارد که مبنای همه آن‌ها این است: انرژی هر فرد برای انجام نقش‌های متعدد محدود است. برخی جامعه شناسان تصریح می‌کنند که اشتغال مادران در خارج از منزل بر مسوولیت آنان به طور عادلانه افزوده است.
مؤسسه انتشارات نشر معارف وابسته به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها کتاب حضور اجتماعی و نقش‌های زنانه نوشته امین کشوری را در ۳۰۴ صفحه با شمارگان ۳۰۰۰ و قیمت ۱۷۰۰۰ هزار تومان روانه بازار نشر کرده است. /۹۹۸/ن ۶۰۱/ش
ارسال نظرات